Devre mülkte sözleşme farklı hükümlere tabi
Güncelleme Tarihi:
ankaratuketici@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Haziran 26, 2007 00:00
Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürü Özcan Pektaş, devre mülk ve devre tatil konusunda tüketicinin bilmesi gereken bütün soruları yanıtlıyor. Pektaş, sözleşmelerin hangi durumlarda geçersiz olacağını, tüketicinin bu konudakı haklarını sıralıyor.
Soru: Devre tatil nedir? Eski tarihli devre tatil sözleşmelerine 4822 Sayılı Kanunla Değişik 4077 Sayılı Kanun hükümleri uygulanır mı?
Yanıt: Devre tatil sözleşmeleri, en az 3 yıllık süre için ve bir haftadan az olmayacak bir dönemi kapsayacak şekilde bir veya birden fazla taşınmazın kullanım hakkının devredildiği sözleşmelerdir. Devre tatil sözleşmelerinin alt sınırı kanunla tespit edilmiş ancak üst sınırı belirlenmemiştir. Uygulamada en az 10 yıllık süreyi kapsayan devre tatil sözleşmeleri yapılmaktadır.
Bu tür sözleşmeler süreklilik arz etmektedir. Bu nedenle 4822 Sayılı Kanunla Değişik 4077 Sayılı Kanun hükümleri devre tatil sözleşmelerine uygulanır. TSHH, devre tatil sözleşmelerine ilişkin bir uyuşmazlık konusunda başvuru yapıldığında 4822 Sayılı Kanunla Değişik 4077 Sayılı Kanun hükümlerine göre karar verir.
Örneğin eski tarihli sözleşmelerde haksız sözleşme şartı var ise haksız şart niteliğinde olan sözleşme şartının tüketici için geçersiz olduğuna karar verir.
DEVRE MÜLK İLE FARKI NEDİR?
Soru: Devre mülk nedir? Devre tatil ile devre mülk arasındaki farklılıklar nelerdir?
Devre mülke ilişkin düzenlemeler Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yer almaktadır. Devre mülk, mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde istifade hakkı, müşterek mülkiyet payına bağlı bir irtifak hakkı olarak kurulmaktadır. Süresi en az 15 gündür. Resmi şekilde yapılır, tapuya tescil ettirilir. Tapuya tescil ettirilmeyen devre mülk satışları geçersizdir. Devre tatil ise, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında yıl içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre mülk sözleşmeleri, tüketici mevzuatında yer alan devre tatil sözleşmelerine ilişkin düzenlemelere tabi değildir. Devre mülkte herhangi bir ayıp varsa ayıplı mala, taksitle satıldıysa taksitli satışlara, kapıdan satış yöntemiyle satıldıysa kapıdan satışlara veya kampanyalı satışı yapıldıysa kampanyalı satışlara ilişkin düzenlemelere tabidir. Devre mülk satışının anılan düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilmesi yapılabilir, ancak devre tatil sözleşmelerine ilişkin düzenlemeler çerçevesinde değerlendirmesi yapılamaz.
SÖZLEŞMEYİ YAZILI YAPIN
Soru: Devre tatil sözleşmesi hangi durumda geçersizdir?
Devre tatil sözleşmesi, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Yazılı olarak yapılmayan devre tatil sözleşmeleri geçersizdir. TSHH, devre tatil sözleşmesi yazılı olarak yapılmadığı takdirde, sözleşmenin geçersizliğine tarafların birbirlerinden aldıklarını geri vermelerine karar vermelidir.
Sözleşmeden cayma hakkı
Soru: Devre tatil sözleşmelerinde cayma hakkı nasıl düzenlenmiştir?
Cevap: Tüketici, sözleşmenin her iki tarafça imzalanmasından itibaren on gün içinde hiçbir sebep göstermeksizin ve hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin cayma hakkını kullanarak sözleşmeden dönebilir. Sağlayıcı, on günlük cayma süresi dolmadan devre tatil sözleşmesine konu mal ve/veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Ancak, sözleşmenin devre tatil sözleşmesine konu tesiste akdedilmesi halinde, sağlayıcı tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyebilir. Bu durumda sözleşmenin devre tatile konu tesiste yapıldığını ispat külfeti sağlayıcıya aittir. Tüketicin 10 günlük cayma süresi geçerlidir.
Ücret farkları neler
Soru: Devre mülk ve devre tatil sahiplerinden alınan servis bedelleri arasındaki fark nedir?
