Jale MÜMİNOĞLU / A.A.
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 07, 2008 00:00
Yürürlüğe giren 4207 sayılı Yasa ile AVM’lerdeki restoran, kafeterya gibi işletmelerin müşteri bulmakta zorlanıyor. İşletme sahipleri yasak dolayısıyla sigara içen müşteriler tarafından tercih edilmediklerini ve ekonomik anlamda "çöküntüye uğradıklarını" ifade ediyor. Çoğu firma ise ceza yemeyi göze alarak müşterilerine yasak getirmiyor.
ALIŞVERİŞ merkezlerindeki (AVM) işletmeler, 19 Mayıs’ta yürürlüğe giren 4207 sayılı Yasa’ya rağmen, müşteri kaybetmemek adına sigara içilmesine belli saatlerde izin vererek yüksek miktarda ceza ödemeyi göze alıyor. Ankamall alışveriş merkezinde kafeterya işletenler, yasak nedeniyle müşteri kapasitelerinin yüzde 50 düşmesinden yakınarak, "öğle saatlerinde sigara içilmesine izin verdiklerini" ifade ediyorlar.
Bir kafeteryanın işletmecisi Burak Aydemir, yasanın "rekabete aykırı ve çifte standart" olduğunu iddia ederek, AVM’deki restoran, kafeterya gibi işletmelerin müşteri bulmakta zorlandığını söyledi.
Müşteri kaybediyoruzYasak dolayısıyla sigara içen müşteriler tarafından tercih edilmediklerini ve ekonomik anlamda "çöküntüye uğradıklarını" ifade eden Aydemir, "Özellikle öğle saatlerinde gelen müşterilerimize daha toleranslı davranıyor, o saatlerde sigara içmelerine izin veriyoruz. Yani belli bir süre için müsaade ediyoruz. Şu ana kadar ceza yemedik, kurallara uygun hareket etmek istiyoruz ancak müşterimizi de kaybetme korkusuyla mecburen izin veriyoruz" diye konuştu.
Yasanın çıktığını, geri dönüşün olmayacağını belirten Aydemir, "Hükümetten, AVM’lere uygulanan yasağın, diğer yerler için geçerli olan 2009 yılı Temmuz ayından itibaren geçerli olmasını istiyoruz. İş yerimde sigaranın yasak olduğuna ilişkin levham da bulunuyor" dedi.
AVM’deki ayak üstü tarzı kafeterya yetkilisi Akın Karabacak da yasa çıkmadan önce AVM’de kapsamlı hazırlık yapılması gerektiğini, Türkiye’nin uygulamaya hazır olmadığını öne sürerek, "Rekabet eksikliği var. Birçok iş yeri bu nedenle kapanma noktasına geldi. Biz de ısrarcı müşterilere sigara içmeleri konusunda yasak getirmiyoruz. 2,5 ayda işletmemize 500 YTL’lik ceza geldi. Ayrıca belediye encümeni de tutanak tuttu. Yine ceza ödeyeceğiz. Diğer işletmeler arasında bin YTL ödeyenler var" diye konuştu.
İşsizlik endişesi
Kafeterya çalışanı Volkan Doğan da faaliyet gösterdikleri AVM’de 500 civarında mağaza bulunduğunu belirterek, merkeze gelenlerin birkaç mağaza gezdikten sonra dinlenmek ve yeme-içme ihtiyacı ile oturdukları kafelerde sigara içmek istediklerini söyledi.
İşletmelerin çoğunluğun bu konuda "toleranslı davranarak göz yumduğunu" ifade eden Doğan, beş ay içinde AVM’lerdeki yiyecek sektörüne ilişkin işletmelerin çoğunluğunun, kapanacağı ve çalışanların işsiz kalacağı endişesi taşıdıklarını bildirdi.
Yasağa rağmen "ceza ödeme riskini göze alan" kafe, restoran ve lokantalarda sigara içen tiryakilerin, durumdan bir hayli memnun oldukları gözleniyor.
AVM’deki bir kafeteryada sigara içen müşterilerden Melih Can Şahin, arkadaşları ile genelde sigara içilebilen işletmeleri tercih ettiklerini belirterek, "izin verilmese burada oturmazdım ancak işletmeden izin var diye peş peşe sigara içerek istismar etmek de istemiyoruz" dedi.
Mustafa Akgün de sigara yasağına AVM’lerin hazır olmadığına inandığını ifade ederek, yasak olduğunu bildiklerini ancak içmeden yapamadıklarını ifade etti. Akgün ayrıca başkalarının sağlığına zarar vermeyi ve çevrenin kirlenmesini de istemediğini söyledi.
Melahat Atmaca ise AVM’lerin sigara yasağını delmesinden rahatsızlık duyduklarını ve yetkililerin gerekli cezai işlem yapmasını beklediklerini kaydetti.
Tüm imkanları seferber ettik
YENİMAHALLE Belediye Başkanı Ahmet Duyar, her konuda olduğu gibi sağlık konusunda da öncü belediye olmayı sürdürdüklerini belirterek, 4207 sayılı Yasa gereğince iş yerlerini denetlediklerini ve kapalı mekanlarda sigara içilmesine izin veren toplam sekiz iş yerine 500’er YTL ceza kesildiğini bildirdi.
İnsan sağlığına gereken önemi verdiklerini kaydeden Duyar, "Halkımızın sağlığı için belediyenin tüm imkanlarını seferber ettik. Sağlık ihmale gelmez. Sağlıklı insan verimli insandır, dolayısıyla vatandaşlarımızın sağlıklı, eğitimli olması için de Yenimahalle’de çalışmalarımız devam edecektir" dedi.
Büyük ceza işletmeciye
19 Mayıs 2008’den itibaren okul, dershane, hastane, iş yeri, alışveriş merkezi,
sinema, tiyatro, şehir hatları vapurları ve taksilerde sigara tamamen yasaklanmıştı.
19 Temmuz 2009’da yasak daha da genişleyip, lokanta, kahvehane, kafeterya, bar, bilardo ve oyun salonlarını da kapsayacak. Bu kapsamdaki cezaların bir kısmı şöyle:
n Sigara izmaritini yere atmak: 20 YTL
n Yasak yerde sigara içmek: 62 YTL
n Sigara içilmesine izin vermek: 500-5 bin YTL arası
n Sigara reklamı-tanıtımı: 50 bin-250 bin YTL arası
n Televizyonda sigara görüntüsü: bin -100 bin YTL arası
n 18 yaşın altındakilere sigara satışı: 6 ay-1 yıl arası hapis