500 kişilik ekiple 13 katrilyonluk yatırım

Patron Patrona’nın bu haftaki konuğu, Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) patronu, başarılı bürokrat Erdoğan Bayraktar. TOKİ Başkan Vekili Bayraktar, görevde bulunduğu dört yıl içerisinde 250 bin konutu inşa ettirdi ve bu konutlardan 120 binini ihtiyaç sahiplerine teslim etti. Toplamı 13 katrilyon liralık yatırım, 500 kişilik bir kadroyla gerçekleşti. Belki de bir dünya rekoru...

TOKİ’nin başına geçmenizden bu yana TOKİ büyük bir atılım yaptı. On binlerce konut yaptınız ve sattınız. Devlet daha ne kadar konut yapmaya niyetli? Kaç konutta duracaksınız?

1984 yılında, konut sorununun çözülmesi amacıyla Toplu Konut Fonu oluşturuldu ve genel idare bütçe dışında, tüzel kişiliğe sahip Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı kuruldu. İdare, gerçekten de ülkemizde konut teknolojisinin ve konut finansmanının gelişmesinde etkili oldu. 1984-2002 yılları asında Toplu Konut Fonu’nun imkanlarıyla, 940 bin konuta kredi desteği sağladı. Aynı süreçte, 43 bin 145 konutu da bizzat üretti. Ancak, olumlu gelişmelere karşın, 1984-1988 yılları arasında kredilendirilen kooperatiflerin tamamlanma süresi 18 ay iken, 1989-1997 yılları arasında bu süre 72 aya kadar uzadı. Toplu Konut Fonu’nun, 1993 yılında Genel Bütçe kapsamına alınması, 2001 sonunda ise tamamen kaldırılmasıyla, İdare konut üretiminden uzaklaştı. Buna karşın, ülkemizdeki hızlı kentleşme ve ruhsatsız yapılaşma eğilimi durmadı, dar ve orta gelirli vatandaşlarımızın nitelikli konut ihtiyacı da arttı.

2007 HEDEFİNE ŞİMDİDEN ULAŞTIK

Bugünkü Cumhuriyet Hükümeti, bütün bu sorunların farkında olarak; Acil Eylem Planı ve Hükümet Programında, "gecekondu sorununun çözümü" ile "alt gelir grubu ve yoksulların kira öder gibi taksitlerle ev sahibi olabilmesi" konularına büyük yer verdi ve bu çerçevede yapılan yasal değişikliklerle TOKİ; konut ve kentleşmenin her boyutuna eğilecek şekilde yeniden yapılandırıldı. 2007 yılı sonu için hedeflediğimiz 250 bin konut hedefine bu ay sonu itibarıyla ulaşmış olacağız.

ÖZEL SEKTÖRÜN OLMADIĞI YERDEYİZ

TOKİ olarak; özel sektörün gitmediği ihtiyaç bölgelerinde konut üretiyoruz. Alt gelir grubu ve yoksul vatandaşlarımızın, kira öder gibi uzun vadelerde ev sahibi olmalarına imkan sağlamak için; Vatandaşımızın sekiz sene, on sene bitirilemeyen konutlara mahkum olmaması için konut üretiyoruz. Şehirlerimizin gelişimini tıkayan gecekondu bölgelerinin tasfiyesi için; doğal afetlerde can ve mal kaybının yükselmesine neden olan kaçak yapılaşmaya set çekmek için konut üretiyoruz

11 ŞEHİR İNŞA ETTİK

2003 yılında başlattığımız Planlı Kentleşme ve Konut Üretim Programı çerçevesinde; bugün geldiğimiz noktada; 24 Nisan 2007 itibarıyla; 81 il ve bu illere bağlı 306 ilçede, toplam 248 bin 240 konutun ihalesini bitirip, inşaatlarını başlattık. Bunlardan 130 bini tamamlandı veya tamamlanma aşamasında. Bu rakam nüfusu 100 bini aşkın 11 şehir demektir. Ayrıca önümüzdeki dönem için 500 bin konutluk program yaptık. Ürettiğimiz konutların; 118.018’i dar ve orta gelir grubuna, 53.151’i alt gelir grubu ve yoksullara yönelik; 21.137’si gecekondu dönüşüm, 7.200’ü afet konutları, 2.396’sı (23 köyde) tarımköy uygulamaları kapsamında olup, TOPLAM 201.902’si sosyal konut niteliğindedir. 42.826’sı ise kaynak geliştirme uygulamasıdır.

Cumhuriyet tarihinde ilk defa bu kadar büyük kapsamlı olarak, 110 belediye ile 98 bin 539 konutluk gecekondu dönüşüm protokolleri imzalanmış, 62 bölgede 21 bin 137 konutluk uygulama başlatılmıştır.

Benim çocukluk arkadaşım İNTES Türkiye İnşaat Sanayicileri İşverenleri Sendikası Başkanı Şükrü Koçoğlu sizden, "TOKİ’ye böyle başarılı bir başkan gelmedi. Ama eli çok sıkı. Müteahhitleri çok zorluyor" diyor. Eliniz gerçekten çok mu sıkı? Müteahhitler neden sızlanıyor?

Türkiye’nin hem kişi başına gelir seviyesi düşük, hem de gelir dağılımında çok büyük adaletsizlik var. Gelir dağılımdaki adaletsizliğin giderilmesi, bölgeler arası gelir dağılımındaki uçurumun azaltılması için, Türkiye’deki kar marjının düşürülmesi lazım. Türkiye’de herkes müteahhitlik yapabiliyor. Mesleğin bir formasyonu yok. Bir müteahhitler odası olmaması nedeniyle, müteahhitlere bir disiplin sistemi de getiremiyor, hiçbir iş yapamayan, geliyor müteahhitlik yapıyor.

