Sigarayı bandrol ve kamerayla banttan ’Kibar’ izleme sürprizi

Buluşmanın nedeni, Türkiye’deki sigara üreticileriyle yılın ilk aylarında imzalanan, "kaçak sigarayla ortak mücadele protokolü" çerçevesinde Ankara’da geliştirilen formülün tanıtımı... Sunum için İsviçreli Sicpa’nın temsilcileri hazır.

Sicpa’nın yanısıra, Türkiye’de otomotiv ve alüminyum sektöründeki faaliyetleriyle çok yakından bilinen Kibar Holding’in temsilcileri de toplantıda... Anlaşılan Maliye Bakanlığı’nın açmayı düşündüğü "sigara üretimini bandrol ve kamerayla banttan izleme" ihalesi için İsviçreli Sicpa ile Kibar Holding arasında bir işbirliği söz konusu...

Sicpa temsilcilerinin yaptığı sunum ve toplantıdaki konuşmalara göre, "kaçak sigaraya karşı izlenecek yol" Maliye Bakanlığı bürokratlarının kafasında epey netleşmiş.

Buna göre, öncelikle sigaraların üzerindeki vücut ısısıyla renk değiştiren, böylece kaçak sigaradan ayırıcı özelliği olduğu düşünülen bandroller, önümüzdeki dönemde daha da geliştirilecek. Tekel’in elindeki matbaada basılacak yeni bandroller üzerindeki DNA tekniğiyle, izinli üretilen sigaraları kaçaklarından daha rahat ayıracak.

Sigara paketini alan tiryaki, isterse parmağını bandroldeki özel mavi boyalı bölüme dokundurup, vücut ısısıyla rengin nasıl değiştiğini şimdiki gibi yine görecek. Böylece, aldığı sigaranın kaçak olmadığını anlayacak.

Kaçak sigaraya karşı denetim yapan görevliler, ellerindeki dedektörlerle yeni bandrolü taradığında, üzerindeki DNA tekniği sayesinde yine izinli üretilenle Türkiye’ye kaçak girmiş olan sigarayı rahatlıkla ayırtedebilecek.

Maliye Bakanlığı, kaçak sigaraya karşı içerdeki üreticilere dönük denetimlerini "son model bandrol"le sınırlı bırakmayacak. İhaleyi kazanacak şirket, Türkiye’deki bütün sigara fabrikalarının üretim bantlarına birer kamera yerleştirecek.

Söz konusu kamera, doğrudan Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ilgili birimlerine bağlı olacak. Böylece, Gelir İdaresi Türkiye’de ne kadar sigara üretildiğini on-line izleme fırsatı elde edecek.

Aynı bandrol ve kamera sistemi, bira, rakı ve şarap başta olmak üzere önümüzdeki dönemde alkollü içki üretenler için de gündeme gelecek.

Sunumda anlatılanlara bakılırsa, Maliye Bakanlığı artık "suyun başında" olacak, Türkiye’de kimse kaçak sigara ve içki üretmeye soyunamayacak... Bu işin iyi tarafı...

İşin bir de Erdal Sağlam’ın Referans Gazetesi’nde gündeme getirdiği yönü var... Erdal Sağlam, "Gelir İdaresi’nin eylül ayı içinde açacağı ihalenin şartnamesi İsviçreli Sicpa’yı işaret ediyor" diye yazdı...

Sigara üreticilerine tanıtımı da Sicpa temsilcileri "Kibar" sürprizle yaptı...

İzleyelim... Bakalım ihalenin sonucu ne olacak?

Kaçak sigarada asıl iş gümrüklere düşüyor

KAÇAK sigaraya karşı mücadele protokolüne imza atan üreticiler, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi’nin devreye sokmak istediği yeni bandrol ve kamerayla izleme formülünün bazı yönlerini beğenmeseler de, "kaçak sigaradan yanaymış gibi görünmemek için" seslerini çıkaramıyor.

Türkiye’de üretim yapan bir sigara şirketinin temsilcisi, özellikle sigarada "kaçağın izi"ni içerde sürmenin çok da doğru olmadığını savunuyor: "Üretim rakamlarımız, ödediğimiz vergiler, herşey ortada. Sigarada kaçağın kaynağı dışarda. Kaçak sigaradan biz de rahatsızız. Burada asıl görev gümrüklere düşüyor."

Bazı sigara üreticileri de özellikle üretim bandına kamera ve numaratör gibi şeylerin konulmasının üretim hızını düşüreceğinden çekiniyor.

Türkiye’deki mevcut teknolojide dakikada 15 bin tek sigara üretiliyor... Dolayısıyla üretim bandına konulacak Gelir İdaresi Başkanlığı’na doğrudan bağlı kamera ve numaratörün bu hızla uyumlu olması gerekiyor...

Neyse, üretim bandına kamera takılacak, bandroller son teknoloji ürünü olacak, Gelir İdaresi sigara üreticisinin herşeyini daha şeffaf görecek...

Böylece kaçak sigaranın piyasadaki ağırlığını daha iyi hesaplayabilecek...

Bandrol ihalesiyle 20 şirket ilgileniyor

GEÇEN pazar günü Japan Tobacco International’a (JTI) Padok Club’daki Renault salonunda ayrılan masalardan birinde Gelir İdaresi Başkan Vekili Osman Arıoğlu’nu görünce, sigara ve alkollü içki üreticilerini ilgilendiren bandrol ihalesiyle ilgili son durumu sordum:

"Hiç bu kadar olacağını tahmin etmiyorduk ama 20 kadar şirket bu ihaleyle ilgileniyor. Bunlardan hangileri girer bilmiyorum."

Bana aktarılan bazı bilgilere göre, bandrol ve üretimi kamerayla izlemenin sigara ve alkollü içki üreticilerine maliyeti 100 milyon doları bulacak gibi görünüyordu. Bu bilgiyi Osman Arıoğlu’na aktardım, itiraz etti: "Yok canım... O kadar harcama söz konusu olmaz. Ayrıca, yatırımı ihaleyi kazanacak firma yapacak. Sigara üreticileri bandrolü alırken, sistemi kuran firmaya da pay ödeyecek."

Ya yeni bandrol ve kameralı izleme sistemi kaçak sigaraya çözüm olacak mı? Osman Arıoğlu, çok işe yarayacağı görüşünde: "Elbette önemli yararları olacak. Bunun için uğraşıyoruz."

İhale bitecek, sistem devreye girecek, o zaman yararı test edilecek...