Cevap: Devre mülklere ait yıllık bakım ücretleri ile devre tatillere ait yıllık bakım ücretlerinin hesaplanmasının farklı yapılması gerekmektedir. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi tarafından onanan Ankara 2. Tüketici Mahkemesi’nin 17.06.2004 tarihli, 2004/860 Esas Nolu ve 2004/375 Karar Nolu devre tatillerde aidat bedeli indirimine ilişkin Kararında, devre tatil alan tüketicinin, devre tatil sözleşmesi ile satıcıdan devre mülk almadığı, gayrimenkullun aynına ilişkin giderlerden kullanıcının (kiracı) sorumlu olamayacağı, bu tür giderlerden gayrimenkul sahibinin sorumlu olacağı, devre tatillerin devre mülklerden farklılık arz ettiği ve hizmet satın alan devre tatil malikinden gayrimenkul bakım-onarım-tamir-alt yapı güzelleştirme gibi taşınmazın aynına ilişkin masrafların tüketiciden istenemeyeceği hükmüne varılmıştır.
Devremülk tapuya tescil edilmeli
Soru: Devre mülk konusundaki uyuşmazlıklar TKHK kapsamına girer mi?
Cevap: TKHK’da yer alan mal tanımı, konut ve tatil amaçlı taşınmazları da kapsamaktadır. Buna göre, tüketicinin konut amaçlı almış olduğu ev, tatil amaçlı aldığı yazlık, deve mülk gibi taşınmazlar Kanun kapsamına girmektedir.
Devre mülk hakkı Kat Mülkiyet Kanunu’nda düzenlenen taşınmazın müşterek mülkiyet payına bağlı bir hak olup resmi şekilde yapılması gerekmektedir. Başka bir deyişle devre mülk hakkı tapuya tescil ettirilmelidir. Tapuya tescil ettirilmeyen devre mülk sözleşmeleri geçersizdir. Uyuşmazlığın TKHK kapsamında değerlendirilebilmesi için sözleşmenin geçerli olması gerekmektedir. Geçersiz sözleşmeler TKHK kapsamında değerlendirelemez.
Devre mülke ilişkin bir uyuşmazlığa bakan TSHH öncelikle devre mülk hakkı tapuya tescil ettirilmiş olduğuna bakmalıdır. Devre mülk hakkı tapuya tescil ettirilmiş ise o takdirde uyuşmazlığı TKHK kapsamında değerlendirerek karara varmalıdır.
Özcan PEKTAŞ
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürü
Yanıt: Devre tatil sözleşmeleri, en az 3 yıllık süre için ve bir haftadan az olmayacak bir dönemi kapsayacak şekilde bir veya birden fazla taşınmazın kullanım hakkının devredildiği sözleşmelerdir. Devre tatil sözleşmelerinin alt sınırı kanunla tespit edilmiş ancak üst sınırı belirlenmemiştir. Uygulamada en az 10 yıllık süreyi kapsayan devre tatil sözleşmeleri yapılmaktadır.
Bu tür sözleşmeler süreklilik arz etmektedir. Bu nedenle 4822 Sayılı Kanunla Değişik 4077 Sayılı Kanun hükümleri devre tatil sözleşmelerine uygulanır. TSHH, devre tatil sözleşmelerine ilişkin bir uyuşmazlık konusunda başvuru yapıldığında 4822 Sayılı Kanunla Değişik 4077 Sayılı Kanun hükümlerine göre karar verir.
Örneğin eski tarihli sözleşmelerde haksız sözleşme şartı var ise haksız şart niteliğinde olan sözleşme şartının tüketici için geçersiz olduğuna karar verir.
DEVRE MÜLK İLE FARKI NEDİR?
Soru: Devre mülk nedir? Devre tatil ile devre mülk arasındaki farklılıklar nelerdir?
Devre mülke ilişkin düzenlemeler Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yer almaktadır. Devre mülk, mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde istifade hakkı, müşterek mülkiyet payına bağlı bir irtifak hakkı olarak kurulmaktadır. Süresi en az 15 gündür. Resmi şekilde yapılır, tapuya tescil ettirilir. Tapuya tescil ettirilmeyen devre mülk satışları geçersizdir. Devre tatil ise, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında yıl içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre mülk sözleşmeleri, tüketici mevzuatında yer alan devre tatil sözleşmelerine ilişkin düzenlemelere tabi değildir. Devre mülkte herhangi bir ayıp varsa ayıplı mala, taksitle satıldıysa taksitli satışlara, kapıdan satış yöntemiyle satıldıysa kapıdan satışlara veya kampanyalı satışı yapıldıysa kampanyalı satışlara ilişkin düzenlemelere tabidir. Devre mülk satışının anılan düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilmesi yapılabilir, ancak devre tatil sözleşmelerine ilişkin düzenlemeler çerçevesinde değerlendirmesi yapılamaz.
