Borunun geçtiği yerde tezek yakılmaz

Karşımızda yüzleri Boğaz manzarasına dönük olarak oturan dört kişi uluslararası camianın süzme isimleri. Tam karşıma ABD'nin eski AB büyükelçilerinden biri denk geliyor. Solunda dünyanın en büyük ilaç şirketlerinden birinin eski CEO'su, sağında çevre ve enerji konusunda dünyanın en önemli diplomatlarından biri var. Dördüncü katılımcı ise uluslararası Arap kuruluşlarında üst düzey görevler üstlenmiş eski bir Cezayir büyükelçisi.

Bu insanları bir araya getiren şirket BTC. Açık adıyla Bakü-Ceyhan Tiflis Boru Hattı Şirketi. Uluslararası deneyime sahip bu üst düzey heyet, BCT'nin bağımsız danışmanlık organı. Daha önce Azerbaycan ve Gürcistan'ı inceleyip rapor hazırladılar. Sıra Türkiye'de. Bunun için Ankara, Erzurum, Adana, İstanbul'da hükümet temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarıyla görüşmeler yaptılar. Amaçları güvenlik ve insan hakları bakımından Türkiye'yi incelemek. Bunun için sorular soruyorlar.

Örneğin, boru hattı güvenliği için kullanılacak olan jandarma güçleri başka alanlarda da kullanılabilir mi? Belli ki Kürt meselesinin alevlenmesi halinde boru hatlarının nasıl etkileneceği yatırımcılar açısından önemli bir soru. Ankara'daki temaslarında Genelkurmay, Jandarma Komutanlığı ve Milli İstihbarat'la da görüşmeleri bu yüzden. Ama bakış açısı sadece bu değil. Erzurum'da ziyaret ettikleri kuş cennetinin geleceği de onlar için önemli.

* * *

Sözü heyet üyelerine bırakırsak, Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi tüm dünya için stratejik önem taşıyor. Ancak düzenli enerji arzı sağlanması yeterli değil. Projenin geçtiği ülkelerin ekonomik kalkınmasına ve demokratik kurumlarının güçlenmesine katkıda bulunması amaçlanıyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan'ın dünyanın başka yerlerindeki büyük enerji projeleri için bir model oluşturması isteniyor. Projenin öncüsü olan BP, bu modelden daha sonra diğer yatırımlarında yararlanacak.

* * *

BTC danışman heyetinin ilginç bir saptaması daha var: Bir milyon varil petrolün ve büyük miktarda doğal gaz taşıyan borunun içinden geçtiği köyler tezek yakarak ısınıyorsa bu tezat mutlaka giderilmelidir!

BP ve ortakları yatırım yaptıkları yerlerin kaynaklarını ihraç ettikleri ülkelerde tüketicinin yüzünü güldürürken o kaynakların sahibi veya geçiş ülkesi olan yerlere katkı sağlamamış olmak gibi bir eleştiriyle karşı karşıya kalmak istemiyorlar.

Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi arazi alımları, boru nakilleri, harfiyat ve kamp inşaatları ile adım adım ilerliyor.