Anadolu'yu gezip kalp kazanmak için çalışacaklar
Güncelleme Tarihi:
Organ bağışının yetersiz olması ve beyin ölümü gerektirmesi nedeniyle daha az gerçekleştirilen kalp nakillerinde, kalbin bakımı da büyük önem taşıyor. Beyin ölümü gerçekleşen bir hastadan alınan kalbin iyi korunabilmesi için uygun düzeylerde sıvı verilmesi, elden geldiğince ilaç desteğinden sakınılması ve bütün bunları yapacak ekibin uzman olması gerekiyor.
Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği Genel Sekreteri ve Ankara Üniversitesi Organ Nakli Mesul Müdürü Prof. Dr. Rüçhan Akar, Türkiye'de özellikle kalp bağışında ciddi bir problem olduğunu, ülke genelinde 400'ün üzerinde kalp bekleyen hastalara yeterli düzeyde derman bulamadıklarını söyledi. Destek sistemleri ile bu hastaları ölmekten kurtarıp, kalp nakli bekleme sürelerini uzattıklarına işaret eden Akar, ciddi kalp yetmezliği olan bir hastayı bir sene içerisinde kaybetme riskinin yüzde 50 olduğunu, hastanın kurtarılması için destek sistemlerinin çok önemli olduğunu belirtti.
Organ nakillerinde kalbin farklı bir durumu olduğunu, karaciğer böbrek gibi organların canlıdan alınabilirken, kalbin sadece beyin ölümü olmuş bir kadavradan alındığına dikkati çeken Akar, beyin ölümü tespitinin de kolay olmadığını, farklı disiplinlerden doktorun onayını ve çeşitli testler gerektiğini söyledi. Beyin ölümü olduktan sonra, organ bağışı kartı bulanan bir insanın ailesinin bile organ bağışını reddedebildiğini anlatan Akar, ailelerin yüzde 75'inin organ nakline karşı çıktığını belirtti.
KALBİN BAKIMI ÖNEMLİ
"Diyelim beyin ölümü tespit edildi, yoğun bakım uzmanları aileye soruyor, 'organlarını bağışlar mısınız' diye. Aile bireyleri bu zor kararda genellikle olumsuz yanıt veriyor. Yüzde 75'i reddediyor. Beyin ölümü olduktan sonra ailelerin sadece yüzde 25'i ölüm sonrası organ bağışını kabul ediyor. Karaciğer ve böbrek dayanıklı ama kalbi çıkardıktan sonra Türkiye'nin neresinden gelirse gelsin 4 saat içinde takmanız lazım, bekleme sırasında iyi bakım yapılmazsa kalp bozuluyor ve ailelerimiz bağışlasa bile kalbi kullanamayabiliyoruz. Bu çok ciddi bir organizasyon işi.
Sağlık Bakanlığının çok büyük atılımları ve desteği var, helikopter çıkartıyor, organizasyonu örgütlüyor, sonuçları takip ediyor, altyapı da Türkiye'de kurulmuş vaziyette. Ancak çok önemli bir nokta daha var; bağışlanmış kalbe çok iyi bakılması lazım. Beyin ölümü olan bir hastada kalbe uygun düzeylerde sıvı verilmesi lazım, elden geldiğince ilaç desteğinden sakınmak lazım, yoğun bakımın bu konuda tecrübeli olması lazım. Kalbe iyi bakılamazsa kalbi çıkartacak ekip gerisin geriye dönüyor ve kalbi bekleyen hastada büyük bir hayal kırıklığı yaşanıyor."
ANADOLU'YU BİLGİLENDİRECEĞİZ
Türkiye genelinde toplam 9 aktif nakil merkezi olduğunu belirten Akar, bu merkezlerin yetkilileriyle toplanıp bilgilendirme yapacaklarını, ayrıca Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği olarak Sağlık Bakanlığı ile işbirliğinde Anadolu'yu tek tek gezip yoğun bakımlarda bağış olan kalbe nasıl bakılması gerektiğini anlatacaklarını söyledi.
Akar, "Bunu başarabilirsek umuyoruz ki beyin ölümü sonrası organ bağışı ile kalp bekleyen 400'ün üzerindeki kalp yetmezlikli hastalarımızın yaşamını kurtarabiliriz. Beyin ölümü olduktan sonra bağışı artırmak lazım, bağış olduktan sonra o organlara doğru bakmamız lazım. Nakil ekipleri sadece organ alan takan ekipler, önemli olan bütün bu aşamalar, bu organizasyonu doğru yapmazsak nakillerde başarısız oluruz" dedi.
DOĞU VE GÜNEYDOĞU'DA ÇOK DÜŞÜK
Organ bağışını bölgeler açısından incelediklerinde Akdeniz ve Ege'de bağış oranlarının iyi olduğuna ancak Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da bu oranların çok düşük olduğuna dikkati çeken Akar, "Milyon kişide kaç tane donör çıkıyor ona bakıyoruz. Akdeniz'de donör sayısı milyon nüfus başına 9,8, Ege'de 8,8, İç Anadolu'da 5, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da bir bile çıkmıyor, 0,8. Bu bölgelerde organ bağışı yapılmıyor önce bunu artırmamız gerekiyor" diye konuştu.
UZMANLAR BİR ARAYA GELECEK
Bu arada Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği ile Dünya Kalp ve Akciğer Nakli Derneği işbirliği ile 15-16 Kasım tarihlerinde İstanbul'da kalp nakli, destek sistemleri, organ bağışı konularını ele alan bir toplantı yapılacağını bildiren Akar, 300'ün üzerinde Türk ve yabancı katılımcının yer alacağı toplantıda, özellikle kalp nakli konusunda Türkiye ve dünyadaki durumun tartışılacağını söyledi.
Toplantıda, Türk ve dünyaca ünlü yabancı uzmanların biraraya geleceğini, Amerika, Kanada, Almanya, İngiltere, Fransa, Azerbeycan, Kırgızistan, İsrail, Mısır gibi ülkelerden gelen uzmanların da konuşma yapacağını anlatan Akar, toplantının amacının, Türkiye'de kalp nakli ve destek sistemlerinin sayısının, kalitesinin ve bakımının artırılması ve yaşam oranlarının daha iyiye çevrilmesi olduğunu kaydetti.