Yurtsan Atakan: Mahşerin üç atlısı (2)

Yurtsan ATAKAN

İnternet yayıncılığının kendine has özelliklerini özümsemiş üç Türk sitesi olan netbul.com, haberturk.com ve hürriyetim.com.tr'yi mercek altına yatırmaya sırasıyla devam ediyoruz.

Bu hafta sırada haberturk.com var. Bu görece bağımsız haber sitesinin değerlendirmemizde en başarılı üç Türkçe haber sitesi arasına girebilmesinin başlıca nedeni, haberi yaşayan bir sanal organizma gibi görebilmesi. İnternet haberciliğinin olmazsa olmaz bir önkoşulu olan bu anlayış Türkiye'de ne yazık ki sadece bu üç site tarafından benimsenmiş durumda.

Dergi haberciliğinde önemli olan haberin en ince ayrıntılarını, haberi zenginleştirici ek kaynaklar sunarak vermektir. Haber dergileri genellikle haftalıktır ve tüketim ömürleri de bir haftadır. Yani dergi okuru, dergisini bir hafta boyunca saklar ve bir haftada tüketir. Gazete haberciliğinde de haberin ayrıntılarını vermek önemlidir, ancak gazetenin tüketim ömrü bir gün olduğundan bu ayrıntıların dergi haberciliğindeki kadar derine inmesi gerekmez. Önemli olan bir önceki gün televizyonda akıp giden haberin izleyiciye veremediği doygunluğu verebilmektir. Televizyon haberciliğinde tüketim ömrü geçip giden saniyelerle ölçülür. İzleyici haberin yayınlandığı anı önce yakalamak sonra da yayınlandığı saniyeler boyunca dikkatini dağıtmadan seyretmek durumundadır.

İnternet haberciliği, tüm bu konvansiyonel habercilik şekillerinden radikal farklara sahiptir. Herhangi bir İnternet haberinin tüketim ömrü hem anlıktır, hem de sonsuzdur. Anlıktır çünkü birden fazla haberi en hızlı yayına verebilme yeteneğine sadece İnternet sahiptir. Evet televizyondan naklen yayın yapabilirsiniz hatta alt yazıyla ikinci bir haberi daha anında yayınlayabilirsiniz, ama aynı anda yayınlayabileceğiniz haber sayısı her halükarda kısıtlıdır. İnternet'te ise sonsuz sayıda haberi, tek bir sitede, aynı anda naklen yayınlayabilir, seçimi kullanıcıya bırakabilirsiniz. Dergi, gazete, televizyon ve radyonun aksine herkesçe, anında ulaşılabilir arşiv sunabilme yeteneğini kullanarak, haberlerin tüketim ömrünü teoride sonsuza kadar uzatabilmeniz de cabası...

Haberturk.com haberleri, İnternet'in yukarıda saydığımız özelliklerine uygun olarak işleyebilen en iyi Türkçe haber sitesi. Hangi bölümüne girerseniz girin, yaşayan bir haberdeki gelişmeleri naklen sunan bir haberle karşılaşma olasılığınız çok yüksek.

Site teknik beceri ve yatırım sıkıntısı çeken, önceliği piyasaya girme hızına veren pekçok yeni İnternet şirketi gibi altyapı olarak Microsoft'u seçmiş. Ancak hızlı bir gelişmenin ardından, gördüğümüz kadarıyla yeni teknoloji atılımlarına da girmiş durumda. Anasayfanın en altında yer alan ''Powered by Oracle'' logosu bu atılımın bir habercisi gibi duruyor.

Haberturk'ün anasayfası ''.asp'' kullanılarak yaratılmasına rağmen Netscape ve diğer tarayıcılarla test edilmiş. Birkaç küçük uyumsuzluk dışında pek bir falso göze çarpmıyor. Sayfaların grafik tasarımı birkaç ay önce güncellenerek, ilk baştaki çok amatör görüntüden kurtulmuştu. Yine de grafik tasarım makyajdan çok, sil baştan bir yenilenmeye ihtiyaç duyuyor.

Haberturk'ün aşağı kaydırma gerektiren sayfa tasarımı, tüm anasayfayı tek bir ekrana sığdırma kaygısı güden grafik tasarım anlayışının her zaman doğru olmadığını gösteren iy bir örnek. Ancak anasayfanın ekranı ilk dolduran bölümü, bu yüzölçümünü daha fazla haber unsuru gösterebilecek şekilde değerlendirilebilirdi.

Sitede ''arşiv'' bölümünün olmaması, haberlerin güvenilirliğini zedeliyor. Haberin anında aktarılması uğruna, dedikoduların fazlaca araştırılmadan yayınlanması da, habercilik etiği açısından tartışılır bir konu. Sayfa sonlarındaki 'Sonraki sayfa' bağlantılarıyla uygulanmaya çalışılan sayfa çevirme mantığı, İnternet'in doğasına çok aykırı.

Sitede yazı yazan yazarların tümü İnternet'e Fransız kalmış yazarlar. İnternet'e yazı yazma tekniklerine vakıf değiller ve okuyucularla etkileşim kurma çabası göstermiyorlar.

Haberturk'ün 'çok tıklatan, çok kazanır' mantığından bir an önce vazgeçip, 'kullanıcıyı aradığına en kısa yoldan ulaştıran kazanır' mantığını benimsemesi gerekiyor. İnternet'e yabancı bugünün reklamverenini 'hit' sayısıyla kandırmak kolay olabilir, ancak bu dönem hızla geride kalıyor.

Haftaya hurriyetim.com.tr'nin analiziyle buluşmak üzere...

yurtsan@hurriyet.com.tr