ÇEVKO’nun kurucularından Prof. Dr. Ali Beba, Pepsi Co-Frito Lay’in Ortadoğu bölgesini yöneten eşi Ümran Beba’nın peşine takılıp tatil için Beyrut’a gitti.
Geçen çarşamba günü Prof. Beba Beyrut’tan dönerken eşi iş için Beyrut’ta kaldı.
Prof. Beba’nın uçağı kalktıktan bir saat sonra Beyrut havaalanı bombalandı ve kapatıldı.
Geride bıraktığı eşiyle irtibat kuramayıp 3 ve 6 yaşlarındaki iki küçük oğluyla İstanbul’daki evinde televizyonun karşısında endişeli saatler geçiren Prof. Beba, çocukları "Annemiz öldü mü baba?" diye sorunca kendini kötü hissedip beni aradı. Dışişleri’ne soruldu, Beyrut’taki Türkler için İsrail güvencesinde bir karayolu koridoru oluşturulduğu ve konvoyun Suriye’ye doğru yola çıktığı öğrenildi.
Prof. Beba telefonda şöyle yakınıyordu: "Karımı neden Ortadoğu bölgesinin başına atarlar? Ne alakamız var bizim Suriye’yle, Irak’la, İran’la? Bu ülkelerin Türkiye ile ortak nesi var?"
Bu cümlenin altını çizdim.
Bütün bu Beyrut kargaşası yaşanırken Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattının resmi açılış töreni vardı. Farkında olalım olmayalım Türkiye dünya sahnesinde yeniden konumlanmaktaydı.
* * *
Ceyhan’daki tören sırasında CNN Türk canlı yayınına telefonla bağlandım. Ahu Özyurt ve Emin Çapa’ya beni BTC’nin gerçekleşmesinde emeği olanlar arasında tanıttıkları için teşekkür borçluyum. Bir dönem bu konuyu çok yazdım, başıma bu yüzden çok işler açtım. Bu hattın ödülünü de, cezasını da aldım. İlk gazetecilik ödülümü 1993 yılında Bakü-Ceyhan’la ilgili bir yazım nedeniyle kazandım. Buna karşılık Mavi Akım rakip proje olarak gündeme gelip yüksek gaz fiyatları tartışılmaya başlandığında birilerinin ayağına çok sert basmıştım ki onlar da beni cezalandırdılar. İki sene elime kalem değmedi, ama bugün geriye baktığımda ne iyi etmişim de yazdıklarımı yazmışım diyebiliyorum.
Özellikle 90’ların ikinci yarısında hangi amaca hizmet ettiklerini anlayamadığım pek çok insan vardı etrafımızda. Gamlı baykuşlar gibi iktidara ve sütunlara tünemiş, "Bu hat bir hayal, içinden geçirecek petrol bulunamayacak, projeye kimse kredi vermeyecek, Türkiye’ye hiç yararı yok" demekteydiler. Oysa akıllı tutum, Rusya gerçeğini kabullenip, bir yandan Moskova’yı da tatmin edecek enerji çözümleri üretirken, diğer yandan da Bakü-Ceyhan’dan taviz vermemekti.
Ama işte hayallerinin peşine düşenler kazandı. Bu fırsattan yararlanıp, Bakü-Ceyhan fikrini ilk gündeme getiren ve onun gerçek babası olan, Rusların darbeyle devirip yerine Haydar Aliyev’i getirdikleri Azerbaycan Cumhurbaşkanı Elçibey’i de anmak gerekir.
* * *
Bakü-Ceyhan boru hattı ile enerji dengeleri değişiyor. Enerji kaynaklarının çeşitlenmesi dünyayı rahatlatırken Batı Avrupa, Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltmada Türkiye’nin önemini görüyor. Prof Ali Beba haklı. Türkiye gerçekten de Suriye, İran ya da Irak değil. BTC ise bizi farklı kılan yeni bir etken olacak.