AB önünde türban engeli

Ve tartışan Avrupa içinde iki ülke öne çıkıyor: Fransa ve Almanya. Her ikisi de Türkiye'nin AB'ye alınmasında diğer üye ülkelere kıyasla çok daha belirleyici ülkeler. Tek başına Almanya'nın Türkiye konusundaki ağırlığının, diğer tüm üye ülkelerin toplamına eşit olduğunu düşünenler bile var.

Ufukta görünen o ki, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Hayrünisa Gül'ün başörtüsü davasında ne karar alırsa alsın, Avrupa'nın çekirdeğini oluşturan bu iki ülkede de hákim görüş, türbanın devlete ait alanlara girmemesi yönünde.

Bu iki ülke için konuşursak, gerek politikacıları gerekse kamuoyları türbanı bireysel özgürlükler kapsamında algılamakta zorlanıyor. Onlar için türban kadın özgürlüğünü kısıtlayan bir simge. Hem de kadını ikinci sınıf vatandaş yapan bir simge.

Bu görüşe katılırsınız katılmazsanız. Mesele bu değil. Sorun, Türkiye'de türbanın kamusal alanda serbest bırakılmasının çekirdek Avrupa'da iyi karşılanmayacak olması. Türkiye örneğinin kendileri için emsal oluşturmasını istemeyeceklerdir.

* * *

Bir de Türkiye cephesine bakmamız gerekiyor. AKP iktidarı AB'ye üyelik yolunda ciddi bir siyasi iradeye sahip olduğunu gösterdi. Ancak aynı iradeyi türbanı yasaklayan bir AB için de gösterebilecek mi?

Önümüzdeki dönemde türban meselesinin Türkiye-AB ilişkilerine de dolandığını görüp şaşırmayalım.

Bu filmde herkesin mutlu sonu farklı. Bakalım sonunda kim sevinecek.

Tempo'ya demeç veren Sudan asıllı yazar Cemal Mahcub'un mutlu sonuna ne dersiniz? İslam'ın er geç modernleşeceği görüşünde olan Mahcub'a göre modernleşme arttıkça, kadınlar da türbanı atacaklar.

* * *

Modernleşme nedir? Mahcub'un bu tahlili ile Nilüfer Göle'nin ‘‘modern mahrem’’i pek bağdaşmıyor. Göle'nin kitabındaki tezi hatırlarsanız, başı bağlı kızlar sosyal yaşama girerek türbanla birlikte modernleşiyorlar.

Pek çok farklı soru sorabiliriz: Türbanlı kızlar günümüzün hippileri mi? Türban siyasal simge mi? Türban takarak sokağa çıkan ve üniversiteye gitmek isteyen kadın modernleşen toplumun bir parçası mı, yoksa bilinçli ya da bilinçsizce erkek baskısına boyun eğen ikinci sınıf kadını mı simgeliyor?

Biz ne yaparız bilemem, ama Almanya ve Fransa'da türbanla özgürlüğün yan yana koyulabileceğine ihtimal vermiyorum. Her iki ülke için de türban sadece kadının ikinci sınıflığına atıfta bulunmuyor, bir yandan unutmak istedikleri sömürgeci geçmişi, diğer yandan da ister istemez birer göçmen toplumu olduklarını hatırlatıyor.

Bana gelince, gönlüm özgürlüklerden ve modernleşmeden yana. Türbanın modern evrimle yok olacağı günü hiç olmazsa oğlumun görmesini dilerim.