Balon balığı zehri için proje

Yusuf BAŞTUĞ/ADANA, (DHA)- ÇUKUROVA Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Fatih Özoğul, Akdeniz'de görülmeye başlanan tehlikeli balon balıklarından elde edilen ve ilaç sanayisinde kullanılan 'Tetrodotoksin' adlı zehrin 1 gramının 1 milyon Euro'ya ithal edildiğini, yerli üretim için proje hazırlandığını söyledi.
ÇÜ Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü'nde görevli Prof. Dr. Fatih Özoğul, biyolog ve doktora öğrencisi Ali Rıza Köşker, araştırma görevlisi Yılmaz Uçar, Dr. Mustafa Durmuş ve Mersin Üniversitesi'nde görevli Doç. Dr. Deniz Ayas ile birlikte, 'Mersin Körfezi'ndeki Balon Balığı Türlerinin Tetrodotoksin (TTX) Düzeylerindeki Eşeye ve Mevsime Bağlı Değişimlerin Belirlenmesi' adlı proje hazırladı. TÜBİTAK'ın destek verdiği araştırma projesiyle ilgili konuşan Prof. Dr. Fatih Özoğul, son dönemde Türkiye'de özellikle Akdeniz'de görülmeye başlanan balon balıklarındaki zehrin siyanürden bin 200, morfinden de 3 bin kat daha etkili olduğunu anlattı.
'SAKIN TÜKETMEYİN, ÖLDÜRÜR'
Akdeniz'de zehirli balon balıklarıyla artık daha sık karşılaşıldığını anlatan Özoğul, şöyle devam etti:
"Son yıllarda bu zehirli balık, Akdeniz'in yanı sıra Ege Denizi'ne kadar ulaştı. Aslında Hint Okyanusu kökenli. Süveyş Kanalı aracılığıyla Akdeniz'e geliyor. Şimdi Akdeniz'de bizim balıkçılarımızın baş belası haline geldi. Çünkü bu balığın olduğu yerde diğer balıkları bulamazsınız. Bu balığı tüketen bir canlı yok, avcı balık olması nedeniyle diğer balıkları ve yumurtalarını tüketiyor. Yani denizi kurutuyor. Bu balığın olduğu yerde kefal, çipura, levrek gibi balıklar bulunmaz. Oltayla avlananlar bu balığı yakalayabiliyor ama öldürücü etkide zehirli olduğu için tüketilmemesi gerekiyor. Yakalanan balıkların kedi ve köpeklere de verilmemesi lazım, çünkü onları da öldürür."
UZAKDOĞU'DA TÜKETİLİYOR
Türkiye'de avlanması ve kıyıya çıkarılması yasak olan balon balıklarıyla ilgili yaptıkları projenin çok önemli olduğunu aktaran Özoğul, şunları kaydetti:
"Akdeniz'de 4 farklı balon balığı türü saptadık. Balon balıklarının derisinde, kas yapısında, iç organlarında, karaciğerlerinde, üreme organlarındaki tetrodotoksin (TTX) denilen zehir var. Amacımız bu zehiri ilaç sanayisine ve avlanması yasak olan balığın etini de ekonomiye kazandırmak. Bu balığın zehiri ilaç sanayisinde kullanılıyor. Türkiye olarak, bu zehiri biz özel izinle Avrupa'dan getirtiyoruz. Zehirin 1 gramı 1 milyon Euro. Söz konusu zehir, kanser tedavisinde kullanılıyor. Ağrı kesici özelliği var. Bir de bağımlılık tedavisinde çok önemli yeri var. Herkesin korktuğu bu balığın zehiri avantaja dönüştürülebilir. Etinden çok içerisindeki TTX seviyesi tespit edilerek ekonomiye kazandırılabilir. Bu balığın eti, Uzakdoğu'da özellikle Japonya, Tayland gibi ülkelerde tüketiliyor. Çok özel yetişmiş ustalar tarafından hazırlanıyor bu balıklar. Orada cesaret göstergesi olarak da tüketiliyor. Bu balık yendiğinde kan akışını yavaşlatıyor, kalp atışını yavaşlatıyor ve vücuda rahatlık veriyor. Bundan dolayı insanlar kendini rahat hissediyor. Ama ülkemizde bu balığın karaya çıkartılması yasak. Bu balık zehirli, insanlar bilinçsizce tüketmemeli. Biz bu projeyle milyonlarca Euro para harcanarak ilaç sanayisinde kullanılan zehirin ülkemiz ekonomisine kazandırılmasını amaçlıyoruz ama bilinç yaratarak bu balığın etinin tüketimini de sağlayabiliriz. Akdeniz'de görülen balıklardaki zehir durumları ve bunların laboratuvar ortamlarında alınmasıyla ilgili süreç proje sonunda belli olacak."

FOTOĞRAFLI