Yasemince

Yasemin BORAN

Misterlerin gizemli sırrı

Eleusis misterlerinde her aday kabul töreni sırasında küçük bir toprak kase içinde bir buğday tanesi taşır. Buğday tanesi burada, ‘‘insan’’ı sembolize etmektedir. İnsanın tıpkı bir tahıl tanesi gibi ya harcanıp gideceği, ya da başka bir yaşama doğabileceği (filizlenip) düşünülmektedir.

***

‘‘İsa kıyam etti; Ölümü ölümle fethetti/ Ve Kabirdekilere yaşam bahşetti.’’

Ortodoks Kilisesi'nin Paskalya İlahisi'nde geçen bu sözlerin aslında Hristiyanlık öncesi dönemlerden geldiğini ve Hristiyanlık'taki bir inancı misterlerle bağlantılandırdığını söyleyebiliriz.

Misterlerin içeriği ile Hz.İsa'nın dünyasal yaşamı arasında ilginç bir benzerlik vardır. İncil'de anlatıldığı şekliyle Hz. İsa'nın yaşamı, Mısır'da Filae Adası'nda, Grek dünyasında Eleusis ve diğer yerlerde sahnelenen misterlerle aynı temayı işler: ‘‘Tanrı'nın ölümü ve kıyamı.’’

Aralarındaki tek fark, Filistin'de geçen misterin, Mısırlılar ile Grekler'in sahneledikleri misterlerin aksine, gerçek sokaklarda, gerçek kırlarda, dağlarda ve gerçek insanların arasında, gerçek sevgi ve nezaket duygularıyla ve gerçek ıstırapların oluşturduğu bir fonda oynanmış olmasıdır. Bu piyesteki tüm aktörler de rollerini, 'yazarın ve tüm prodüktörün' genel planına ve amacına uygun olarak oynamışlar ve tüm dünya binlerce yıl boyunca bu piyese seyirci olmuştur.

Tıpkı inisiyasyonun özü gibi misterlerin de asıl amacı hep gizli tutulmuş, ancak saklı bilginin kapılarını açmıştır. Misterlerin amacını ve özünü de işte bu oluşturmuştur.

(Sürecek)