ÜNİVERSİTELERARASI Spor Oyunları’nın tarihsel gelişimi 20. yüzyılın hemen başlarında ABD, İngiltere ve İsviçre’de yapılan yarışmalarla başlamış. Daha sonra Uluslararası Üniversite Sporları Federasyonu (FISU)kurulmuş, etkinlikler her iki yılda bir yapılmaya başlanmış.
Oyunların, İzmir’de yapılması için Fikret Ünlü’nün Gençlik ve Spor Bakanlığı döneminde başvuru yapılmış. 2001’de Pekin’deki federasyon toplantısında da 2005 oyunlarının 11-21 Ağustos tarihleri arasında İzmir’de yapılmasına karar verilmiş.
İzmir’de herkes 1.5 ay sonra yapılacak bu oyunların eksiksiz gerçekleşmesi için harıl harıl çalışıyor.
Oyunların uluslararası adı üniversite ve olimpiyat sözcüklerinden oluşan ‘Universiade’... Felsefesi, sportif değerlerin duyurulması ve spor çalışmalarının üniversite ruhu ile uyumlu bir şekilde özendirilmesi olarak değerlendiriliyor. Katılım için üniversite veya dengi okullarda öğrenci olmak; 17-28 yaşları arasında bulunmak temel koşul.
Oyunlar için TBMM’den geçen kasım ayında ‘Universiade Kanunu’ çıkartılmış; bürokrasinin eli rahatlamış. Kanunla, tüzel bir kişilik olan kurumun görev ve yetkileri belirlenmiş ve bazı vergilerden muafiyet sağlanmış.
Bireysel sporlar olarak atletizm, yüzme, eskrim, tenis, jimnastik temel dallar; güreş, tekvando, okçuluk ve yelken ise seçmeli... İzmir’deki oyunlar 28 dalda yapılacak; 185 ülkeden (yoksul sınıfındaki 50 ülkeyiFİSU destekliyor) rekor şekilde 9 bini aşkın sporcu gelecek İzmir’e... Uzundere mevkiinde 350 dönümlük alanda 64 blokta 934 konuttan oluşan ‘Oyunlar Köyü’nün yapımı bitirilmiş; 8 bin yatak kapasitesi yaratılmış. Katılımın çokluğundan dolayı ranza sistemine geçilirken, köyde katolik, Hıristiyan, Musevi ve Müslümanlar için ayrı ayrı idabet merkezleri de kurulmuş. Köye, özel güvenlik kartlı sporcu ve görevlilerden başka kimse giremeyecek.
EGE’NİN MAVİSİ
Oyunların sloganı; ‘Dünya, Ege mavisiyle İzmir’de buluşuyor’, özel müziklerini ise Mercan Dede hazırlıyormuş. Açılış ve kapanış seramoni ve gösterilerin konsepti belirlenmiş; ana tema olarak ‘Anadolu’ kültürünün zenginliğini tasvir eden bir mizansen olacakmış. Ancak etkisi ve görsel zenginliği açısından çarpıcılığı ‘sürpriz’ olarak gizleniyor. Gösterilerin provası, yakın bir ilde ‘gizli’ olarak sürdürüldüğü de öğreniyoruz. Organizasyonun master, bilgisayar ve yarışma sonuç sistemleri projesini Sidney ve Atina Olimpiyatları’nda çalışmış; Pekin Olimpiyatları’nda da görev alacak olan yabancı bir ekip hazırlıyor. Açılış ve kapanış gösterilerinin ses ve ışık sistemlerini Türk Teamcon ve Tigris firmaları yapacakmış; Atina ve Barcelona’da da görev yapan deneyimli personel İzmir’e getirilmiş şimdiden. Aynı şekilde Atina’da kullanılan bazı donanım ve malzemeler taşınmış...
EUROVİSİON GİBİ
Universiade’ya bağlı İcra Komitesi 102 kişiden oluşuyor; buna bağlı grafikerden, programcıya kadar 1000 kişi de geceli-gündüzlü çalışıyor. Oyunlar sırasında 9 bini ‘gönüllü’ olmak üzere bilgisayarcıdan hizmetliye, tercümandan rehbere kadar 24 bin kişi hizmet verecek. Bu da uluslararası spor dalında bir rekor sayılıyor. Bu kişilere uygulamalı tanıtım dersleri veriliyor günlerdir.
Bir komite üyesi ‘İzmir, İstanbul’da düzenlenen Eurovision finali gibi başarılı çıkacaktır. Bundan kimsenin şüphesi olmasın’ dedi bize...
