Acilen dönüşüm şart

Bölge zemininin killi olduğuna dikkat çeken uzmanlar, acil harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı. Yol haritasının oluşturulması gerektiğini de kaydeden uzmanların değerlendirmeleri şöyle oldu.

NÜFUSUN SEYRELTİLMESİ LAZIM

Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Süleyman Pampal: “Demetevler gerçekten de Ankara’nın deprem riski yüksek olan bölgelerinin başında gelmekte. Kuzey Anadolu Fayı’na daha yakın olması da dikkate alınmalı. Sadece Kuzey Anadolu Fayı değil Ankara’nın dört tarafı aktif faylarla çevrilmiş durumda. Ankara’ya 70-80 kilometre uzaklıktaki Kuzey Anadolu Fayı, yine benzer uzaklıktaki Eskişehir İnönü Fay Zonu, Niğde, Aksaray, Şereflikoçhisar, Tuz Gölü, Akpınar, Kırıkkale, Erbaa fayları Ankara’da ciddi yıkımlara yol açabilecek 7 ve üzeri büyüklükte deprem yaratma potansiyeli olan aktif faylardır. Ancak bunun dışında Ankara’nın içinde Dodurga, Kazan, Yapracık bölgesinde 5 büyüklüğünde depremler yaratabilecek alanlar mevcut. Bu tür kent merkezine yakın, yıkıcı olmayan, orta büyüklükte deprem yaratacak faylardan etkilenip ciddi hasar görecek bir yerleşim alanı olan Demetevler bu anlamda gözden geçirilmelidir. Demetevler ve civarında bulunan mahallelerin zeminleri pek iyi değil, Ankara kili olarak adlandırdığımız killi zeminler. Bölge maalesef çoğu imar affı ile ruhsatlandırılmış 10-15 katlı betonarme ağır yapılardan oluşmakta. Bunlar Ankara’yı tehdit eden fayların üreteceği depremlere dayanıklı değil, riskin yüksek olduğu yapılar. Bu anlamda Yenimahalle Belediye Başkanı Sayın Fethi Yaşar’ın Demetevler için yapmış olduğu açıklamaları yerinde buluyorum. Yaşar, durumun son derece farkında ve çözüm arayışında, desteklenmesi gerekiyor. Peki neler yapılabilir? Demetevler’deki yoğunluğun, yani nüfusun seyreltilmesi lazım. Kentsel Dönüşüm Yasası çerçevesinde bu sorunu çözüme kavuşturmak gerek. Ankara’nın çevresinde tarıma elverişli olmayan, kayalık, sağlam zemin olan alanlar var, üstelik Demetevler civarına da uzak değil. Bu yerlere nüfus kaydırılabilir. Daha sonrasında Demetevler, zemin yapısına uygun bir biçimde emsal değerleri üzerinden yeniden imar çalışmasıyla yapılaşabilir ve depreme daha dayanıklı hale getirilebilir. Bu belediyenin tek başına çözebileceği bir durum gibi gözükmüyor. Bu noktada bakanlıklarla iş birliği yaparak bir yol izlenebilir. Hükümet ve yerel yönetimler deprem konusunda birlikte hareket etmelidir.”

TEHLİKE RAPORLARLA DA ORTAYA KONDU

Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi, Deprem Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen: “2019 yılında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Türkiye Deprem Tehlikesi Haritası’na baktığımızda özellikle Ankara’nın deprem tehlikesi parametrelerinde yükselişler olduğunu görmekteyiz. Bu anlamda başkent için deprem riskini azaltma noktasında en önemli adımlardan biri riskli yapıların tespit edilmesi ve ivedi bir şekilde olası bir depreme dayanıklı hale getirilmesidir. Demetevler de yıllardır gündemde. Binaların birçoğunun olası bir depreme hazır olmadığı biliniyor, bu raporlarla da ortaya konuldu. Dolayısıyla başta Demetevler olmak üzere bu yapıların masaya yatırılması ve deprem risk azaltma çalışmalarında yeni bir yol haritasının belirlenmesi yararlı olacaktır. Özellikle Demetevler bölgesindeki birçok mahallede deprem riskine dayanıksız binalar bulunuyor. Buralarda bina bazlı dönüşüm değil de bütüncül bir bakış açısıyla yapıları ve nüfusu dikkate alarak mekânsal planlar yapmak lazım. Orada bulunan vatandaşlarımızı daha dayanıklı konutlarda oturur hale getirme veya zemin açısından daha dayanıklı olan yerlere taşınma işleminin gerçekleştirmesi oldukça yerinde bir karar olacaktır.”

DEMETEVLER’DE KENTSEL DÖNÜŞÜM BAŞLAMALI

Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Candan Gökçeoğlu: “Türkiye geneline bakıldığında Ankara aktif fay açısından nispeten şanslıdır. Ancak Ankara’ya mesafe olarak en yakın olan Gerede segmenti 1944 senesinde 7.5 büyüklüğünde deprem üretmiştir ki Ankara’ya mesafesi yaklaşık 100 kilometredir. Bununla birlikte 1999 Düzce Depremi başkentte çok ciddi hissedilmiştir. 2000 Çankırı Orta Depremi 6 büyüklüğünde olup Çubuk ilçesinde bir binanın yıkımına sebep olmuştur. Buradan hareket ettiğimizde Ankara’nın çevresinde oluşabilecek depremlerin başkentteki gevşek zeminler üzerinde yer alan depreme dayanıksız yapıları ciddi derecede etkileme potansiyeline sahiptir. Bunlar arasında Demetevler bölgesinin depreme karşı hassasiyeti iyi bilinen bir husustur. Bu anlamda Yenimahalle Belediye Başkanı Sayın Fethi Yaşar’ın Demetevler’e ilişkin görüşleri yerinde olup, bu bölgenin kentsel dönüşümünün bir an önce başlatılıp tamamlanması önem arz etmektedir. Bu tür kritik bölgelerdeki dönüşümlerin bir devlet politikası olarak ele alınması ve geciktirilmeden hayata geçirilmesi can ve mal güvenliği açısından elzemdir.”

 11 Mart 2023

Yenimahalle Belediye Başkanı Fethi Yaşar, önceki gün basın toplantısında Demetevler için ‘Ankara’nın yumuşak karnı’ tanımlaması yapmış ve “Allah göstermesin herhangi bir depremde veya sarsıntıda can kaybımız fazla olur. Bitişik nizamda yapıldığı için domino taşı gibi bu binalar yıkıldığında kurtarmaya bile vatandaşların gitmesi mümkün olmayacaktır” uyarısında bulunmuştu.