3 soruda kat izolatörü
Güncelleme Tarihi:
Ankara OSTİM Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde bulunan Sistek Sismik Teknoloji Firması, geliştirdiği deprem etkisini azaltıcı teknolojilerle ‘deprem değil bina öldürür’ gerçeğini bir kez daha ortaya koyuyor. Deprem etkisini azaltıcı teknolojik çözümler üreten firma, hastane, müze gibi önem taşıyan alanların zarar görmemesi için sismik izolatör teknolojileri geliştiriyor.
Sistek Sismik Teknoloji firmasının kurucu ortaklarından Dr. Kaan Kaatsız, Hürriyet Ankara’nın sorularını yanıtladı.
BULUNDUĞU KATI DEPREM ETKİSİNDEN KORUYOR
Öncelikle kat izolatörü nedir, nasıl çalışır? Deprem izolatörü ya da sismik izolatörden farkı nedir?
Kat izolatörü, bir yapının tamamı yerine sadece bir katını ya da belli bir kısmını deprem etkisinden izole etmek için kullanılan bir cihaz. Bütün yapıyı izolatörlü olarak yapmak ya da mevcut bir yapıya deprem izolasyonu uygulamak yerine korumak istediğiniz hassas donanımın bulunduğu katı deprem etkisinden korumanıza yarıyor. Örnek vermek gerekirse, bir veri merkezinin, hassas bir tıbbi cihazın ya da bir müze eserinin bulunduğu yere kat izolatörleri yerleştirip, üzerine bir platform inşa edebilirsiniz. Bu platformun üstüne de deprem etkisinden korumak istediğiniz ekipmanı yerleştirebilirsiniz. Kat izolatör cihazları çalışma prensibi olarak sismik izolatörlere benzemekle birlikte daha küçük boyutlarda tasarlanıp üretilirler. Deprem etkisi altında kolay bir şekilde hareket gösterebilirler ve bu sayede taşıdıkları hassas ekipmana hasar verici kuvvetler gelmesini engellemiş olurlar.
EV SAHİPLERİ VE KONUT ÜRETİCİLERİ TALEP ETMELİ
Peki kat izolatörü her binaya uygulanabiliyor mu? Bu anlamda maliyeti ne kadar?
Araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yürüttüğümüz bu cihaz şu an prototip üretim ve test aşamasındadır. Sismik izolasyon yeni yapılan bir yapıya uygulanabileceği gibi belirli şartları sağlayan mevcut bir yapıya da uygulanabilen bir teknoloji. Maliyeti de toplam inşaat maliyetinin en fazla yüzde 10 veya yüzde 12’si kadar. Eğer yapının mimarisi ve taşıyıcı sistemi baştan deprem yalıtımlı tasarlanırsa bu maliyeti yüzde 5’lere kadar düşürmek mümkün. Dolayısıyla oldukça düşük bir maliyetle önemli bir güvenlik unsuru elde edebiliyorsunuz. Ayrıca depreme dayanıklı olarak üretilmiş konvansiyonel bir yapı şiddetli bir depremde çökmeyecek ancak hasar görecektir. Hâlbuki deprem izolasyonlu bir bina hiç hasar görmeyecektir. İnsanlarımızın artık satın aldıkları veya kiraladıkları evlerde ince işçilik, kullanılan mobilyanın kalitesi gibi detaylara dikkat ettikleri kadar sismik izolasyon gibi teknolojilere sahip olup olmadığına da bakmaları gerektiğini düşünüyorum. Ev sahiplerinden ve konut üreticilerinden bunu talep ettikleri takdirde sismik izolasyonlu konut yapıları da yaygınlaşacaktır.
SİSMİK İZOLASYONLU YAPILARIN İZOLATÖRLERİ ÇALIŞTI
Deprem bölgesinde de çalışmalarda bulundunuz mu? İzolatör kullanılan binalar ne durumdaydı?
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu(TÜBİTAK) tarafından desteklenen bir saha çalışması projesi kapsamında bölgedeki il ve ilçe merkezlerinde yer alan aktif veya inşaat halindeki dokuz hastane binasını inceledik. Bu yapıların bizim için ayırt edici özelliği, hepsinin de deprem yalıtımlı olması yani sismik izolasyon uygulanmış yapılar olmasıydı. İncelemelerimizde, sismik izolatörlerin aktive olduğunu ve üst yapıyı önemli hasarlardan koruduğunu gördük. Sismik izolasyonlu yapıların izolatörleri çalıştı, beklendiği gibi üst yapıyı önemli hasardan korumuş oldu. Böylece hastaneler hizmet vermeye devam edebildi.