Türkiye’de kronik kömür kirliliği korkutuyor!

Türkiye’de santral bazında sağlık etkilerini ve buna bağlı maliyetleri hesaplayan ilk çalışma olan rapor, kömür santrallarının yarattığı kirliliğin her yıl 53.6 milyar TL’ye yakın sağlık maliyetinin olduğunu ortaya koyuyor. Bu ise toplam sağlık harcamalarının yüzde 27’sini oluşturuyor. Rapor aynı zamanda kömürlü termik santralların yarattığı hava kirliliğine bağlı olarak her gün 13 kişinin hayatını kaybettiğini ortaya koyuyor ve aralarında filtreli santralların de bulunduğu en kirli 10 termik santralı açıklıyor.

- 2019’da Türkiye’de işletmede olan linyit, taş kömürü veya asfaltit kullanan 28 adet büyük elektrik santralını (100 MW ve üzeri kurulu güce sahip) inceleyen raporun başyazarı, HEAL Türkiye Sağlık ve Enerji Politikaları Kıdemli Danışmanı Funda Gacal, “2019’da Türkiye’nin sağlık harcamaları 201 milyar TL olarak açıklandı. Bu meblağının yüzde 27’si ise kömür kaynaklı sağlık sorunlarına harcandı” diyor.

KRONİK VE AKUT

Kömürlü termik santrallar, pek çok kronik ve akut hastalığın nedeni. 2019’da bu santrallar Türkiye’de 26 bin 500 çocuk bronşit vakası, 3 bin erken doğum, 3 bin 230 yetişkin bronşit vakası, bununla birlikte 11 milyon 300 bin hasta geçirilen güne ve hastalık nedeniyle 1.4 milyon iş günü kaybına neden oldu.

Kömürlü termik santralların yol açtığı erken ölümler de raporun temel bulguları arasında yer alıyor. Buna göre, 2019 yılında bu santrallar yaklaşık 5 bin erken ölüme neden oldu, yani günde ortalama 13 kişi kömürün yarattığı kirlilik nedeniyle hayatını kaybetti. 19 GW’lık mevcut kurulu kömür gücüne ek olarak toplam 33 GW’lık 30 yeni kömürlü termik santral projesi bulunuyor.

FİLTRE TAM ÇÖZÜM DEĞİL

Raporun başyazarı Gacal, kömürlü santrallarda en iyi filtre sistemlerinin dahi bacalardan yayılan hava kirleticilerini yalnızca bir noktaya kadar azaltabildikleri için kronik hava kirliliğine çözüm olmuyor. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği’nden (HASUDER) Yrd. Doç. Dr. Melike Yavuz, kömürlü termik santrallar başta olmak üzere tesis bazında hava ve suyu kirleten tüm emisyon verilerinin kamuya açılması gerekiyor. Bazı öneriler de şöyle:

“Mevcut ve eskimiş kömürlü termik santralların en kısa sürede kapatılması ve yenilerinin inşa edilmemesi. Sağlık ve çevre etki değerlendirmeleri ile bilinçli enerji seçimleri yapılması. Enerji sektöründe şeffaf bir raporlama sistemine geçilmeli, sağlık istatistikleri kamuya açılmalı. Enerji, iklim ve temiz hava konularının görüşülüp, karara bağlandığı yerlerde sağlık aktörlerin yer almalı.”

EN KİRLİ 19 SANTRAL

SEYİTÖMER Kütahya, Tunçbilek Kütahya, Afşin Elbistan K.Maraş, Soma Manisa, Çayırhan Ankara, Bekirli-Çanakkale, Yatağan Muğla, ZETES-3 Zonguldak, ZETES-2 Zonguldak, Cenal Çanakkale.

GÜNÜN SÖZÜ

“DERE yataklarını betonla kapatıp, su havzalarını taş ocaklarıyla tahrip ederseniz sel ve su baskını da mukadderat olur.” Faruk ÇEBİ

LAİKLİK İLKESİ DEMOKRASİ VE KADIN HAKLARI GÜVENCESİDİR

5 ŞUBAT 1937 tarihinde Anayasa’da yer verilen laiklik ilkesi, 1961 ve 1982 anayasalarında da ‘devletin değiştirilemez, değiştirilmesi teklif edilemez temel nitelikleri’ arasında yer almıştır.

Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasını öngören bir ilke olmasının yanında, aynı zamanda her alanda aklın, bilimin ve ulusal egemenliğe dayanan hukuk kurallarının temel alındığı bir yaşam biçimidir.

Eğitimde, yönetimde, hukukta laiklik ilkesinin tam anlamıyla uygulanması, barış içinde birlikte yaşamamızın, din ve vicdan özgürlüğünün, özgür düşüncenin temelidir. Ancak, laik cumhuriyetimizde son yıllarda yaşam biçimi giderek her alanda adeta dine referanslı hale getirildi. Hukuk birliğinin ve demokrasinin olmazsa olmaz koşulu olan laiklik ilkesi, aynı zamanda kadın haklarının da güvencesidir.

5 Şubat laiklik ilkesine Anayasa’da yer verilmesinin yıldönümünde İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği olarak, laikliği zedeleyecek her girişimin karşısında kamuoyunu uyarıyoruz. Laikliği her zamandan fazla özenle korumak için mücadeleye devam diyoruz.                      �Nazan MOROĞLU

EN ÇOK NÜFUSU ARTAN İL TEKİRDAĞ

TÜRKİYE’de nüfusu en çok artan (binde 24) il Tekirdağ oldu. Adrese kayıt sistemi verilerine göre Tekirdağ’ın 1 milyon 55 bin 412 olan nüfusu 25 bin 653 artarak, 1 milyon 81 bin 65 kişi oldu. Tekirdağ’ın en büyük ilçesi Çorlu’nun nüfusu 8 bin 307 kişi artarak 279 bin 251’e yükseldi. Çorlu, Trakya’daki üç ilden daha büyük nüfus barındırıyor. Tekirdağ’ın 100 binden büyük diğer ilçeleri, 203 bin 617’yle Tekirdağ’ın merkez ilçesi Süleymanpaşa, 185 bin 234’le Çerkezköy ve 124 bin 609’la Kapaklı.

ASİLTÜRK’E SORUM VAR

SAYIN Oğuzhan Asiltürk ilerlemiş yaşına rağmen günlük siyasete hızlı bir giriş yaptı. Gördüğüm kadarıyla Asiltürk dinç ve aklı başında. Yıllardır aklıma takılan ve hâlâ çözülememiş bir soru var. Belki bu konuda bir açıklama yapar: Nazlı Ilıcak ve Merve Kavakçı hangi pazarlıklar sonucu milletvekili yapıldı? Nazlı Ilıcak’ın Amerikancılığı malum. Merve Kavakçı’nın babasının Amerikancı İslamcılardan olduğunu Metin Aydoğan yazmıştı. Bu konuda ondan ve şimdi siyasi parti kurmuş olan Fatih Erbakan’dan cevap bekliyorum.

Ekrem Hamdi PEKER

BİLİYOR MUSUNUZ?

DİL DERNEĞİ’NE ÖDÜL

ÇUKUROVA Sanat Girişimi’nce düzenlenen, Çetin Yiğenoğlu, Orhan Apaydın, Yaşar Öztürk, Sevim Sezer ile Asuman Söylemez’den oluşan seçici kurulun, ‘2021 Çukurova Ödülü’nü bu yıl Dil Devrimi’nin ülküsel bilincini canlandırma, Türkçemizin gelişimini sürdürebilir kılma ereğiyle yaptığı çalışmalar dolayısıyla ‘Dil Derneği’ne verdiğini...

SODEV’in insan hakları, demokrasi, barış ve dayanışma alanlarında olağanüstü başarı kaydetmiş ve örnek oluşturabilecek çabalar göstermiş kişi veya kurumlara layık gördüğü ‘SODEV Ödülü’nün seçici kurulunun, bu yılki ödülün tüm sağlık çalışanlarını temsilen Türk Tabipleri Birliği’ne (TTB) verilmesini kararlaştırdığını...