Yatırım yaptım 1 milyon dolarım uçtu

Mehmet Balduk, Kahramanmaraş’a yolum düştüğünde gezdiğim Nazar Tekstil Dokuma fabrikasının kuruluş öyküsünü anlatmıştı: "2003 başında 1 milyon dolarlık fon vardı. Bunu Hazine bonosu veya borsada değerlendirsem diye düşünüyordum. Bu arada kentimdeki işadamı arkadaşlarımı, yatırım yapmaya teşvik etmeye çalışıyordum. Onlar da, ’Sen neden yapmıyorsun’ diye sordular. Çelişkiye düşmemek için yatırıma soyundum. 600 dönüm arazi sattım, banka kredisi de kullandım. 5 milyon dolara Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgesi’nde Nazar Tekstil Dokuma fabrikasını kurdum."

Nazar Tekstil Dokuma Fabrikası, 2004’ün ikinci çeyreğinde üretime başlamış. İç pazar ihracat kaydıyla gelen ithal mallarla dolunca, Balduk da ihracata yönelmiş, 15 gelişmiş ülkeye uzanmış. İhracatı 2004’te yüzde 250, 2005’te yüzde 40 artmış. Düşük kur yüzünden beklediği kárlılığa ulaşamamış. Balduk, "Aşırı değerli TL, ihracatı vurdu" demek yerine, dışarda oluşan talebi karşılamak, verimliliği ve kárlılığı artırmak için 5 milyon dolarlık makine yatırımı yapması gerektiği kanısına varmış ama ikilem yaşamış:

Yatırım yerine 5 milyon dolara mal olan fabrikamı satsam ne olur? Araştırdım, 4 milyon dolara alıcı bulabileceğimi gördüm. AB sürecinde taşı toprağı, şirketleri değerlenen Türkiye’nin en huzurlu bölgelerinden birinde bulunan, dış pazarda sağlam yeri olan fabrikamın değeri artacağına 1 milyon dolar kaybetmişse sorun vardı.

Bunun üzerine 20037e döndüm, portföy yatırımlarına baktım, hesap yaptım. Gördüm ki, 1 milyon doları Hazine bonosu, borsa veya faizde değerlendirsem param 2.5-5 milyon dolara ulaşırdı.

Ulaştığı sonuç Balduk’u çileden çıkarmış: "Sanayi yatırımı yaptım, 1 milyon dolarım kayboldu. 3 yıl boşuna çalıştım. Şimdi 5 milyon dolarlık makine yatırımına kredim hazır, ama korkuyorum. Dış pazarda sağlam yere sahip şirket olarak ben korkuyorsam, kim yatırım yapacak?"

Balduk, ekonomideki olumlu gelişmeleri vurgulamayı ihmal etmemiş: "Siyasi istikrar, ekonomik istikrar getirdi. Mali disipline uyuldu. Makro açıdan güzel sonuçlar ortaya çıktı. Ancak, makro açıdan elde edilen iyi rakamların mikroya yansımaması, üretimdeki sıkıntıdan kaynaklanıyor."

Balduk, mektubunda ayrıca TL’nin yüzde 25 aşırı değerli, Çin parasının ise yüzde 35-40 değersiz olduğu bir ortamda rekabetin çok güç olduğuna dikkat çekmiş ve sormuş: "Sanayi desteksiz, yeterince istihdam yaratmayan büyüme, Türkiye’yi nerelere götürür. Üretimini artıramayan Türkiye, finans hareketleriyle, hizmet sektörünün gelişmesiyle tatmin olabilir mi?"

Teşvikli 49 il arasındaki yerini ikinci adımda alan Kahramanmaraş’tan gelen bu sonuç, "Aman dikkat" dedirtiyor... "Yatırıma korkuyoruz" havasını dağıtacak çözümü üretmek hükümete düşüyor...

2003’te 1 milyon doları bonoya yatırsam ne olurdu

MEHMET Balduk, hesabının ilkinde Hazine bonosunu tercih etmiş:

1 milyon dolarım, Mart 2003’teki 1 milyon 629 bin 355 liralık kurla 1 trilyon 629 milyar 355 milyon lira ediyordu.

4 Mart 2003’te 364 gün vadeli, bileşik faizi yüzde 62.5 olan Hazine bonosu alsaydım, param 2 trilyon 644 bin 911 liraya çıkacaktı.

Biriken parayı 3 Mart 2004’te 420 gün vadeli yüzde 24.45 faizli Hazine bonosuna yatırsaydım, dönem sonunda 3 trilyon 389 milyar 36 milyon liraya ulaşacaktı.

Yine biriken parayı 25 Nisan 2005’te 210 gün vadeli yüzde 16.62 faizli Hazine bonosuna yatırsaydım, param 3 trilyon 713 milyar 102 milyon lirayı bulacaktı.

Parayı şimdiki kurlarla yeniden dövize çevirseydim, 2003’teki 1 milyon dolarım, bugün 2 milyon 731 bin 226 dolara çıkmış olacaktı.

2003’te 1 milyon dolarla borsaya girseydim ne olurdu

MEHMET Balduk, bir de borsaya yönelmiş. Hesabını İMKB 100 üzerinden yapmış.

Mart 2003’te 1 milyon doları İMKB’de değerlendirmek üzere TL’ye çevirseydim, 1 trilyon 700 milyar 73 milyon liram olacaktı. O gün İMKB 100 Endeksi 9.475 puandı. Geçen hafta bu hesabı yaptığım gün İMKB 100 Endeksi 38.160 puandı. Endeks hesabıyla param 6 trilyon 846 milyar 878 milyon liraya yükselecekti. 1 milyon dolarım böylece 5 milyon 77 bin 403 dolara çıkmış olacaktı.

2003’te 1 milyon doları bankaya yatırsam ne olurdu

MEHMET Balduk, ikinci seçenek olarak Türk Lirası banka mevduatını almış.

Mart 2003’te 1 milyon dolarımı yine TL’ye çevirip, 1 yıl vadeli yüzde 50 faizle bankaya yatırsaydım, param önce 2 trilyon 464 milyar 500 milyon liraya yükselecekti.

O parayı hiç bozmadan, Mart 2004’te bu kez yüzde 25’e inmiş mevduat faiziyle yine bir yıllığına bankaya yatırsaydım, param 3 trilyon 80 milyar 625 milyon liraya çıkacaktı.

Yine parayı bankadan çekmeden, Mart 2005’te yüzde 17 faizle 9 ay vadeli mevduat olarak tutsaydım, param bugün 3 trilyon 468 milyar 24 milyon lirayı bulacaktı.

O parayı yine dövize çevirseydim, 2003’deki 1 milyon dolarımın şimdi 2 milyon 571 bin 764 dolara çıktığını görecektim.