Bal gat Atam şimdi Balgat

ANADOLU Ajansı muhabirinin “Ankara’nın tarihi semt isimleri ve öyküleri”, “Ne demek Ankara; Balgat niye Balgat” ve “Cumhuriyet ve Başkent Ankara” isimli kitaplar ile çeşitli kaynaklardan derlediği bilgilere göre, Ankara’nın farklı semt, mahalle, bulvar, cadde, sokak ve meydan isimlerinin ilginç hikayeleri bulunuyor.
Sayma kadından Saimekadına
Mamak’a bağlı Saimekadın Mahallesi’nin isminin 1402’de Çubuk Ovası’nda yapılan Ankara Savaşı’nda Osmanlı ordusuna yardım eden bir kadından geldiği biliniyor. Kaynaklarda, Osmanlı askerine yardım eden Saime Kadın’ın isminin oturduğu bölgeyle anılmaya başladığı ifade ediliyor. Halk arasında anlatılan bir başka öykü ise şöyle: “Saime kadınla alışverişte bulunan biri aldığının karşılığını getirip vermiş. Saime kadın eline tutuşturulan bir tomar parayı saymaya başlayınca parayı veren eksiksiz olarak ödemede bulunduğunu anlatmak üzere, ‘Sayma kadın, sayma kadın’ diye uyarmış. Böylece kadının adı ‘sayma’dan türeyerek Saime olmuş ve bölgenin ismi de böyle anılmaya başlanmış.”
Balşehir Balgat
Ankara’nın gözde mekanlardan Balgat’ın isminin ilginç öyküsü ise, “Kat/gat” kelimesinin öz Türkçe’de şehir anlamına geldiği ve Balgat’ın “balşehir” olduğu kaynaklarda yer alıyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün yolu bir zamanlar şehrin dışında kalan Balgat köyüne düşer. Köyde soluklandığı evde çay içmek isteyen isteyen Atatürk’e gelen çayda şeker yoktur. Atatürk, ‘Şeker yok mu?’ diye sorunca oradakiler de Ankara şivesiyle “Şeker yok amma bal var, bal gat Atam, bal gat” der. Atatürk de bunun üzerine bölgenin ismini ‘Balgat’ koyar” ifadeleriyle anlatılıyor.
Timur’un kızı Mena şimdi Haymana
Haymana sözcüğünün anlamı, başıboş hayvanların salındığı çayırlık, halk ağzında ise tembel demektir. Bir de “Haymana beygiri gibi dolaşmak” yani “İşsiz, güçsüz dolaşmak” deyimi vardır. Çayıra salınan hayvanlar, ovanın bu adla anılmasına yol açmıştır. Halk arasında anlatılan öykü ise şöyle: “Mana” ismindeki kızının burada intihar etmesine üzülen Timur Sultanı’nın acı acı “Hey Mana, Hey Mana!” diye bağırması üzerine bölgedekiler artık bu semte “Heymana” derler.
Ulus’un Hergele Maydanı
Ulus’taki İtfaiye Meydanı eskiden bit pazarı, ikinci el pazarı ya da Hergele Meydanı olarak biliniyordu. Buraya şehir dışından gelenlerin çok olmasından ve esnafın bir araya gelmesinden dolayı önce “Hergelen Meydanı” denilmiş ancak zamanla Hergele Meydanı olarak anılmaya başlanmıştır. Meydanın adı, Ankara İtfaiyesi’nin kurulmasıyla İtfaiye Meydanı olarak kalmıştır.