Piyasalarda Trump salgını

Koronavirüs testinin pozitif çıkmasıyla birlikte ABD Başkanı Trump piyasaların gündeminde bir kez daha öne çıktı. Hatırlanırsa Trump söylem ve politikalarıyla birçok defa gündemi belirlemişti. Bu defa sağlık konusunda hem siyaset hem de piyasaların dikkatini çekti. 3 Kasım’daki ABD Başkanlık seçimi yaklaşırken ve piyasalar salgın hastalık baskısı altındayken gelen bu haber kısa süreli bir şoka neden oldu. Daha sonra Beyaz Saray kaynaklı “paniğe gerek yok, belirtiler hafif” açıklamaların gelmesi ortamı nispeten sakinleştirdi. Fakat cuma gecesi Trump’ın hastaneye kaldırıldığı haberi bu yöndeki tedirginliği tekrar artırdı. Bu gelişmenin fiyatlaması son sağlık durumu ile birlikte pazartesi günü piyasaların açılmasıyla olacak. Piyasalar şimdi günlük olarak Trump’ın sağlık seyrini izlemeye başlayacak.

AZERBAYCAN-ERMENİSTAN ETKİSİ

Hem ABD hem de dünya siyaseti ve piyasalar için ABD başkanlık seçiminin önemi malum. Ancak şu görüldü ki salgın hastalık çok ciddi. Bir süredir artan vaka sayıları, önleyici tedbirler ve ülke ekonomilerinde kısmi kapanma haberleri piyasalar üzerinde dozu azalıp artmakla birlikte endişeye neden oluyordu. Şimdi ABD Başkanı Trump’a da bulaştı veya ulaştı. Bu açıdan Trump’ın sağlığı kadar salgın hastalıkla ilgili haber akışı artık daha yakından takip edilecek. Bir süredir denemeleri devam eden aşı çalışmalarında henüz yeni bir gelişme yok. Aşı kullanımı için tahminler daha çok gelecek yılın mart ayı gibi telaffuz ediliyor. Bu açıdan bir süre daha salgın hastalığın etkisinde kalacak. Ayrıca ekonomik veriler, AB zirvesi, Doğu Akdeniz ve Azerbaycan Ermenistan savaşı diğer önemli gündem konuları. AB liderler zirvesinden Türkiye için beklenenden daha yumuşak mesajların çıkması önemli görülürken Azerbaycan-Ermenistan savaşının piyasalar üzerindeki etkileri çok hissedilmedi.

DIŞ PİYASALAR DALGALI

Trump’ın sağlığı ile ilgi haberler dış piyasalarda kısa süreli dalgalanmaya neden oldu. ABD borsaları başta olmak üzere dış borsalar düşüş sonrası toparlanırken altın tepki yükselişinin ardından zayıflamaya başladı. Trump’ın haberinden en fazla petrol fiyatları etkilendi. Ekonomik toparlanmada ivme kaybı, vaka sayılarının artışı ve ekonomilerin kapanma endişeleriyle bir süredir gerileyen petrol fiyatı Trump haberiyle düşüşünü sürdürdü. Brent petrol 40 doların altına geriledi. Güvenli liman ihtiyacına bağlı olarak ABD doları ise güç kazanmaya devam ediyor. Bu altın fiyatlarını baskılayan bir durum. Altın fiyatını bu seviyelere taşıyan koşulların önemli ölçüde varlığını sürdürmesi altındaki gerilemeyi kâr satışı ve teknik düzeltme olarak görülmesine neden oluyor. Gerek borsa gerekse altın fiyatlarında son dalgalanmalara rağmen çıkış trendleri korunuyor.

