10 Amazon kansere karşı

Yaşadıkları acıları, sıkıntıları ve tecrübeleri, kendileri gibi meme kanserine yakalanan kadınlara yardımcı olmak amacıyla kaleme döken kadınlar, kitaba da “10 Amazon Yüksek Doz Yaşam” ismini verdi. “Sorgulu Sualli”de sorularımızı yanıtlayan 10 Amazon, “Meme kanseri, erken yaşta başıma gelmez demeyin, erken teşhiste gecikmeyin” derken, kansere yakalananlara da “Teslim olmayın, her zaman mücadele edin” çağrısında bulundu.

Hepiniz ayrı şehirlerde yaşıyordunuz ve aslında birbirinizi tanımıyordunuz. Nasıl bir araya geldiniz, kitap fikri nasıl olgunlaştı.

Pınar Akçe İlk kanser teşhisinin ardından yaşadığımız şoku atlattıktan sonra bir arayışa girdik. Sonra tam sırası nasıl oldu hatırlamıyoruz ama hepimiz Instagram aracılığıyla birbirimizi ekledik. Tutunacak bir dal arıyorsunuz. Birbirimizden güç almak istiyorduk. Sonra birbirimizi bulup muhabbet koyulaştıktan sonra da Leyla Abla’dan süper bir fikir geldi.

Leyla Bahtiyar Ben gazeteciyim aynı zamanda köşe yazıyorum, zaten yazı yazmak, insanları aydınlatmak gibi bir misyonum var. Kemoterapi uzun bir süreç aslında ve o süreçte hepimiz yaptığımız işlerimize ara veriyoruz, mesela ben yazılarıma ara verdim. Elif mankenliğine, Pınar öğretmenliğine ara verdi. Bir boşluk içindeydik, bu arada bana gelmiş olan bir kitap yazma fikri üzerine arkadaşlarımla konuşuyordum. Instagram üzerinden baktım, çok güzel yazılar yazanlar vardı, yaşadıklarına dair. Sonra onlarla birleşip bir WhatsApp grubu kurduk. O grup içerisinde sonra bütün derdimizi paylaştık, kemoterapiden çıktıktan sonraki sıkıntılarımızı paylaştık, sonrasında ne yaparsak daha kolay atlatırız diye birbirimize sorduk. Ve o paylaştıklarımızla hep birbirimizi aydınlattık. O anda kitap yazalım fikri doğdu. Çünkü biz birbirimize ışık olabildiysek, dışardan bu kitabı okuyan kişiler için de ışık olabiliriz diye düşündük.

AMAZONLAR GİBİ SAVAŞTIK

Kitabın ismini neden 10 Amazon koydunuz?

Leyla Bahtiyar Amazonlar biliyorsunuz, tarihte yaşamış olan savaşçı kadınlardır ve bu savaşçı kadınlar yayı çekip oku daha uzağa atabilmek için de birer memelerini keserlerdi. Bizim de memeler alındığı için ve bu hastalığa karşı savaştığımız için kendimize amazon dedik. Ayrıca, Rukiye Işık Doğdu’nun önerisiyle kitabın ikinci ismini ‘Yüksek Doz Yaşam’ olarak koyduk. Biz aldığımız her kemoterapi damlasında ilacı zehir olarak değil, yaşam olarak gördük. Hem de yüksek doz yaşam olarak gördük. Çünkü bize hep yüksek doz olarak ilaç verildi. Ve biz yaşamı seçtik.

NORMLARA UYAN BİR TEK BENİM

Kitapta yazdığınız yazılarda birçoğunuz, “Bana olmaz” düşüncesiyle hareket ettiğinizi ve bu düşüncenin erken teşhise yönelik bir engel olduğunu belirtiyorsunuz. Yani bu kitabı yazmaktaki amaçlarınızdan biri de, meme kanserinin erken yaşta da yakalayabileceğini vurgulamak mıydı?

