Türkiye işkencede sözünü tutmadı

27 Eylül 2011. Davutoğlu Dışişleri bürokratları ile birlikte B.M. Genel Sekreterinin Hukuk Bürosunu ziyaret ediyor, orada Türkiye Cumhuriyeti adına resmen bir söz veriyor.

AKP iktidara gelirken, “işkenceye sıfır tolerans” ilan ediyor. Bunun Birleşmiş Milletlerde bir karşılığı var. Madem böyle bir karar var, o zaman Türkiye de, her ülke gibi, “İşkenceye Karşı Ulusal Önleme Mekanizması” kurmak zorunda. İşkence ile mücadele edeceğine ilişkin, uluslararası bir protokol.

Böyle bir mekanizmanın bürokratik yapısı ve uzmanları var. Davutoğlu 27 Eylül 2011’de B.M.’ye, kural gereği, “bir yıl içinde bu mekanizmanın kurulacağı” sözünü veriyor.

27 Eylül 2011’de verilen bu söz, 27 Eylül 2012’yi geçelim, bir ay daha izni var, 27 Ekim gelip geçiyor, ortada ne mekanizma var, ne önleme, Davutoğlu ve Türkiye verdiği sözün arkasında durmuyor.

LEVENT GÖK’TEN İTİRAZ

Üç hafta önce, 8 Ekim’de Birleşmiş Milletler İşkenceyi Önleme Gurubu Başkanı Malcom Evans Ankara’ya geliyor.

Ankara Üniversitesinde yapılan toplantıda Evans, Türkiye’nin verdiği sözü yerine getirmediğini açıklıyor. Toplantıya Meclis İnsan Hakları Komisyonu üyesi CHP Ankara milletvekili Levent Gök de katılıyor. Süreci başından beri izleyen Gök dün bu konuda bana şunu söylüyor:

“Tam Şark kurnazlığı. AKP bu yıl 21 Haziran’da Resmi Gazetede yayınlanan Türkiye İnsan Hakları Yasasına bir madde ekledi. Orada işkence ile mücadele edileceğini belirtti. Ama, bu ekleme Birleşmiş Milletlere verilen söz yerine geçmiyor. Adamlara rezil olduk”.

Her zamanki gibi, parlak sözlerden geriye, sıfıra sıfır, elde var sıfır kalıyor.

YAPTIRIM YOK

Bu sözü yerine getirmediği için Türkiye’ye ne uygulanacak? Hiç bir şey. Bunun yaptırımı yok.

Nesi var? Elin oğluna rezil olmak var. İtibar kaybı var. İnandırıcılık kaybı var.

Koca bir yıl geçiyor, verilen söz yerine gelmiyor, ama Davutoğlu haklı, zamanı yok. Suriye, Libya, Barzani, Mısır, Amerika derken, zaman su gibi akıp geçiyor.

Uluslararası alanda yaptırımı yok. Buna karşılık, Türkiye işkenceye karşı kendi içinde mücadele etmeye karar veriyor. O çıkan yasa ile.

Biz kendi kendimize kalıyoruz. Belki de, bu yüzden polisin sık sık şiddet kullanmasına tanık oluyoruz.

O şiddetin adı evrensel hukukta işkence. Cezası da, ağır. Türkiye bu cezayı sık sık ödemek zorunda kalıyor. Yaptırımı yurttaşlar ödüyor.

AİHM: Şiddet asla meşru değil

“TOPLANTI ve gösteri yürüyüşü izinsiz bile olsa, şiddeti meşru kılmaz”.

Bu gerekçe ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türkiye’yi iki yıl önce mahkum ediyor.

29 Ekim’de polisin kullandığı şiddetle ilgili olarak en farklı yorumu Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu dile getiriyor. Geçen akşam SkyTürk’te Kaboğlu  bir yürüyüşle ilgili AİHM’e açılan bir davayı ve sonucu aktarıyor. Kaboğlu’nun verdiği bilgiye göre:

İstanbul’da bir gösteri yürüyüşünde polis şiddet kullanıyor. Yürüyüşe katılanlar şiddetten zarar görüyor, iç hukuk yolları tükendikten sonra tazminat istemiyle AİHM’e başvuruyor.

AİHM iki yıl önce verdiği kararda, bırakın yürüyüşün izinli olmasını, izin alınmadan yapılmış bile olsa, polisin yine de şiddet kullanmasını insan haklarına aykırı buluyor ve Türkiye’yi cezalandırıyor.

Son 29 Ekim dahil, bizdeki yürüyüşlerde polisin kullandığı orantısız güce bakınca, Türkiye’nin haftada bir AİHM’de mahkum olması gerek.

Demokrasilerde gösteri yürüyüşü özgürlüğü anlamının altını çizen AİHM şiddetin her koşulda dışlanması gerektiğini belirtiyor.

Ama, burası İleri Demokrasi, burada şiddet de olur, yasaklar da. Anayasaya aykırı bile olsa.

Şahin’den düzeltme

İÇİŞLERİ Bakanı İdris Naim Şahin’in danışmanı beni arıyor, Ankara’daki yürüyüş izni ile ilgili olarak, CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran’a söylediği sözü düzeltiyor.Bakan Şahin, Oran’a, “yürüyüşle ilgili olarak hukuk neyi gerektiriyorsa, onu yaparız” demiş, yoksa izin filan söz konusu değil. Bu düzeltmeyi

Bakan adına yazıyorum, ama aklıma takılıyor. Hukuk, yürüyüşün engellenmesini mi öngörüyor?

Ben burada “düzeltme hakkına saygının” gereğini yerine getiriyorum.