Arap atlarının 7 göbek kaydı var

Türk tarımının en büyük teminatı tohum ve hayvancılıktır.

İki temel kavramdan sonra TİGEM Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç’le sohbetimize devam ediyoruz. Özetle...

- Türkiye’nin en büyük tohum hazırlama tesisi TİGEM’in elinde bulunuyor. Ayrıca 275 bin ton kapasiteli çelik silolarında da ürünlerini muhafaza ediyor.

- 12 bin 500 buzağı üretimiyle tüm zamanların rekorunu kırdık. Kendi boğalarını kendi tesislerinde üretmek için önümüzdeki yıl hedef alındı.

- Süt üretiminde 84 bin tonla rekor kırıldı.

- Çiftliklerde şu anda 2023’te 260 bin baş hayvan üretildi. 2024’te de bu rakamı 300 bin olarak hedef aldık.

 1000 TRAKTÖR

- Karacabey’de, Arap atlarının yedi göbek şeceresi var.

- Yanlışlarımızı ve eksikliklerimizi sık sık bir araya gelerek görüşüyoruz.

- TİGEM tesislerinde yaklaşık 1000 traktör hizmet veriyor, bunların çoğunluğu Türk traktörü.

- Bir çiftçi önerisi; Keçiboynuzu tozunu her gün sabah süt ile karıştırıp için.

- At yarışları toplumlar için bir ihtiyaçtır.

- Türk kültüründe at, aile fertlerinden biri sayılır.

- Türk atı, literatürde Arap atı diye bilinir. Ama esasında Orta Asya kökenlidir bu taylar. Bir anlamda da bu atlar dünyadaki atların atasıdır.”

- Bir ormancı sözü; katletmek, eli kana bulamak, can almak şiddetli ağır bir suçtur.

 IRKI BOZULMADAN KORUNMUŞ

Genel Müdür Hasan Gezginç ile konuşurken, üç farklı işletmesinde safkan Arap atı yetiştiriciliğinin faaliyeti çok dikkatimizi çekti. Geleceğin şampiyon atları Bursa’da Karacabey, Malatya’da Sultansuyu, Eskişehir’de ise Anadolu Tarım İşletmesinde yetiştiriliyor. Modern tesislerde, ileri teknolojiden faydalanarak titizlikle yapılan atçılık camiasında değerli safkan Arap atı yetiştiriciliği sayesinde bu değerli gen kaynağının ırk karakterinde bozulma olmadan korunması sağlanmış. Satış ihalesinin ciddi koşulları vardır. Atlara ‘Hazan Sabahı’, ‘Düşbahçesi’, ‘Arselya’, ‘Lezgintay’, ‘İvece’, ‘Yüksek Asalet’, ‘Nevbahar’, ‘Birçekız’, Güzelhuylum’ gibi adlar verilmiş.

KÖPEK ÜRETİMİ DE VAR

(Bu arada Karacabey’de ciddi boyutlarda köpek üretimi de olduğunu ve çok ziyaretçi olduğunu hatırlatalım.)

Yetiştirilen safkanlar (2022-2023 doğumlu Arap koşu tayları 16 Temmuz’da Karacabey’de ve Veliefendi Hipodromu’nda satışa çıkarıldı.

‘UZUNKÖPRÜ’YE 3.5 MİLYON

TİGEM Genel Müdürü Gezginç’ten dün aldığımız bilgiye göre 56 tay satılmış, 25 milyon 930 bin TL hasılat yapılmış. Bu bir rekor. Satışta ‘Uzunköprü’ adlı taya 3.5 milyon lira fiyat verilmesi de yine bir rekor!

Buğdayda Türkiye’nin yüz akları: ‘Cumhuriyet 65’ ve ‘Ceyhan 99’

TİGEM MUHABBETLERİ

GENEL Müdürü Hasan Gezginç ile tarım sohbetlerimiz sürüyor:

- Elimizde yeteri kadar hayvan var. Et açığımız yok. Biz üretimimizi artırarak, stoklarımızı artırarak ilerleyebiliriz.

