Çıkrıkçılar'da sorun çok

Kentin tarihi ticaret ve alışveriş merkezi Ulus’taki Çıkrıkçılar Yokuşu, 40 yıldır adını aldığı çıkrıkçılardan yoksun yaşıyor. Ankara Kalesi’nin eteklerine kurulu Atpazarı, Samanpazarı, Koyunpazarı ile birlikte 500-600 yıllık geçmişe sahip Çıkrıkçılar Yokuşu’nun adı, ham haldeki yünleri, çıkrık adı verilen ahşap aletle ip haline getiren ustalardan geliyor. Varlıklarını yüzyıllar boyunca sürdürmeyi başaran Çıkrıkçılar Yokuşu’ndaki son çıkrıkçı ustaları, zamanla çırak bulmakta zorlandıkları ve ip fabrikaları karşısında daha fazla direnemedikleri için 1970’li yıllarda ortadan kayboldu. Çıkrık ustalarından bazıları geçimini sağlamak için aynı dükkânlarında yorgancılık yapmaya başlasa da Yokuş’ta artık çıkrık sesi duyulmuyor. Alışveriş sistemiyle Ankara’nın kimliğini oluşturan unsurlardan biri olan Çıkrıkçılar Yokuşu ile yokuşa adını veren çıkrıkçılar hakkında bilgi veren Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, şunları söyledi:

EN ESKİ TİCARET MERKEZİ

“Ankara’nın en eski ticaret merkezi. Düğün alışverişleri buradan yapılırdı. Burada önceleri Ankara’nın ünlü tiftik keçilerinden elde edilen ve dokumacılığın ham maddesi olan yün ve pamukları, mamul haline getiren çıkrıkçı ustaları vardı. Çıkrıkçılık buraya adını veren bir meslekti. Daha sonra modern fabrikalar kuruldu. Zaman kaybına, çırak bulmadaki zorluk da eklenince bu meslek, 40-50 yıl önce ortadan kayboldu. Dolayısıyla iş artık hazır giyime döndü. Son kalanlar da şimdilerde yorgancılık yapıyor. Zamanla bu tür kaybolmaya yüz tutmuş mesleklere vergi muafiyeti sağladık. Bir kısmı kayboldu ama bazı meslek grupları yaşatılmaya çalışılıyor.

AKILLI ALIŞVERİŞİN ADRESİ

Çok güzel alışveriş sistemine sahip, şehre kimlik olmuş bir yer. AVM’lerin sayısının artmasıyla buraların popülaritesi bitti. Yeme-içme alışkanlıkları değişti. Mesela şimdi bir AVM’ye gidiyorsun ve yarım saat sonra sıkılıyorsun, hep aynı şeyler. Ama o çarşılara gittiğin zaman saatlerce ayrılamazsın. Akılı alışveriş o zaman yetişmiş. İnsanlar ihtiyaçlarına göre alışveriş yapıyordu. AVM kültürü, bireysel işletmeler olarak oralarda vardı. İnsanların anıları var. Gençlerin de buralarda öğrenecekleri var.”

ALTYAPI VE TRAFİK SORUNU

Alışveriş geleneğini günümüze kadar yaşatan ancak sayıları her geçen gün artan AVM’ler karşısında ciddi kan kaybeden Çıkrıkçılar Yokuşu’ndaki altyapı sorunları ile esnafın şikayetlerine de değinen Palandöken, şöyle devam etti:
“Çıkrıkçılar Yokuşu’na önceden direkt minibüs hatları vardı. Dolayısıyla alışveriş konsepti oluşmuştu. Şu an en büyük sıkıntısı trafik. Otopark olmayınca hiçbir şey olmuyor. Altyapı sorunu var ve mekânlar dar. Ankara’da 15 dakikada söndürülecek yangın, Çıkrıkçılar Yokuşu’nda saatlerce söndürülemiyor. Çünkü itfaiye giremiyor. Binaların sağlıksız oluşu da var tabii. Sigorta şirketleri, kârlılık esasıyla betonarme binalara sigorta yapmıyor. Esnafın böyle sıkıntıları var.”

BURADAKİ RUH FARKLI

46 yıldır Çıkrıkçılar Yokuşu’nda esnaflık yapan Erdoğan İper, “Çıkrıkçılar 1970’ten sonra kayboldu. Çocukken koşarak, yokuşu yarım saatte çıkamazdık kalabalıktan. Her yer çarşı, AVM olunca rağbet azaldı. Buradaki ruh farklı” diyor.

81 YAŞINDAKİ ALEM USTASI

Çıkrıkçılar Yokuşu esnafının, “En eskimiz” dediği 81 yaşındaki Alem Ustası İlhami Zeyrek, ilerleyen yaşına rağmen ustalığından bir şey kaybetmiş değil. Önceleri ev eşyaları yapıp satan Zeyrek, şimdilerde camilerin minarelerini süsleyen ay yıldızlı alemler yapıyor.