5. Murad bestelerle bale sahnesinde

1876 yılında Osmanlı tahtına amcası Abdülaziz’in yerine çıkartılan ve 93 gün tahtta kaldıktan sonra akli dengesini kaybettiği gerekçesiyle tahttan indirilerek 28 yıl Çırağan Sarayı’nda hapsedilen 5. Murad’ın hayatı, bale esrine konu oldu. Ankara Devlet Opera ve Balesi’nin sahneye taşıdığı eserde, 5. Murad’ın kendi besteleri kullanıldı. Eserin yaratıcıları Armağan Davran ve Volkan Ersoy ile sanatçılar Cankat Özer, Sanem Subaygil ve Burak Kayıhan eseri anlattı.
- 5. Murad’ın hayatındaki hangi kesitler anlatılıyor?
Armağan Davran: Eserde geriye dönüşlerle bir anlatım tarzı tercih ettik. 50. doğum gününde gelişen olaylara tanıklık edeceğiz. Geçmişe dönüşlerle şehzadelik dönemine döneceğiz, düşlerinde kendi içsel hesaplaşmalarına ortak olacağız, bu bağlamda tarih içerisinde gerçekleşmiş bazı detayları sahneye aktaracağız.
Volkan Ersoy: Bazı örnekler vermek gerekirse, babası Sultan Abdülmecid dönemindeki saray tiyatrosu gösterilerine giderek, Osmanlı dönemi sanatsal aktivitelerinden kesitler sunacağız. Amcası Sultan Abdülaziz’in esrarengiz şekildeki ölümünün kendisinde yarattığı derin izi, dev bir saltanat kayığının sahne üzerindeki ihtişamını, Sarayın Anıtsal rıhtım kapısının görkemini ve Çırağan Sarayının altında yatan bir Mevlevi Tekkesinin bulunduğunun ve Sultan V.Murad’ın onlardan yardım istemesini bale adımları ile seyircimizin karşısına çıkaracağız. 
- Baleye aktarımında karşılaştığınız zorluklar oldu mu?
Volkan Ersoy: Tabi ki zorlukları var. Zaten bale, beden diliyle anlatım şekli olan bir sanat dalı olduğu için, eserde estetik sınırları belli bir koreografik anlatım şekli mevcut. Dramatik yönü ağır olan ve ayrıca bizler için önemli tarihi bir dönemin yansıtılmaya çalışıldığı eserde, dans adımlarına çok dikkat etmeye çalıştık.
Armağan Davran: Neo-klasik tarzda, içinde klasik baleden de öğeler taşıyan bir eser ortaya çıkarmaya çalıştık. Sultan V.Murad’ın sahne üzerinde bale yaparak yaşadığı travmaları yansıtmak, zaten başlı başına bir zorluk göstergesi.
- Bu bir ilk midir? Yani bir padişahın hayatını baleyle anlatılması.
Armağan Davran: Hayır, daha önce de çeşitli baleler de padişahlık unsuru ya da Osmanlı dönemi canlandırılmıştır. Fakat kendi müzikleri ve ona ithaf edilen bestelerden derlenen ve en önemlisi ise hayatındaki olayların bestelerle de sahne tablolarında örtüştürülmesi bir ilk olarak sahneye aktarılacak. Şöyle ki; Sultan V.Murad’ın kendi yazdığı bestesinde Sultan Murad solo yapacak, kızının babasının doğum günü için bestelediği marşı sahnede aynı doğum günü sabahında hediye ederken, kızı Hadice Sultan’ı dans ederken göreceğiz. Ayrıca Sultan Abdülaziz’in boğaz da gezinin kayıklardan esinlenerek bestelediği  parçada, Sultan’ı dev Saltanat kayığında boğaz sularında gezinti yaparken betimleyeceğiz.
Cankat Özer (5. Murad)
5. Murad’ı canlandırıyorum. Aslında çok iyi tanıdığımız ve hakkında bilgi sahibi olduğumuz bir padişah değil. Biz de eserle birlikte farklı yönlerini öğreniyoruz. Seyirciyi sürprizler bekliyor. Bana göre en çok öne çıkan tarafı naif ve sanatçı kimliği. Hayatta olduğu sürece 900’e yakın eser ortaya çıkarmış. Biz de 5. Murad’ın yarattığı eserlerle dans ediyoruz. Zor bir rol. Genelde canlandırdığımız karakterler bir hayal ürünü olduğu için bir tarz yaratabiliyorsunuz. Burada yaşanmışlık var ve hala hayatta olan akrabaları var. Uzun bir çalışma süreci oldu. Klasik bir eser olarak görünse de seyirci, neoklasik adımlar da görebilecek. Son dönemdeki tüm eserlerde olduğu gibi bunda da bir takım sürprizlerle karşılaşacak.
Sanem Subaygil (Fatma Sultan)
5. Murad’ın en küçük kızı Fatma Sultan’ı canlandırıyorum. 20-25 yaşlarında genç kızlarız. Babamızın doğum gününde bulunuyoruz. Babamız tahta çıkmak istemediği için biraz üzgün. Ablamız Hadice Sultan, ona bir marş besteliyor ve doğum gününde sunuyor. Tüm eserler sahneye koyarken zor. 5. Murad biraz daha farklı. Çünkü ilk defa sahneye konacak. Eserin tamamı bir sürpriz.
Burak Kayıhan (Hayali 5. Murad)
5. Murad’ın hayalini oynuyorum. Normalde olmak istediği karakter ama olamıyor. 5. Murad’a göre daha baskın daha sert, dik başlı otoriter. 5. Murad, hiçbir zaman onun gibi olamıyor. Daha çok sanatsal yönü ağır basıyor ve kılıç kuşanamıyor, padişah olamıyor. Kendi içindeki çelişkiyi anlatıyor. Eserin 5. Murad’ın çelişki yaşadığı bölümlerinde ben çıkıyorum ve iki karakter karşı karşıya geliyor. Neoklasik tarzda bir rol. Dans etmesi çok keyifli. Final sahnesinde insanlar çok şaşıracaklar.
Eserin müzik düzenlemeleri Bujor Hoinic’e ait. Koreografisini Armağan Davran ve Volkan Ersoy’un yaptığı eserin kostüm ve dekoru Savaş Camgöz, ışık Fuat Gök imzası taşıyor.