Çürük elmalar ayıklanıyor

Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği Başkanı Nazmi Şahin, inşaat sektöründe 6 aydır uygulamada olan yapı denetim sistemini elektronik ortama taşıyan yeni düzenlemeyi ticari kaygılar ve çıkar ilişkileri nedeniyle istemeyenler olduğuna dikkat çekti. Başta Ankara olmak üzere yapı denetim sisteminde hayata geçirilen e-dağıtım uygulamasında altı ayın geride kaldığını belirten Şahin, şunları söyledi: “Sistemle birlikte, yapı denetimciler müteahhitlere gidip ‘Biz sizi denetlemek istiyoruz’ diyemiyor. İkili çıkar ilişkisine girip denetimi ikinci plana atıp, sadece maddi olarak düşünmüyor. İnsanların huzurlu ve güvende yaşayacağı konutların denetimini yapacak olan yarı kamu görevi üstlenen yapı denetim firmaları, bakanlık yazılım sistemi tarafından otomatik olarak belirlenmektedir. Hiçbir yapı denetim firması kendisine gelecek işi önceden bilme şansına sahip değildir. Tamamen bağımsız ve herhangi bir pazarlığa tabi tutulmadan gelen işlerin projeleri inceleniyor ve eksikleri varsa taraflara bilgi verilerek tamamlanması sağlanıyor.

Bugüne kadar yapı denetim sisteminden ülke genelinde 15 bin 900 ruhsat ve 22 milyon metrekare inşaat emin ellere dağıtıldı. Her başlayan yeni uygulama gibi dağıtım sisteminde de bu altı aylık süreçte uygulama esnasında karşılaştığımız zorluklar olmuştur. Bunlardan birincisi, aynı ada parsel üzerinde birden fazla yapının olmasıdır. Yaşanan en büyük sorunlardan biri de fesihli işlerdir. İnşaat sektörü ülkemizde son dönemlerde büyük bir daralmaya maruz kaldı. e-dağıtım sisteminin talihsizliği de bu daralma zamanına denk gelmesidir. Ruhsat sayısının büyük bir oranda azalmış olması, doğrudan yapı denetim firmalarını etkilemiştir. e-dağıtım sistemi inşaat sektörünün içinde bulunduğu kriz zamanına denk gelmemiş olsaydı, bu tip art niyetlere fırsat doğmamış olacaktı. Maalesef e-dağıtım sistemi gelmeden önce bazı yapı denetim firmaları bulundukları illerde, henüz projesi çıkmamış, olmayan işlerin girişlerini 2018 yılında yapmışlar ve sürece büyük bir sıkıntı yaratmışlardır. Bu girişlerin bir kısmının tespiti yapılmış, ilgili idarelere bildirilip iptali gerçekleşmiştir. Dernek olarak yakından takip ettiğimiz bu sürecin sisteme zarar vermesini istemiyoruz.”

TİCARİ KAYGILARLA İSTEMEYENLER VAR

E-dağıtım sistemini ticari kaygılar ve çıkar ilişkileri nedeniyle istemeyenler olduğunu belirten Şahin, “Bu sistemin, önceden gelen kalıplaşmış alışkanlıkları yok ederek, tamamen şeffaf bir sistemin başlangıcı olduğunu ve denetimin ön plana çıktığını düşünüyoruz. Ülkemizde bugüne kadar karşılaştığımız, sektörümüzün kara lekelerinin teker teker temizlenip, ticari kaygılardan uzaklaşmış, gerçek ve etik denetimin uygulanmaya başlayacağı zamanların temellerinin atılacağına inanıyoruz” dedi.