Rabia Özcan Bir tek bizim değil, doktorların düşüncesi de aynı şekilde. Ben iki doktora gittim, genel cerrah, hatta biri profesördü. Ben her seferinde ‘Kötü bir şey hissediyorum dedikçe, bir tanesi ‘Kızım daha yaşın kaç senin, illa kötü bir şey mi duymak istiyorsun?’ diyerek beni azarladı.
Pınar Akçe Ben özellikle yaş konusuna vurgu yapmak istiyorum. Evet yüzdelik olarak belli bir yaş grubunda daha fazla görülüyor ama bunun sürekli vurgulanması, bizlerin geç kalmasına ve hata yapmasına yol açtı.
Rabia Özcan Hastanelerin duvarlarında ne yazıyor? ‘40 yaşından sonra mamografinizi aksatmayın’. Ben iki sene önce 26 yaşında yakalandım meme kanserine.
Elif Bozkurt Ben de 22 yaşında yakalandım meme kanserine.
Leyla Bahtiyar Bu grupta doktorların beklentilerine göre ve normlara uygun bir şekilde meme kanserine yakalanmış olan bir tek benim. Onun haricinde 10 Amazon’un 9’u da beklenilen yaş grubunun dışında kansere yakalandılar.
Pınar Akçe Aslında biz biraz da bu yanlış algıyı yıkmak için çabalıyoruz. Kadınlar kendilerini muayene etmekten korkmasınlar ve bir kitleyle karşılaştıklarında mutlaka bir genel cerraha başvursunlar.

BİRBİRİMİZİ ANLAYABİLİYORUZ

Tedavi sürecinde elbette aile desteği önemli ancak, benzer sıkıntıları yaşayan insanlar olarak birbirinize olan desteğiniz bu süreçte daha mı önemliydi? Ailenizden çok birbirinizden güç aldınız diyebilir miyiz?

Leyla Bahtiyar Aile desteğini tamamen bir dört duvar gibi kenara koyalım. Ailelerimizi bizi ayakta tutmasaydı zaten biz böyle olamazdık. Eğer aile desteği olmasaydı zaten yıkılıp giderdik.

Rabia Özcan Yalnız şöyle bir şey var. Mesela tamam eşiniz ya da anneniz sizi anlıyor, yardımcı olmaya çalışıyor. ‘Midem bulanıyor’ diyorsanız, 10 çeşit yemek getiriyor, ‘hangisini yemek istersin’ diye soruyor ama, ya da ‘Bacağım ağrıyor’ diyorsun. O ‘psikolojiktir’ diyor. Eşiniz söylediğinde beni rahatlatmak için söylüyor diye düşünüyorsunuz ama bunu Leyla Abla’dan Pınar’dan duyduğumda ‘Ha demek ki doğru’ diyerek o ağrının geçtiğini biliyorum ben. Zaten bu kitabı bu yüzden yazdık. Ben altı ay çalışamadım ama sonra işime geri döndüm. İnsanlar bu kitabı okuyunca demek ki bitiyormuş birşeyler geri dönüyormuş desin diye yazdık.

3 AY SONRAKİ TOMOGRAFİ İŞE YARAR MI

Yine tedavi sürecine gelecek olursak, kitapta Ayşenur Parlak’ın “Para için adam doğrayan doktorlar gördük” ifadesi vardı. Hakikaten böyle doktorlarla karşılaştınız mı?

Rabia Özcan Ben karşılaşmadım ama Ayşenur karşılaşmış olabilir, yalnız ben şunu diyorum. Bir doktorla kalınmaması gerekiyor. Mesela ilk bana kanser değilsin dediğinde doktor, daha sonra başka bir doktora daha gitseydim daha erken evrede yakalayacaktım belki kemoterapi bile almayacaktım.

Elif Bozkurt Bana ilk teşhisi koyan doktor, “Kanser zengin hastalığı” dedi. “Size çok para lazım olacak ben pet çekimini ayarlarım ama sonrasında çok para lazım olacak” dedi. Ama öyle de olmadı, ben bir doktor buldum. Özeline gittim önce muayene oldum sonra bana dedi ki “Sigortan var, burada 12 bin TL’ye ameliyat olacağına ben seni devlet hastanesinde ameliyat ederim, hiç para vermek zorunda kalmazsın” dedi. Bazı doktorlar gerçekten yardımcı oluyor, bazı doktorlar da para tuzağına düşürüyor.

Rabia Özcan Ama, bu her zaman mümkün olmuyor. Özelde diyorlar ki,çok büyük bir yazı var hastane girişlerinde “Kemoterapi hastalarına her şey ücretsizdir”. Böyle değil aslında. Ben her seans başına bin 200 TL civarında para verip çıkıyordum hastaneden. 3 saat ilaç alıyorduk, yatak parası alıyorlardı. Tamam biz bir şekilde karşıladık ama birkaç kür daha sürseydi, artık yavaş yavaş çökmeye doğru gidecektik. Bu arada benim özel bir durumum var, saçlarım dökülmedi. Yeni bir sistem kullandık. Bir cihazla saç derisi 3 dereceye kadar soğutuluyor ve saç dökülmesi önleniyor. Mesela bunu ücretsiz hale getirirse devlet, insanlar kanserle mücadele moral olarak kendini daha iyi hissedecektir ve kanserle savaşa çok büyük bir katkısı olacaktır.

