Pandemiyle yeni sınav

Piyasalarda geçen haftanın son günü hava değişmeye başladı. İyimserlik yerini daha temkinli bir görünüme bıraktı. Koronavirüsün (COVID-19) B.1.1.529 olarak isimlendirilen yeni bir varyantı nedeniyle kısıtlama haberlerinin gündeme gelmesi piyasaları tekrar bir sınavın eşiğine getirdi. Mutasyon haberi borsaları zirvede yakaladı. Bu açıdan en çok tepki veren yatırım araçlarından biri de borsalar oldu. Borsa İstanbul’da havayolları şirketleri başta olmak üzere sert satışlar görülürken haftanın son günü yüzde 2.35 düşüş gösterdi. Almanya ve ABD borsalarında da düşüş vardı. Petrol fiyatlarında ABD’nin stratejik rezerv satışları ve OPEC’in nasıl tepki vereceği gibi konu başlıklarına ilişkin değerlendirmeler bir anda unutuldu ve bir önceki güne göre yüzde 10 civarında geri çekilme yaşandı. Brent petrol 80 doların üzerinde seyrederken 70 dolar seviyesine yaklaştı. Bir diğer sert düşüş ise piyasaların yakından takip ettiği ABD 10 yıllık bono faiz oranında oldu. Yüzde 1.69 seviyesinden yüzde 1.50’nin altına çekildi. Koronavirüs varyantı piyasalardaki dengeleri bir günde değiştirdi ve bahar havası bozulmaya başladı. Birkaç aydır koronavirüs ile ilgili artan vaka sayıları ve buna bağlı olarak kısıtlama haberleri vardı. Çin, Rusya ve son olarak da Almanya, Hollanda ve Belçika’dan ardı ardına bu yönde haberler geliyordu. Vaka sayısı artsa da vefat sayısı artmayınca piyasalarda bu konuda bir duyarsızlık hakimdi.

POLİTİKA DEĞİŞİR Mİ

Son olarak İngiltere’nin altı Afrika ülkesini, koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında oluşturduğu seyahat listesinde kırmızı listeye alması bir bakıma işaret fişeği gibi oldu. Sorun ciddiyet kazanırken piyasalar bu gelişmeyi borsalar için kâr satışı, petrol ve diğer yatırım araçları için de düzeltme gerekçesi olarak gördü. Bu durumun bir diğer yansıması ABD Merkez Bankası (Fed) para politikasının değişim olasılılıklarını gündeme getirmesiydi. Enflasyon rekoru ve istihdam verilerinin oldukça iyi gelmesi Fed’in 2022 yılında varlık alımlarını bitirip birkaç defa faiz artırabileceği tahminlerini kuvvetlendirmişti. Hatta varlık alımlarının azaltılma kararının verildiği kasım başındaki toplantıda üyeler, Fed’in faiz arttırımı konusunda 2022 yılında beklenenden daha hızlı davranabileceği yönünde görüş bildirmişlerdi. Ancak cuma günü itibariyle piyasalar, yeni koronavirüs varyantı endişeleriyle beraber Fed’in faizleri artırmakta hızlı olmayabileceğini fiyatlamaya başladı. Borsalardaki düşüşler, petrol fiyatındaki ve ABD tahvil faiz oranlarındaki gerilemeler bu beklentinin sonucu. Koronavirüsün ilk günleri olan 2020 yılının mart ayındaki panik havası henüz yok tabi ki. Ama özellikle borsaların bu haberi uzun çıkış trendinin sonunda ve oldukça primli bir noktada karşılaması kâr satışlarının derinlik kazanmasına yol açtı. Önümüzdeki hafta temkinli bir görünüm bizi bekliyor.

KASIM ENFLASYONU BEKLENİYOR

Enflasyon verileri 3 Kasım cuma günü açıklanacak. Döviz kurlarındaki yükselişin ardından kur geçişkenliğine bağlı olarak tahminde bulunmak zorlaştı. Aynı şeyler aralık enflasyonu için de geçerli. Ayrıca akaryakıt zamları yine enflasyon artışına yansıyabilecek gelişmelerden biri. TCMB faiz kararlarının enflasyon ile ilgisi kalmadı. Dış ekonomik gündemde ise cuma günü açıklanacak ABD kasım ayı tarım dışı istihdam verileri yakından izlenecek. Beklenti 563 bin civarında. Önceki 531 bindi. Geçen perşembe günkü ABD haftalık işsizlik başvuruları 199 bin kişi olarak açıklandı ve 1969 yılından bu yana en düşük veri olarak kayda geçti.

EMTİA FİYATLARINDA DÜŞÜŞ VAR

Koronavirüste yeni varyant haberleri sadece petrol fiyatı değil, kısıtlamaların ekonomiyi yavaşlatacağı beklentileriyle tarım, maden, enerji ve sanayi emtia fiyatlarında da düşüşe neden oldu. Altında ise ABD tahvil faiz oranlarındaki düşüş ve biraz da güvenli liman özelliği nedeniyle yükseliş vardı. Henüz çıkışın güç kazandığını söylemek zor, daha çok tepki boyutunda. Dış piyasalarda ABD dolarındaki değer kazanımı ise ivme kaybetti. Dolar Endeksi 97 seviyesine yaklaştıktan sonra 96 seviyesine doğru geri çekilme gösterdi.

DÜŞÜK FAİZ POLİTİKASINA DEVAM MESAJI

TCMB’nin son toplantıda faiz indirimine gitmesi ve ardından aralık toplantısı için de yeni faiz indirim sinyali vermesi daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TCMB faiz politikasına destek veren konuşması kayda değer. Hatırlanırsa TCMB faiz politikasında enflasyon yerine cari fazlayı önceliklendirdiğini daha açıklamıştı. TL’nin değer kaybı, artan ihracat ve buna bağlı olarak cari fazla ve bu durumun döviz kurlarında baskı yapmasıyla enflasyonun düşmesi hedefi öne çıkarıldı. Bu gelişmelerin sonucu olarak TL’nin değer kaybında ivmelenme ve döviz kurlarında yeni zirveler oluştu. Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan cuma akşamı İzmir’de bir açılışta yaptığı konuşmada “Üretim, istihdam ve cari denge odaklı ekonomi programını vurgularken bu faizler düşecek” açıklamasında bulundu. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati’den de faiz indirimlerinin devam edeceği ve bu konuda kararlı olunduğuna yönelik mesajlar geldi. En azından bir süre, düşük faiz, yüksek kur yeni politika olarak korunacak gibi görünüyor. Uygulanan politikanın sonuçlarını önümüzdeki dönemde bekleyip göreceğiz.

BORSADA KAR SATIŞLARI

Borsada çıkış hareketinin ardından kâr satışları görülmeye başladı. Satışlar biraz derinlik kazanmasına rağmen henüz teknik düzeltme boyutunda görülüyor. İlk destek 1.760 seviyesinde bulunurken kısa dönemli çıkış trendinin korunması için bu seviyenin üzerinde kalınması önemli. Aksi takdirde düşüşün devamıyla sonraki destek noktaları 1.720-1.700 ve 1.670 seviyelerinde. Yukarı yönlü hareketlenmelerde ilk dirençler 1.800 ve 1.835 olarak görülüyor. 1.835 daha önemli. Destek seviyelerinde tepki alım denemeleri görülse de kâr satış ve düzeltme süreci bir süre daha etkisini sürdürebilir.