Avrupa'nın tek camisiz başkenti

Atina’da bir cami inşa edilmesi ile ilgili söylemlerin başlaması bir asır öncesine dayanır. Sözgelimi konu 1913-1914 Balkan Savaşları’ndan sonra ya da 1922’deki Kurtuluş Savaşı’nın ardından Atatürk-Venizelos yakınlaşması döneminde gündeme geldi. Ancak hep söylemde kaldı.
Yunanistan’da Albaylar Cuntası iktidarından sonra (1967-1974) demokrasiye geçiş döneminde Arap ülkeleriyle ilişkiler yeniden tesis edilirken Suudi Arabistan ve Mısır cami inşası konusunu gündeme getirdiler. Yine “He” dendi ama hiçbir şey yapılmadı.
Atina 2004 Olimpiyat Oyunları’na ev sahipliği yaptı. İslam ülkelerinden sporcuların ve turistlerin bir ibadethanesi olmasına karar kılındı. 2000 yılında yasa çıkarıldı. Caminin yeri bile tespit edildi. Atina Havaalanı’nın yakınında Peania kasabasında olacaktı. Bazı din adamları “Uçaklar havaalanına inerken yolcular minare mi görecek?”, Peania sakinleri de “Güvenliğimiz kalmayacak. İstemeyiz” diyerek karşı çıktılar. Sonuçta tek çivi bile çakılmadı ve olimpiyat oyunları camisiz yapıldı.

ESKİ HANGARDAN MİNARESİZ CAMİ

2011’de yeni bir yasa çıkarıldı. Bu kez cami için semt değiştirildi. Ekonomik kriz gerekçesiyle yeni cami inşâsı başka bahara bırakılıp, geçici bir ibadethane oluşturulması kararlaştırıldı. Proje ve maketler hazırlandı. Varoş semtlerden Votanikos’ta Yunan Deniz Kuvvetleri’ne ait eski bir hangar, minaresiz ibadethaneye dönüştürülecekti.
Toplam 946 bin euro’ya mal olacak ‘hangar cami’ için ihale açıldı. Birinci ve ikinci tura hiçbir inşaat firması katılmadı. Üçüncü tura katılmak isteyenler oldu ama aşırı milliyetçiler ve aşırı dindarlardan oluşan bir kalabalık, firma temsilcilerinin ilgili daireye girip başvurularını sunmalarına izin vermedi.
Artık dördüncü turu bekliyoruz.
Atina’da bir caminin bulunmamasının nedenleri arasında bence halkın hiç de küçümsenmeyecek bir bölümünün yıllarca ‘İslam’ ile ‘Türk’ kelimelerini eşit tutması. Oysa Atina’da Türk yok denecek kadar az. 1990 sonrası yüz binlerce yabancı göçmenin ülkeye akın etmesiyle oluşan ‘yabancı fobisi’nin de etkisi var.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın geçenlerde bahsettiği Osmanlı döneminden kalma iki caminin (Fethiye ve Mustafa Ağa) restore edilerek ibadete açılmalarına sıcak bakıldığı söylenemez. “O camiler çok küçük, üstelik çok merkezi noktalarda. Güvenlik sorunu yaşanabilir” diyenler var.
Geçenlerde Yunanistan’ın tanınmış mimarlarından Andreas Kurkulas’ın bir demecini okudum. “Bu dönem esen havada bir korku var. Çağdaş bir ülke, binlerce insanın dini ibadetlerini apartmanların bodrum katlarında yerine getirmelerine duyarsız kalamaz. Siyasi partiler, yetkililer, topluma Atina’da bir cami bulunmasının zorunluluğunu anlatmalıdır. Başka dinleri de kabul etmeliyiz” diyor.

Yunan klarnet ustasından bir ilk

Yunanlı klarnet virtüözü Vasilis Saleas, sekiz yıl sonra hazırladığı ilk albümü ülkesinde değil de Türkiye’de piyasaya sürmeyi tercih ederek bir ilke imza attı.
Saleas’ın ‘Travelling in World’ adlı albümü geçenlerde Doğan Müzik’ten (DMC) piyasaya sürüldü. Sanatçı, çalışmasında Sezen Aksu’nun ‘Sarı Odalar’ ve Tarkan’ın ‘İnci Tanem”inden başka ünlü Queen grubunun ‘The Show Must Go On’ parçasını da klarnetle seslendiriyor.
Yunanistan’ın tartışmasız bir numaralı klarnetçisi Saleas, Haris Aleksiu, George Dalaras gibi ünlü Yunanlı ses sanatçılarına eşlik etti. Mikis Teodorakis ve Manos Hacıdakis gibi ünlü bestecilerle çalıştı. Dünya çapındaki Gipsy Kings grubuyla birlikte konser verdi. Türkiye’de de defalarca konserler veren Saleas’ın yeni CD’sinin resmi tanıtımı 12 Kasım’da İstanbul’da yapılacak.
Saleas ile yeni çalışması ve Türkiye’ye ilişkin izlenimleri hakkında konuştum:

Klarnet sizin için ne ifade ediyor?
- Büyük aşkım. Hayatımın A’sı ve Z’si.
Neden CD’nizi Yunanistan’da değil de Türkiye’de yaptınız?
- Türkiye çok büyük bir pazar. Yunanistan’daysa ekonomik kriz nedeniyle artık büyük prodüksiyonlar yapılmıyor. DMC’den teklif gelince kabul ettim.
Albümde Sezen Aksu ve Tarkan’ın şarkıları da var.
- Evet. Çünkü çok güzel şarkılar. Başka Türk sanatçıların şarkılarını da klarnetimle çalmak isterim.
Türk klarnetçiler için ne düşünüyorsunuz?
-Babam da annem de klarnet çalarlardı. 11 yaşındayken rahmetli Şükrü Bey’i dinlerdim. Daha sonra Mustafa Kandıralı’ya hayran oldum. Hüsnü Şenlendirici ve Serkan Çağrı’yla birlikte çaldık. İkisi de çok sevdiğim dostlarım. Türkiye’de çok önemli klarnet ustaları var.
Sizce dünyanın en iyi klarnetçisi kim?
- Amerikalı cazcı rahmetli Benny Goodman.