Piyasalarda ‘banka’ hareketliliği

Borsalarda sert düşüşler görülürken yatırımcılar hazine tahvil ve bonolarıyla altın gibi güvenli limanlara yöneldi. Ayrıca ABD’de küçük bankalardan büyük bankalara biraz da mevduat akışı gözlendi. Son birkaç günde, “sermaye ceylan gibi ürkektir” diyenleri haklı çıkaracak bir süreç yaşandı denebilir.

‘SERMAYE GÜVEN ARAR’

Doğası gereği sermaye güven arar. Süreç ABD ve Avrupa Merkez Bankaları’nın faiz artırımlarıyla başladı. Bu durum tahvil faiz oranlarını yukarı çekince bankaların taşıdıkları tahvil bono portföylerinin değerini düşürdü. Buna bağlı olarak bazı bankalarda kayıplar ve ek sermaye ihtiyaçları ortaya çıktı. Yeni sermaye ihtiyaçlarının karşılanması noktasında sıkıntılar baş gösterince durum biraz daha derinlik kazandı. ABD’de Silikon Vadisi Bankası (SVB) ve iki banka ile başlayan süreç, Credit Suisse ile Avrupa’ya sıçradı. Credit Suisse’in hisseleri gün içinde yüzde 30’lara varan kayıplar yaşarken günü yüzde 20’nin üzerinde eksiyle tamamladı. Avrupa borsalarında yüzde 3’ü aşan düşüşler görüldü.

2008’İ HATIRLATTI

Olayın domino etkisi yapıp yapmayacağı konusu sorgulanırken 2008 çağrışımları duyuldu. Ancak aynı günün akşamı İsviçre Merkez Bankası’ndan Credit Suisse’e 54 milyar dolarlık likidite sağlama konusunda destek açıklaması geldi. Piyasalar bu hamleye olumlu tepki verdi ve ertesi güne Credit Suisse hissesi yüzde 20’yi aşan primlerle başladı. Credit Suisse’in 5 yıllık CDS’leri önceki kapanışa göre 128 baz puan düşüşle 1000 seviyelerine kadar geriledi. Bu çerçevede Avrupa borsalarında da biraz toparlanma görüldü. Ancak kayıpların bir kısmı geri alınsa da tamamının geri alındığını söylemek zor. Credit Suisse’in en büyük hissedarı olan Saudi National Bank’ın yeni mali desteğiyle sermaye artırımına katılmayı reddetmişti. Banka, Euro Bölgesi dahilinde olmayınca Avrupa Merkez Bankası’ndan da bir şey beklenemezdi. Görev İsviçre Merkez Bankası’na düştü. O da gerekeni yaptı.  Şimdilik tedirginlik azaldı ve daha sakin bir seyre dönmeye başladı.

ZORDA BAŞKA BANKA VAR MI?

Şimdi akıllara zorda başka bankalar var mı sorusu geliyor. Hatta bu sorular Türk bankalarına yansır mı, şekline de evrilebiliyor. Başka bankaların olup olmayacağı konusunda ise farklı görüşler var. Kredi derecelendirme S&P ve Fitch, önceki gün ABD’li First Republic Bank’ın kredi notunu düşürdü. Fitch Solutions, Federal Reserve’in faiz oranlarını daha küçük ve daha yavaş bir hızda artırması gerekebileceğini, çünkü Silikon Vadisi Bankası’nın iflasının tüm sonuçlarının netleşmesinin zaman alacağını açıkladı.

‘DİĞERLERİNE SIÇRAYABİLİR’

Dünyanın en büyük fon yönetim şirketlerinden Blackrock’un CEO’su Larry Fink, bankacılık krizinin önceki büyük krizleri andırdığını ve batan 3 bankayla sınırlı kalmayabileceği uyarısında bulundu. AB Komisyonu Finansal Hizmetlerden Sorumlu Üyesi Mairead McGuinness, “Bu banka iflasları bilançolarının yönetimindeki eksikliklerden kaynaklanıyor” derken faiz oranlarındaki değişim yeni bir ortam yarattı” değerlendirmesinde bulundu. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s ise ABD’deki Silikon Vadisi Bankası (SVB) iflası sonrası  Avrupa bankalarının tahvil portföyleri açısından zarara uğrama olasılığının bulunmadığı yönünde görüş açıklamıştı. Ama birkaç gün sonra Credit Suisse olayı gündeme geldi.

FAİZ KARARLARINDA BEKLENTİLER 

Bankaların mali durumunu çok detaylı bilmek zor. Ancak; Bankaları sıkıntıya sokan tahvil bono faiz oranları gelen alımların etkisiyle hızla geriledi. Referans niteliğindeki ABD 10 yıllık bono faiz oranı yüzde 4 seviyelerini test ettikten sonra yüzde 3.50 seviyesinin altına gerilerken Almanya 10 yıllık bono faiz oranı ise yüzde 2.75 seviyesinden yüzde 2.10 seviyelerine çekildi. Sert düşüş sonrası her iki bono faiz oranında hafif yükselişler görüldü ama düşüş eğilimi korunuyor. Diğer yandan öncü merkez bankalarından faiz artırım beklentileri de yumuşadı. Hatta ABD’den yıl sonuna kadar 100 baz puanlık indirimler beklendiği yönünde değerlendirmeler de dillendirildi.

MÜDAHALEDE GECİKMİYORLAR

Bu noktada dip not olarak vermek gerekirse, biraz gerilemesine rağmen enflasyon halen yüksek ve düşüşe direnen bir görünümü var. Bu aşamada faiz indirimi beklemek aşırı bir iyimserlik olacak. Hem piyasa, hem de merkez bankaları faizlerinde geçtiğimiz günlere göre lehte bir durum oluştu. Bunun banka portföylerindeki tahvil bono değerlerindeki aşınmayı azaltması beklenebilir. Ayrıca 2008 krizinden ciddi tecrübeler edinildi. Merkez bankaları ve mali otoriteler müdahalelerde gecikmiyor. Faturasını biliyorlar. Dünkü İsviçre Merkez Bankası örneğinde olduğu gibi. Başka zorda banka var mı yok mu, bunun cevabını ileriki süreçte göreceğiz. Ama durum bu aşamada biraz yatışmaya yüz tutmuş görülüyor.