İsrail Köşeye Sıkıştı

Cumartesi günü, İsrail’in eski Ankara Büyükelçilerinden ve İsrail Dışişleri Bakanlığı eski Müsteşarı Alon Liel ile yaptığım sohbeti aktarmıştım.

İki ülkenin seçim sonuçlarının, ilişkileri nasıl etkileyeceğini konuşmuştuk.

Sırada ise, İsrail’in dünyada nasıl gitgide yalnızlaştığı var.

NETANYAHU’NUN OYUN PLÂNI

Öncelikle: İsrail’in yeni koalisyonu, beş partiden oluşuyor. Hepsi de sağ kanattan. Alon Liel, tamamen sağ görüşlü bir koalisyonun İsrail tarihinde bir ilk olduğunu söylüyor.

Ve İsrail’in kurulduğu günden bu yana hep koalisyonlarla yönetildiğini, bugüne kadar hiç tek parti hükümetinin kurulamadığını anlatıyor.
Bununla birlikte, yeniden Başbakan olan Netanyahu kendini aynı zamanda Dışişleri, İletişim ve Sağlık Bakanı olarak da atamış. Bu da İsrail tarihinde bir ilk.
Sebebi ise şu: İsrail yasalarına göre, Netanyahu hâlâ bir muhalefet partisini koalisyona davet edebiliyor. Liel, Başbakan’ın bunu yapmayı plânladığı için bu bakanlıkları henüz dağıtmadığını söylüyor.
*
Peki ama Netanyahu neden bir muhalefet partisini dâhil etmek istiyor? Liel’e göre, Netanyahu bu kadar sağ görüşlü bir koalisyonun uluslararası arenada tepki çekeceğini biliyor. Ve İşçi Partisi gibi sol görüşlü bir partiyi yanına alırsa, bu baskının nispeten azalacağını hesaplıyor.

İSRAİL KISKAÇTA

Bu çekincesinin sebebi ise: İsrail üzerinde gittikçe artan uluslararası baskı.

Herşeyden önce, son 9 ay içinde Avrupa’da tam 12 Parlamento Filistin devletini resmen tanıdı. Batı’da sivil toplum da gittikçe daha fazla Filistin yanlısı oluyor.
*
Uluslararası kuruluşlar da Filistin’e gitgide daha fazla destek oluyor. Liel, FİFA’yı buna örnek gösteriyor.

Zira Filistin Futbol Federasyonu, FİFA’ya İsrail Futbol Federasyonu'nun üyeliğini askıya alması için başvurmuştu. İsrail'in Filistinli futbolcuların Batı Şeria ve Gazze arasındaki geçişlerini engellediği gerekçesiyle.
FİFA da evvelki hafta yolsuzluk operasyonunun hemen akabinde, bu başvuruyu kabûl etti. Ve İsrail’in ihlâllerini incelemek üzere bir komite kurdu.
Bir diğer deyişle: İsrail uluslararası futboldan tamamen soyutlanabilir.
*
Ancak asıl, uluslararası sahnede İsrail’e karşı “BDS Hareketi” gittikçe büyüyor. Yani: Boykot, Tecrit ve Yaptırım Hareketi.

Bu hareket, İsrail üzerinde uluslararası ekonomik ve siyasi baskı oluşturmak ve böylelikle Filistin topraklarındaki işgâline son vermek amacıyla 2005’te kurulmuştu.

BDS son zamanlarda gücünü o kadar arttırdı ki, geçtiğimiz hafta dünyanın en büyük üç telekomünikasyon şirketinden biri olan Orange, İsrail pazarından çekilme kararı aldı.

Liel, İsrail için BDS’in İran tehdidinin yerini aldığını söylüyor.

ABD İLE İLK KRİZ

Diğer taraftan, ABD İsrail’in ezili düşmanı İran’la 30 Haziran’da nükleer anlaşmayı imzalayacak gibi görünüyor. Bu da İsrail’i uluslararası sahnede daha da yalnızlaştıracak.

Bununla birlikte İran, İsrail’in ABD ile ilişkilerini de olumsuz etkiliyor. Zira iki ülke daha yeni, İran yüzünden ilişkilerindeki ilk krizi yaşadı. Netanyahu’nun Mart başında Cumhuriyetçilerin davetiyle Washington’a gitmesi ve Başkan Obama’nın rahatsızlığını bilmesine rağmen Kongre’de konuşma yapması sebebiyle.

Dahası, Netanyahu bu konuşmasında İran’la nükleer müzakereleri eleştirmişti. Beyaz Saray da “bu ABD'nin içişlerine müdahaledir” diye tepki göstermişti.

TÜRKİYE İLE NORMALLEŞME

Ezcümle, İsrail üzerindeki uluslararası baskı gittikçe tırmanıyor. Köşeye sıkışan Netanyahu da, hem içeride hem dışarıda daha uzlaşmacı olması gerektiğini görüyor. Ve şimdilik bunun gereklerini yerine getiriyor gibi görünüyor.

Böyle devam eder ve Filistin’e karşı tutumunu yumuşatırsa, yani Türkiye’nin Gazze’ye yardım ulaştırmasının önünü açarsa, işte o zaman ikili ilişkilerde de yeni bir dönem açılabilir.

İzlemeye devam.