SÖZLEŞMEYİ YAZILI YAPIN
Soru: Devre tatil sözleşmesi hangi durumda geçersizdir?
Devre tatil sözleşmesi, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Yazılı olarak yapılmayan devre tatil sözleşmeleri geçersizdir. TSHH, devre tatil sözleşmesi yazılı olarak yapılmadığı takdirde, sözleşmenin geçersizliğine tarafların birbirlerinden aldıklarını geri vermelerine karar vermelidir.
Sözleşmeden cayma hakkı
Soru: Devre tatil sözleşmelerinde cayma hakkı nasıl düzenlenmiştir?
Cevap: Tüketici, sözleşmenin her iki tarafça imzalanmasından itibaren on gün içinde hiçbir sebep göstermeksizin ve hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin cayma hakkını kullanarak sözleşmeden dönebilir. Sağlayıcı, on günlük cayma süresi dolmadan devre tatil sözleşmesine konu mal ve/veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Ancak, sözleşmenin devre tatil sözleşmesine konu tesiste akdedilmesi halinde, sağlayıcı tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyebilir. Bu durumda sözleşmenin devre tatile konu tesiste yapıldığını ispat külfeti sağlayıcıya aittir. Tüketicin 10 günlük cayma süresi geçerlidir.
Ücret farkları neler
Soru: Devre mülk ve devre tatil sahiplerinden alınan servis bedelleri arasındaki fark nedir?
Cevap: Devre mülklere ait yıllık bakım ücretleri ile devre tatillere ait yıllık bakım ücretlerinin hesaplanmasının farklı yapılması gerekmektedir. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi tarafından onanan Ankara 2. Tüketici Mahkemesi’nin 17.06.2004 tarihli, 2004/860 Esas Nolu ve 2004/375 Karar Nolu devre tatillerde aidat bedeli indirimine ilişkin Kararında, devre tatil alan tüketicinin, devre tatil sözleşmesi ile satıcıdan devre mülk almadığı, gayrimenkullun aynına ilişkin giderlerden kullanıcının (kiracı) sorumlu olamayacağı, bu tür giderlerden gayrimenkul sahibinin sorumlu olacağı, devre tatillerin devre mülklerden farklılık arz ettiği ve hizmet satın alan devre tatil malikinden gayrimenkul bakım-onarım-tamir-alt yapı güzelleştirme gibi taşınmazın aynına ilişkin masrafların tüketiciden istenemeyeceği hükmüne varılmıştır.
Devremülk tapuya tescil edilmeli
Soru: Devre mülk konusundaki uyuşmazlıklar TKHK kapsamına girer mi?
Cevap: TKHK’da yer alan mal tanımı, konut ve tatil amaçlı taşınmazları da kapsamaktadır. Buna göre, tüketicinin konut amaçlı almış olduğu ev, tatil amaçlı aldığı yazlık, deve mülk gibi taşınmazlar Kanun kapsamına girmektedir.
Devre mülk hakkı Kat Mülkiyet Kanunu’nda düzenlenen taşınmazın müşterek mülkiyet payına bağlı bir hak olup resmi şekilde yapılması gerekmektedir. Başka bir deyişle devre mülk hakkı tapuya tescil ettirilmelidir. Tapuya tescil ettirilmeyen devre mülk sözleşmeleri geçersizdir. Uyuşmazlığın TKHK kapsamında değerlendirilebilmesi için sözleşmenin geçerli olması gerekmektedir. Geçersiz sözleşmeler TKHK kapsamında değerlendirelemez.
Devre mülke ilişkin bir uyuşmazlığa bakan TSHH öncelikle devre mülk hakkı tapuya tescil ettirilmiş olduğuna bakmalıdır. Devre mülk hakkı tapuya tescil ettirilmiş ise o takdirde uyuşmazlığı TKHK kapsamında değerlendirerek karara varmalıdır.
Özcan PEKTAŞ
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürü