‘Kültür varlıkları’ meydan savaşı

Olayın bu yönü bizim kendi içimizdeki skandal. Kültür Bakanlığı kol kırılır, yen içinde kalır, sözünden hareket ederek, Dışişlerini ikna ediyor. İkna odasını takiben Kültür Bakanı Ertuğrul Günay kültür varlıklarımızın iadesiyle ilgili olarak yoğun çaba harcıyor. Bunun sonucunda:

Mermer, bronz ve ahşap eserler, yüzükler, heykel başları, sikkeler, padişahlara ait eşyalar Almanya, İngiltere, İsviçre, Hırvatistan, Sırbistan, Amerika başta olmak üzere çeşitli ülkelerden, toplam üç bin 697 eser son bir-iki yılda bize iade ediliyor.

Geçen cumartesi Berlin Müze Müdürünün Der Spiegel’de Ertuğrul Günay’ı ve Türkiye’yi hedef alan röportajını aktarıyorum. Yazı üzerine Günay arıyor ve ayrıntılı bilgi veriyor.

Günay sanıyorum Der Spiegel’e açıklama gönderecek, ayrıca resmi kanallardan Alman makamları nezdinde girişimde bulunacak. Çünkü, Bakan Günay “Berlin Müze Müdürü doğru  söylemiyor” diyor.

DÖRT ÜLKE BİRLİKTE

Ve ekliyor:

“Biz, bizim kültür varlıklarımızı istemeye başladığımızdan bu yana, Batı basınında sert yazılar çıkıyor”.

Osmanlı 1906 yılında kültür varlıklarının yurt dışına çıkartılmasını yasaklıyor. Buna rağmen, dünyanın dört bir yanındaki müzelerde bizim eserler var. Onlar çalıntı.
Şimdi çalınan mallarımızı geri isteyince, kıyamet kopuyor.

Günay çalıntı eserlerle ilgili ortak bir proje geliştiriyor. Mısır, Yunanistan ve Bulgaristan ile. Onların da varlıkları çalınmış. Bulgaristan ile anlaşma var, diğer iki ülke ile de temas sürüyor. Dört ülke birlikte davranacak.

Çalıntı varlıklarla ilgili etik kurala uyan ülke Amerika. Onlar eserleri hemen iade ediyor. Avrupa ülkeleri, deyim kötü ama, resmen çamura yatıyor.

MÜZELER VE KAZILAR

Yabancıların iddiası şu. “Siz bizimle kazılarda işbirliği yapmıyorsunuz, ayrıca müzeleriniz kötü”.

Ertuğrul Günay iddiayı yanıtlıyor:

“Doğru değil. Bakanlar Kurulu kararı var. Halen yabancılarla sürdürdüğümüz 42 kazı var. Bunların dokuzu Almanlarla, kazı için 18 anlaşmanın altısı yine Almanlarla. Didim, Hattuşaş, Truva ve Milet’te. Kazılara yılda 25 milyon dolar ayırıyoruz. Bunlar tamamlanıncaya kadar yeni kazıya izin vermiyoruz”.

Ya müzeler? Günay:

“Son iki yılda on yeni müze açtık.  Yirmi müzeyi yeniledik. On sekiz müze  yenilenme yolunda”.

Berlin Müze Müdürü ileri geri laflar ediyor ama, örneğin bir başka resmi bilgi daha var. 5 Temmuz ve 18 Eylül 2012’de bize ait eserlerin iadesi için Alman Hükümetine iki başvurumuz var. Buna karşılık, Berlin’den henüz bir yanıt yok.

Göze o kadar çarpmayan bir mücadele sürüyor, savaş gibi. Siyasi olarak ve basın üzerinden. Adamlar kaçırdıkları varlıkları geri vermemekte direniyor.