Rakamlarla Universiade
Hesaplamalara göre, organizasyona katılacak ülkelerin sporcu ve yöneticileri İzmir’e 2000’den fazla uçakla gelecekler.
Konukların ulaşımı için 500’er otobüs, midibüs ve otomobil tahsis edilecek.
Sporcu ve idarecilerin günlük yemek ve ulaşım maliyeti 45 dolar olarak hesaplanıyor; bu bedel katılımcı ülkelerin federasyonlarınca Universiade örgütüne ödeniyor.
Oyunlar için 60 tesis hazırlandı. Bunların 29’u yarışmalarda, 31’i de antrenmanlar için kullanılacak. Örnekköy’de, inşa edilen 10 tenis sahasının Wimbledon düzeyinde olduğu belirtiliyor. Açılış ve kapanışların yapılacağı, 1972 Akdeniz Oyunları için yapılan 70 bin kişilik Atatürk Stadyumu yenilerek, UEFA standartlarına göre 57 bin kişiye indirildi.
Oyunlar nedeniyle hükümetten 220 trilyon, Büyükşehir Belediyesi de 100 trilyon kaynak ayrılmış. İzmir İl Özel İdaresi de, spor tesislerine 20 trilyon harcamış.
Piriştina’nın vasiyeti
BÜYÜKŞEHİR Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, ‘Kültür ve spor amaçlı oyunların dünyanın en büyük spor organizasyonu olacağını şimdiden söyleyebilirim’ diyor.
Kocaoğlu, Piriştina’nın bıraktığı projelerini bir ‘vasiyet’ sayıyor. ‘Göreve başladıktan sonra ilk olarak Universiade’ye sarıldık. Bu organizasyon bir kente veriliyor ama aslında Türkiye’nin organizasyonu... Hükümet de organizyonunda yer aldı ve desteğini esirgemedi.’
Ah güzel Ahmet Abim
KORDON’da, arkası Körfez’e dönük posterinin altında Edip Cansever’in ‘Mendilimde kan sesleri’ şiirinde şu dizeler vardı:
‘Boynu bükük duruyorsam eğer, içimden böyle geldiği için değil
Ama hiç değil,
Ah güzel Ahmet Abim benim
İnsan yaşadığı yere benzer
O yerin suyuna, o yerin toprağına benzer.’
Cansever sanki Piriştina’yı anlatıyordu bu şiirinde. Onu kaybedeli bir yıl geçmişti. Ama İzmirliler onu unutmamıştı. Binlerce insan Narlıdere Mezarlığı’ndaki kabrinin başındaydı sabahın erken saatlerinde... Ellerinde kırmızı karanfiller... Sevgi ve hüzün dolu gözlerinde yaşlar vardı. Panolarda posterleri, taksilerde fotoğrafları asılıydı. Esnaf, vitrininin camına, ‘Seni unutmadık, büyük başkan, kalbimizdesin’ yazısını yapıştırmıştı. İzmir basını da aynı şekilde andı Ahmet Piriştina’yı; sevgiyle, hasretle ve muhabbetle... Bazı muhtarlar mahallelerinde ‘lokma’ döktürdüler.
Ahmet Piriştina’nın en büyük özlemlerinden biri Üniversite Olimpiyatları’nı, İzmir’de yapabilmekti... GüneyKore’nin Deagu kentinde 2003’de yapılan oyunların kapanış töreninde FISU ve kentin belediye başkanından olimpiyat bayrağını büyük bir heyecanla teslim aldığını ve İzmir’e nasıl mutlu döndüğünü anlattılar.
Ancak ne var ki ömrü vefa etmedi. Ve şimdi bu oyunlar ‘Universiade İzmir 2005’ projesi adı altında hayata gerçekleşmek üzere.
Dün Piriştina için çeşitli anma toplantıları yapıldı. Kordon’da Ahmet Piriştina’nın yaşamını anlatan bir fotoğraf sergisi açıldı, belgesel nitelikte bir film gösterimi yapıldı. Rutkay Aziz anısına şiirler okudu. İzmir’de müzik okulu bulunan Maria Rita Epic’in Piriştina için bestelediği bir şarkı seslendirildi. Epic, Uğur Mumcu için de bir şarkı yapmıştı. Anma toplantılarına Zekeriya Temizel, Güldal Mumcu, Fikret Ünlü, Arif Keskiner, Güher Pekinel ve Gönül Yazar İzmir’e gelmişlerdi.