Bizim TOKİ’de yapmaya çalıştığımız; müteahhitleri disipline etme, geliştirme, bilgi ve deneyimlerini artırma noktasındaki çalışmalar, bazı müteahhitleri zorluyor. İyi ekipmanı olmayan, tecrübesi olmayan, eğitimi olmayanlar zorlanıyorlar. MS Veli SARITOPRAK

BÖYLE BİR ŞEY YOK!

Bu çok önemli, (Git devletten iş al parayı kazan). Böyle bir şey yok! İş yap, işi kaliteli yap parayı da öyle kazan. İşinin üzerine yatacaksın, elini taşın altına koyacaksın, işine gece gündüz sarılacaksın. İşine öz anne bebeğine nasıl sarılırsa, öyle sarılacaksın; işini bir çoban kuzusunu nasıl severse öyle seveceksin, yoksa kurdun kuzuyu sevdiği gibi sevmeyeceksin. Kurt da kuzuya aşıktır, çoban da aşıktır. Ama sen kurt gibi değil, çoban gibi seveceksin kuzuyu. O şekilde olursa, müteahhitlik sektörü de gelişir, müteahhitler de para kazanır. Ama az para kazanır, para desantralize olur, Türkiye’nin gelir seviyesi artar, gelir dağılımındaki adaletsizlik ortadan kalkar ve Türkiye’ye bir kalite gelir.

Ankara’da ürettiğiniz toplu konut sayısı niye düşük? Önümüzdeki yıllarda Ankara’da kaç konut üreteceksiniz?

Bizim şu anda konut üretimimizde en büyük pay İstanbul ve Ankara’ya ait. Ankara’da bugüne kadar başlattığımız konut sayısı yaklaşık 27 bindir. Bu konutlarla birlikte 26 okul, 12 kreş, 19 ticaret merkezi üretiyoruz. Ayrıca sağlık ocakları, spor salonları, camiler, kütüphaneler inşa ediyoruz.

Bir yandan çok büyük bir gecekondu dönüşümünü gerçekleştiriyoruz, bir yandan da, yoksul, dar gelirli vatandaşlarımıza, orta gelir grubuna ve evi olmayan kamu personeline sosyal konut üretiyoruz. Mamak’ta, Keçiören’de, Altındağ’da, Etimesgut’ta, Sincan’da, Temelli’de, Yenimahalle’de, Ankara’da birçok bölgede projelerimiz devam ediyor. Ayrıca; Protokol yolunda 17 bin konut yapacağız. Ballıkuyumcu’da yeni bir şehir kuracağız. Ankara’da talep çok fazla ve bizim de çok büyük ölçekli ve ciddi projelerimiz var.

Disneyland projesinde son durum ne?

Şu aşamada çeşitli firmalarla görüşmelerimiz devam ediyor.

TOKİ daha çok alt gelirlilere yönelik konut üretiyor? Orta gelir grubu için projeleriniz var mı?

Bizim ürettiğimiz 248 bin konutun 118 bini dar ve orta gelir grubuna yönelik. Evi olmayan dar ve orta gelirli vatandaşlarımız için ürettiğimiz konutları; yüzde 10-25 peşinat, 10 yıla kadar vade ve 400 YTL’den başlayan taksitlerle satışa sunuyoruz.

TOKİ BİR OKUL OLMUŞTUR

TOKİ aynı zamanda bir okul olmuştur. Yani bir müteahhitlik okulu, bir inşaatçılık okulu olmuştur, bir konut üretim okulu olmuştur. Her bakımdan... Hem TOKİ’de çalışanlar olarak biz yetişiyoruz, hem de TOKİ’ye iş yapan müteahhitler, malzemeciler yetişiyor. Ayrıca; bizim uygulamalarımızla konut alımındaki bilinç arttı. Konut alıcıları artık salt konut istemiyor... Çevresiyle bütün, modern hayatın donatılarıyla bezenmiş mekanlar arıyor... TOKİ olarak, insanlarımıza hak ettikleri sağlam ve kaliteli, çağdaş olanaklara sahip, güvenli yerleşim yerleri sunmada öncülük ederken, yeni bir planlı kentleşme ve konut üretim anlayışını da oluşturmaya çalışıyoruz. 248 bin konutla birlikte ürettiğimiz yalnızca okul sayısı 261 (7.297 derslik), ticaret merkezi sayısı 229’dur. Çevre düzenlemeleri kapsamında yaklaşık 13 milyon metrekare yeşil alan düzenlemeleri, 2 milyon ağaç dikimi ve 3 milyon çalı peyzajı yapılmaktadır.

HAKEDİŞLERİ BEKLETMİYORUZ

BİZ TOKİ olarak, hakedişleri hiç bekletmeden ödüyoruz. Bizim gibi başka sıcak para veren hiçbir kuruluş olmadığı için; bazı müteahhitler, parayı görünce şantiyeye değil, başka işlere yatırıyorlar. Bu sefer iflas ettim, battım ettim diye sıkıntılara giriyorlar. Daha sonra bizden hakediş fazlalılığı, keşif hakkı, süre uzatımı, fiyat farkı istiyorlar. Vermeyince sıkıntıya giriyorlar. Ama bugün bizim 300’yi aşkın müteahhidimizin 200’ünün durumu çok iyi. İşini bilen, işini yapan, gerçekten meslek erbabı olan, bilimsel eğitimini almış, bu işin içinde yetişmiş müteahhitler işlerini tertemiz yapıyorlar, parasını alıyorlar. Çok da başarılı oluyorlar. Biz de kendilerine yardımcı oluyoruz.