NORMALLEŞME ADIMLARI OLUMLU ALGILANDI

Merkez Bankası’nın politika faizini 2 puan artırarak yüzde 10.25’e çekmesine iç piyasalar olumlu tepki verdi. Faiz artırımı, swap limitlerinin esnetilmesi, bankaların aktif rasyosu düzenlemesi, banka mevduat faizi ve döviz alımlarında vergi indirimleri ‘normalleşme’ adımları olarak algılandı ve iç piyasalara olumlu yansıdı. Faiz artırımı ve bankaların kredi limitlerini düşüren aktif rasyosu parasal sıkılaştırma çerçevesinde düşünülebilir. Bunun ilk etkileri döviz kurlarında düşüş oldu, kurlar tekrar toparlandı. Döviz kurlarındaki yükselişin sadece faiz tarafı değil cari açık, rezervler, dış borç ödemeleri, sermaye çıkışları, yerli ve yabancı talebi gibi başka konu başlıkları var. Eksi faiz bu etkenlerden biriydi. Ancak faiz yükselişi önemli. Zaten TCMB bazı hamleler ile örtülü faiz artımını sağlamıştı. Bu durum mevduat ve kredi faizine yükseliş olarak etki etmişti. TCMB verilerine göre 25 Eylül haftasında sıcak para giriş çıkışlarına bakıldığında hisse senetlerine 101 milyon dolarlık satış, tahvil bono tarafında 115 milyon dolarlık alım görülüyor. Bir pozisyon değişimi sinyali olarak almak için erken ama bu görünümde bir parça faiz artışlarının payı olduğunu söylemek mümkün.

YARIN ENFLASYON AÇIKLANACAK

Piyasalar önümüzdeki haftaya eylül enflasyon verileriyle başlayacak. Piyasa beklentileri aylık bazda yüzde 1.30-1.40, yıllıkta ise 12.10-12.20 yönünde. Eylül ayında döviz kurlarındaki yükselişi dikkate aldığımızda kur geçişkenliği nedeniyle enflasyonun biraz yüksek çıkmasını olağan karşılamak lazım. Tahminler gerçekleşirse yeni bir faiz artırımı gelir mi tartışmaları başlayabilir. Madem Merkez Bankası kapıyı açtı anlayışı öne çıkabilir. Faiz bir araç veya piyasa tabiriyle silahtır. Gerekirse yukarı çekilir, şartlar elverdiği zaman da düşürülür. Bunu piyasa şartları ve enflasyon başta olmak üzere ekonomik veriler belirler. Zayıflayan ekonomik aktiviteye ivme kazandırmak için enflasyon düşüşü beklenmeden önden yüklemeli faiz indirimlerine gidilmiş, TCMB’nin de vurguladığı üzere salgın hastalık nedeniyle kredi artışlarının zorlamasıyla enflasyon düşmeyince faiz artırımı yapılmak durumunda kalınmıştı. Piyasa ile uyum sağlanınca algı ve tepki de olumlu oldu. Bir bakıma ekonominin de doğa yasaları gibi kendine özgü yasaları var ve sapmalar olursa piyasalar kendi düzeltmesini yapıyor. Enflasyon tekrar düşüş eğilimine girerse tekrar faiz indirimleri konuşulabilir. Ancak bunun için henüz çok erken.

BORSADA TEPKİ ÇIKIŞI SÜRÜYOR

Borsada tepki çıkışı sürmekle birlikte direnç seviyelerini geçmekte zorlanıyor. İlk direnç 1.155 seviyesinde görülürken sonraki ve daha önemli direnç seviyeleri 1.188 ve 1.205 seviyelerinde bulunuyor. İlk destek ise 1.140 seviyesinde. Tepki çıkışının gücünü koruması açısından bu seviyenin üzerinde kalınması önemli olacak. Sonraki destekler 1.118 ve 1.110 seviyelerinde bulunuyor. Yükseliş denemeleri direnç seviyelerinde satışla karşılaşabilir.

DOLAR/TL KURUNDA DİRENÇLERE DİKKAT

Dolar/TL kurunda kâr satışlarının ardından tepki alımları görüldü. İlk destek 7.73 seviyesinde görülürken sonraki destekler 7.70 ve 7.63 seviyelerinde. Önemli dirençler ise 7.85 ve 7.90 seviyelerinde bulunuyor. Bu seviyelere hareketlenmelerde tekrar satışlar görülebilir. Kâr satışlarına rağmen çıkış trendi korunuyor.