’Kan emici’ dediler sözleşme hürriyetini yasayla zedelediler

"Kan emiciler" diye tanımlanan kesim bankacılardı... Programa katılanlar, kredi kartına yüksek faiz uygulayan, temerrüt faiziyle borçluyu sıkıştıran bankacıları, "kan emici" diye niteliyordu.

Madem ortada "kan emici" ve "kartzede" kapışması var. Onları hayali de olsa buluşturalım, gerçekçi tartışmalarını izleyelim. Buluşmada bankacılar "kan emici" diye temsil edilecek, kusura bakmasınlar...

KARTZEDE: 1000 YTL maaşla 5 kredi kartım var. Ödeme sıkıntısına girdim. Toplam borcum 15 bin YTL’ye çıktı. "Temerrüt" müdür nedir, o faizle borcum çığ gibi büyüyor. İntiharın eşiğindeyim.

KAN EMİCİ: Sana zorla kredi kartı veren oldu mu? Almasaydın. Ya da bir-iki kartla yetinseydin.

KARTZEDE: Baktım sokakta kredi kartı dağıtıyorlar, ben de aldım.

KAN EMİCİ: Sokakta kredi kartı deği, başvuru formu dağıtılıyor. Herkese kart vermiyoruz.

KARTZEDE: 1000 YTL maaşa beş kredi kartı fazla değil mi?

KAN EMİCİ: Kartları alırken demek ki bankalar sorun görmemiş. Şimdi kimse size kart vermez.

KARTZEDE: Allah’tan korkun faizle kanımızı emiyorsunuz. Enflasyon yüzde 7-8’e düştü. Mevduat faizleri yüzde 13-14 düzeyinde. Kredi kartının bileşik faizi hálá yüzde 100’ü buluyor. Temerrüt bizi gebertiyor.

KAN EMİCİ: Kredi kartı faizi dünyanın her yerinde yüksek. Kredi kartı harcama aracıdır, kredi mekanizması değil.

KARTZEDE: Ne demek kredi mekanizması değil?

KAN EMİCİ: Krediye ihtiyacınız varsa, kart borcunu taksitlendirmek yerine, tüketici kredisi alın. Kredi kartında aylık faiz yüzde 5-6 düzeyindeyken tüketici kredisinde yüzde 1-1.5 dolayında.

KARTZEDE: Kredi kartı faizini de indirseniz canınız mı çıkar?

KAN EMİCİ: Kart, krediye göre daha kolay veriliyor. Yüksek risk, yüksek faiz durumu var.

KARTZEDE: Bu inadınız insanları intihara sürükledi. İmdadımıza hükümet ve TBMM yetişti. Kartzedeye yüzde 18 faizle borcunu 18 ayda ödeme kolaylığı geldi.

KAN EMİCİ: Meclis polisinin intiharı milletvekillerini etkiledi, kredi kartı sisteminin geleceğine dönük yasa, affa dönüştü. Bu yasayla "sözleşme hürriyeti" zedelendi.

KARTZEDE: Ne hürriyeti, he zedelemesi?

KAN EMİCİ: Diyelim ki siz bir mal satıyorsunuz. Alıcıya senet imzalattınız. Alıcı kalktı, "Bu borcu ödeyemiyorum" dedi. TBMM, "Malınızın fiyatını, vade farkını düşürdüm" dese ne yaparsınız?

Kredi Kartı Yasası’nı yapanlar hiç "sözleşme hürriyeti"ni düşündü mü?

Bu yasayı aslında bankalar istiyordu

KAN EMİCİ: Türkiye Bankalar Birliği, Kredi Kartı Yasası’nı 1992’de gündeme getirmişti. Sistemin yasal alt yapıya ihtiyacı vardı.

KARTZEDE: Madem öyle, şimdi neden kızıyorsunuz?

KAN EMİCİ: Biz sistemi düzenleyecek yasal altyapı beklerken, iş af yasasına döndü. Yasa "kan emici bankalar beni kandırıp kartla fazla harcamamı sağladı" diyenleri kurtaran yönüyle öne çıktı.

KARTZEDE: Bankalar kandırmadı mı insanları?

KAN EMİCİ: Zorla sizi alışverişe götüren banka mı var? Herkes ayağını yorganına göre uzatmalı.

Af yönüyle öne çıkan Kredi Kartları Yasası sistemi düzene sokabilecek mi? Göreceğiz...

Dünyada kredi kartına yasal limit örneği yok

KAN EMİCİ: Kredi kartına düşmanca tavır, kullanıcı aleyhine maddeler de getirdi.

KARTZEDE: Neymiş o maddeler?

KAN EMİCİ: Kredi kartı limiti aylık gelirin iki katıyla sınırlandı. Dünyanın hiçbir yerinde yasayla limit sınırlaması yok.

KARTZEDE: Haklısınız. Batağa sürüklensek de yüksek limit bize avantajdı.

KAN EMİCİ: Doğrusu limiti bankaların belirlemesiydi..

Bakalım daralan kart limitleri piyasaya nasıl yansıyacak?

Mevduata olan bileşik faiz kredide olmaz mı

KAN EMİCİ: Hiç bankaya vadeli para yatırdınız mı? Yatırdıysanız vadesi neydi?

KARTZEDE: Bir ay vadeli yatırmıştım ama her ay yenilenerek bir yıl kalmıştı...

KAN EMİCİ: Faizi nasıl işledi?

KARTZEDE: Bileşik mi nedir ondan işte...

KAN EMİCİ: Bankaya para yatırınca bileşik faiz istiyorsunuz. Kredinin bileşik faizine neden karşı çıkıyorsunuz? O para bizim değil, vatandaşın, korumak zorundayız.

KARTZEDE: Kredi kartında bileşik faiz çok yüksek. Harcamayı kredilendirince, faizi toplam borçtan işletiyordunuz.

KAN EMİCİ: 1000 YTL’lik alışveriş yaptınız. Ertesi ay yüzde 15’ini ödediniz. O 1000 YTL bizde kredi işlemi görür, onun üzerinden faiz işlerdi. Yeni yasayla 1000 YTL’den değil, kalan 850 YTL’den faiz işlemeye başlayacak.

Faiz almak güzel, faiz ödemek zor değil mi?