Noterler ‘para basıyor’ gibi görünüyor 36 bin belge sahibi sıra bekliyor

- Türkiye’de 1771 noterlik, 1550 noter var. Noterliklerin 670’i 1’inci, 522’si 2’nci ve 579’u da 3’üncü sınıf. Noterlerin 635’i kadın, 884’ü de erkek.
- Noterlik sayısı ile noter sayısı araaındaki fark ne anlama geliyor?
- Fark emeklilikten kaynaklanıyor. Emeklilikle boşalanın yerine belge sahipleri arasından başvuru sırasına göre atama yapılıyor.
- Noterlik belgesini nasıl ve kimler alabiliyor?
- Hukuk fakültesinden mezun olup hakim-savcılık veya avukatlık stajını tamamlamış olanlar Adalet Bakanlığı’na başvurup noter belgesi alabiliyor.
- Belge sahiplerine ne kadar süre sonra sıra gelebiliyor?
- Ortalama 15 yılı buluyor.
- O dönemde hakim-savcılık veya avukatlık yapılarak mı bekleniyor?
- Genelde öyle oluyor. Zaten söz konusu alanlarda stajı tamamlama şartı da biraz bundan kaynaklanıyor.
- Sırada bekleyen kaç belge sahibi var?
- 36 bin kişi noterlik için sıra bekliyor.
- 1771 noterlik varken söz konusu 36 bin kişiye sıra gelmesi pek kolay değil sanırım. Yeni noterlikler açılmasına TNB olarak fren mi koyuyorsunuz?
- Kimse fren koymuyor. Yeni noterliklerin açılması tümüyle ekonomik koşullara bağlı.
- Ne gibi ekonomik koşullar?
- Yani, bölgedeki noterlerin işlem cirosunun büyüklüklerine göre değerlendirme yapılıyor.
- Noterler para basar gibi çalışıyor. Yeni noterliklere ihtiyaç var gibi görünüyor.
- “Para basıyor” gibi görünse de durum öyle değil. Tahsil ettiğimiz paraların yüzde 85’i devlete gidiyor.
TNB Sayman Üyesi Ahmet Uğurlu araya girdi:
- Özellikle 3’üncü bölgede ilk faaliyet dönemlerinde noterler cepten geçiniyor. Çünkü, yıllık cirosu brüt 10 bin lira düzeyinde kalanlar var. 2’nci ve 1’inci bölgede nispeten para kazanmak mümkün olabiliyor.
- Bir noterin 1’inci bölgeye yükselmesi ne kadar sürüyor?
- Normal süre 8 yıl ama yine iş emeklilikle noterliğin boşalmasına veya yeni açılma ihtiyacına göre gelişiyor.
- Yılda kaç noterlik boşalıyor?
TNB Yönetim Kurulu Üyesi Salih Demirkır yanıtladı:
- Yılda 50-100 noterlik emeklilikle boşalıyor. Bizde de emeklilik yaşı 65.
- Noter atamalarında torpilin etkisi ne kadar olabiliyor?
- Adamalarda torpilin işlemesi mümkün değil. Çünkü, atama Adalet Bakanı’nın veya bürokratlarının insiyatifinde değil. Tümüyle 1972’de yürürlüğe giren yasamız çerçevesinde başvuru sırasına göre atama gerçekleşiyor.
1972 öncesine döndü:
- Aslında geçmişte tümüyle bakanın insiyatifiyle atama olurmuş. 1970-71 döneminin Adalet Bakanı, torpil isteklerinden bunalıp, halen yürürlükte olan yasamızı hazırlamış. Böylece torpili ortadan kaldırmış.
Yunus Tutar, TNB’nin istediği nmodeli ortaya koydu:
- Aslında noter atamalarında bir de sınav kriteri eklenmeli. Ayrıca Avrupa’da örnekleri bulunan noter yardımcılıkları da oluşturulmalı. Böylece yeni istihdam kapısı da açılır.
Türkiye’de torpilin işlemediği nadir alanlardan biri “noterlik” olabilir mi?

Alman Noterler Birliği Başkanı gayrimenkulü sordu

TÜRKİYE Noterler Birliği (TNB) Başkanı Yunus Tutar ile Sayman Üye Ahmet Uğurlu, geçenlerde bir toplantı için Almanya’ya gitti. Alman Noterler Birliği Başkanı, Tutar’a sordu:
- Gayrımenkul alım-satım işlemlerinde de devreye girdiniz mi?
Tutar yanıtladı:
- İstiyoruz ama henüz bu talebimiz yerine gelmiş değil.
Ahmet Uğurlu’nun bu diyalogu aktarmasının ardından Yunus Tutar, talip oldukları yeni iş alanlarına değindi:
- Gayrımenkul alım-satım ve ayni haklara ilişkin (ipotek tesisi, sükna, irtifak) hukuki işler tüm Avrupa, Orta ve Güney Amerika ülkelerinde noterlerin sorumluluk alanında yer alıyor. Bizim devreye girmemiz, tapu iptal-tescil, alacak-borç gibi ihtilafları başlamadan önler.
- Gayrımenkul alım-satımı için tapu dairesine gidilmesine gerek kalmayacak mı?
- Evet. Sınırlı sayıdaki tapu dairesi yerine 1771 noter, hizmeti çok hızlandırır.
Mirasçılık belgesini örnek verdi:
- Eskiden sadece mahkemeden alınan mirasçılık belgesi (veraset ilamı) Ekim 2011’den beri noterlerden de alınıyor. Noter belgeyi 10 dakikada veriyor. Yılda 420 bin mirasçılık belgesinin yüzde 70’i noterde düzenleniyor.