- Ülkemizin afetler, büyük hastalıklar, iklim krizleri gibi durumları için kurumumuzun aldığı ciddi tedbirler vardır. Bu sebeple çeşitli tohumları muhafaza ediyoruz. Elimizden gelen tüm teknolojik ve jeolojik imkanları kullanıyoruz ve çeşitliliğimizi korumaya gayret ediyoruz. Pandemi dönemini yaşadık, dünyada sıkıntı yaşandı. Benim ülkemde bunlar olmadı ve tarımın değeri arttıysa bu benim en büyük sevincim ve gururumdur.

- (Devlet protokolünün neresindesiniz? Bir devlet işinde elinizi masaya vurur musunuz?) Beni Celal Toprak ile tanıdınız. Bulunduğum konumu mesleğim açısından önemli bir makam/görev olarak düşünebilirsiniz. Devletin bir protokol sistemi var, seçilmişler, atanmışlar, devletin erkleridir. Bizim de orada küçümsenmeyecek bir yerimiz vardır. Tarım Bakanlığı içerisinde bakanlığı bünyesinde ilk sırada gelen genel müdürlerden biriyim.

‘CUMHURİYET 65’ VE ‘CEYHAN 99’

- (Rus kökenli bezostaja buğdayına ne oldu?) Bezostaja buğdayı 6’ncı sırada satılan bir buğdayımızdır. Ben de bir ıslahçıyım. Her ıslahçıya nasip olamayan bir buğdaydır. Bir efsanedir. Trakya bölgesinde çok tutulmuştur. Türkiye’de tescili de Sakarya Araştırma’dadır bildiğim kadarıyla. Artık anonim bir şeydir. Artık referanstır. Söylerken şöyle denir; ‘Cumhuriyet 65’tir.

Yakın zamandan bir örnek vereyim. Çukurova Tarımsal Araştırma’nın kendi ıslah ettiği ‘Ceyhan 99’ adında bir çeşit var. Şu anda Türkiye’de sıcak bölgede. Sahil bölgeleri, Güneydoğu Anadolu ve özellikle Orta Doğu gibi ülkelerin tek tercih ettiği çeşit biliyor musunuz? Efsane oldu Ceyhan 99. Artık üretimimizin yüzde 67’si Ceyhan 99. Türk çeşididir Ceyhan 99. TİGEM tarafından hakları satın alınmış. Şu anda birinci sırada ürettiğimiz, piyasada en çok rağbet gören çeşittir. Yurtdışına da çok ciddi miktarda ihraç edeceğimiz bir çeşit olacak. Böyle verimli, piyasada rağbet gören bir çeşide denk geldiğimizde ya da bu üretime girdiğinizde sevinç duyuyorsunuz.

Bizim alanlarımızın büyük bir kısmı kurak alanlardır İklim değişikliğinden en çok etkilenen bölge Akdeniz Havzası. Onun için biz bu üretimleri yapacağız. Gerekli tedbirleri almaya gayret ediyoruz. Şu anda üretim bandımızdaki tohumların yüzde 40’ı kuraklığa dayanıklı çeşitler.

- Üretim planlarınızda buğday ihracatımız var mıdır?

- Bizim belirli bir kuralımız vardır, ihracat amaçlı üretim yapılamaz.

- Son yıllarda çok devreye girdi kenevir, siz ne yapıyorsunuz?

KENEVİRİ NE YAPIYORSUNUZ

- Kenevir ancak izinle ekilebiliyor, 20 kadar ilimizde bu faaliyet başladı. Kenevirin kısıtlaması tarımla ilgili değil, sanayi ve ticaret ile ilgili. Kenevirle ilgili bir kota yok. İzinle tabi ki yetiştirilebilir. Üretimde nihai ürüne çevirip ihracat yapabiliyorsanız bu konunun önü açık... Onun için bizi sınırlayan faktör tarım değil. Birkaç yatırımcı var bu konuda ciddi çalışmalar yapıyorlar Karadeniz bölgesinde.