Leyla Bahtiyar Bu arada devlet hastanelerinde bazı işlemler için çok geç tarihler veriliyor. Kanser hastalığında zamanla yarışıyorsunuz ve üç ay sonraya verilecek bir tomografi randevusu hiçbir işinize yaramıyor. Bu sefer cebinizden harcıyorsunuz. Devletin katkısının bir şekilde tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor.

PSİKOLOJİK DESTEK İÇİN MADDİ YARDIM SAĞLANMALI

İlk teşhisi öğrendiğiniz andan itibaren korku yaşadınız mı? Bu korkularla nasıl başa çıktınız?

Leyla Bahtiyar Kanserde psikolojik süreç sırasıyla şöyle ilerliyor. Şaşırma, kabul etme, inkar, en son da isyan. Onun arkasından bu evrede iki şey ortaya çıkıyor; bir tanesi mücadele etme, diğeri de teslim etme duygusu. Eğer teslim olma duygusuna yenik düştüyseniz yandınız. Mücadele etmeye karar verdiğinizde yapacağınız şey, o korkuların çarelerini bulmak. Biz 10 Amazon, zaten adımız amazon, o korkuları yenmenin çarelerini bulduk.
Ayşe Durul Aslan Ben teşhis konulur konulmaz bir psikolog randevusu aldım. Hala psikolojik destek alıyorum. Kanserle mücadele sürecinde devletten psikolojik anlamda çok fazla destek göremediğimiz için hastalar sürekli kendi ceplerinden bir şekilde harcama yapmak zorunda kalıyor. Bu konuda belki devletin daha duyarlı olmasını isteyebiliriz. Şu an kanser konusunda en eksik hissedilen konu psikolojik danışmanlık desteği. Bazen, ailemizden bile alamadığımız psikolojik desteği uzman bir danışmandan alabiliyoruz. Çünkü onlar da bazen hastalık sürecinde nasıl davranacakların tam olarak bilemeyebiliyor.

ARTIK HAYATI ERTELEMİYORUZ

Funda Hanım siz de yazınızda “Daha önceden sorun ettiğimiz küçük şeyleri sorun etmiyoruz. Bundan sonra bencil değil benci olacağım” yazmışsınız. Gerçekten artık küçük sorunları takmıyor musunuz?

Funda Değirmenci Daha önceden hayır demeyi bilmiyordum. Onu da kırmayayım, bunu da üzmeyeyim diyerek her şeye yetişmeye çalışıyordum. Şimdi artık programlı yaşamayı öğrendim. İsteklerimi ön plana çıkardım, bu bencillik değil benci olma duygusu.

Rabia Özcan Akşam ne yemek yapmalıyım diye bile bazen strese girebiliyorsunuz ya, bunlar bile mutsuzluk sebebiydi eskiden. Ya da kocam bana evlilik yıldönümünde neden sürpriz yapmadı. Bunun için oturup ağlayabilirdiniz. Ufak problemlerden hayat çok kötü diye dertlenebiliyoruz. Ama aslında öyle değilmiş. İşe gidebilmek, akşam yemek yiyebilmek, saçını istediğin modelde kestirebilmek, bunların hepsi aslında büyük birer mükafatmış. Bunları öğrendik. Şükürler olsun rutine.

Leyla Bahtiyar Bahaneler yaratmamayı, hayatı günü gününe yaşamayı öğrendik. Ertelememeyi öğrendik. Yarına bırakalım diye bir şey kalmadı hayatımızda. Bunu istiyorsak, bugün yapıyoruz.

DOKTOR DA OKUMALI

“10 Amazon Yüksek Doz Yaşam” kitabının tüm geliri Kanserle Dans Derneği’ne bağışlanıyor. Sadece hasta olanlar değil, hasta yakınları, doktorlar, hemşireler kanserli hastalara nasıl yaklaşılması gerektiğini okuyabilecek bu kitapta.

DAYANIŞMA HATIRASI

10 Amazon’un fotoğraflarını çekmek için Hamamönü Meydanı’na çıktığımız sırada grup üyelerini tanıyan bir kadın, yanlarına yaklaştı ve kendini tanıttı. Kitaptan çok etkilendiğini belirten ve meme kanseri tedavisi gördüğünü ifade eden Hülya Çelebi, 10 Amazon’la kısa süre sohbet etti.

SÖYLEŞİ ÖNCESİ ÖZENLİ SAÇ BAKIMI

Röportaj için sözleştiğimiz mekana girdiğimizde Elif Bozkurt, Ankara’da katılacağı söyleşi öncesinde, kanser tedavisi sonrası yeniden kavuştuğu saçlarını özenle etkinliğe hazırlıyordu.