Boğazkere üzümü, garibim Zaza’nın boğazına takılıyor

Colin, 15 yıl önce Fransa’da şarap eğitimini tamamlayınca, "Ver elini Türkiye" deyip, gelmiş, Anadolu’daki yerel üzümlerin peşine düşmüş.

Jean-Luc Colin, 11 yıl Kavaklıdere Şarapları için çalışmış. Şimdi Mey İçki’ye danışmanlık yapıyor.

Colin, Türkiye topraklarındaki yerli şaraplık üzümlerin peşinde Elazığ, Diyarbakır, Malatya, Kapadokya, Ege Bölgesi, Trakya, Tokat derken epey dolaşmış. Her yöreyi şaraplık üzüm açısından avucunun içi gibi biliyor.

Colin, Trakya’da, Ege Bölgesi’nin bazı noktalarında yerli üzümlerin neredeyse yok olma noktasına gelmiş olmasına üzülüyor: "Fransa’dan ünlü üzümleri getirip Türkiye’de yetiştirmek iş değil. Önemli olan şarabın anavatanı Anadolu topraklarının özelliğini taşıyan yerli üzümleri yaşatmak. Türkiye, yerli üzümlerine sahip çıkmalı, kaybolmaya yüz tutanları canlandırmalı."

Colin, şaraplık üzümle sofralık üzüm arasındaki ayrımı irdeliyor:

Sofralık üzüm: Kabuğu ince, çekirdeği az olur.

Şaraplık üzüm: Kalın kabuklu, bol sulu, bol çekirdekli olur.

Colin, 2 bin yıl önce üretilen şaraplara bozulmayı önleyici koruyucu katkı konulmadığını, duruma göre tarçın, karanfil eklendiğini hatırlatıyor, bugün ise kükürtdioksit eklendiğini vurguluyor: "Hani şarap içtiğinizde bazen başınız ağrır ya, onu kükürtdioksit yapar..."

Colin, Fransa’da sofralık üzümden şarap yapmanın "yasak" olduğuna dikkat çekiyor:

"Çünkü, şarapta üzümün kabuğu çok önemlidir. Şaraba asıl aromayı, rengi kabuk verir."

Colin’in anlatımına göre beyaz şaraplık üzüm denince akla Sultaniye, Narince, kırmızı şarap için de Öküzgözü, Boğazkere ve Kalecik Karası gibi üzümler geliyor.

Colin, kırmızı şarapta Türkiye’nin Öküzgözü ve Boğazkere üzümleriyle çok iddialı hale gelebileceğini savunuyor: "Özellikle Boğazkere şaraba çok uygun bir üzüm. Asla sofralık değildir. Ancak, Diyarbakır ve çevresinde yetişen bu üzümlerin sofralık olarak da kullanıldığını görüyorum."

Colin, Boğazkere üzümünün kalın kabuk ve bol çekirdek yüzünden yutkunmada insanı zorladığına dikkat çekiyor ve Diyarbakır’daki vatandaşlarımızı kastederek, bir tespit yapıyor: "Boğazkere üzümü garibim Zazalar’ın boğazına takılıyor. Adını boşuna Boğazkere koymamışlar."

Colin, tüm ders boyunca Türkiye’ye özellikle dünya çapında adından söz ettirebilecek yerel üzüm türlerine sahip çıkma tavsiyesinde bulunuyor: "Türkiye, şarapta fark yaratmak için biraz eski dünya olarak kalmalı..."

Bir yanda AKP’nin ağırlaştırdığı vergi yükünün altında ezilmeme çabası...

Diğer yanda Anadolu’da "tarihe gömülmüş" şarap kültürünü canlandırma çabası...

Şarap sektörünün işi zor...

Zengin toprağı harcamayın üzüm yoksul toprak sever

MEY İçki’nin danışmanı Önolog Jean-Luc Colin, Fransa’dan örnekler vererek ovalarda bağcılığın yasak olduğunu vurguluyor. Colin, Türk çiftçisini uyarıyor: "Zengin topraklarınızı boşuna harcamayın. Üzüm yoksul topraklarda, kayalık bölgelerde daha iyi yetişir."

Colin, ovadaki bağ çubuklarının sürekli kendini büyütme çabası içinde olduğuna dikkat çekiyor:

"Üzüm çubuğu sürekli boy atmaktan, üzüme hiç bakmaz. Yani, üzümü kaliteli olmaz. Yoksul topraktaki çubuk, kendini değil üzümü geliştirir."

Colin, ovada, zengin topraklarda bağ kurmaya çalışanlara dönük yorumlarını güçlendiriyor: "Ovada oluşturduğunuz bağda üzüm değil, ancak ’yaratık’ olur."

Colin, Türkiye’de bir dönüm bağdan 4 tona kadar üzüm elde edenler olduğunu belirtiyor ama bunu da doğru bulmuyor: "Bir dönüm bağdan en fazla 1 ton üzüm almak daha iyi sonuç verir. Miktar arttıkça, üzümün kalitesi de düşer."

Bu uyarıları dikkate alalım...

Bir kilo üzüm fiyatına ithal şarap teklifi var

MEY İçki’nin şarap eğitiminden aldığım notları karıştırırken, Sevilen Şarapları’nın Yönetim Kurulu Üyesi Enis Güner aradı: "Şarabın üzerine konulan ağır vergiler yetmiyormuş gibi Türkiye şimdi de ucuz ithal şarap cennetine dönüşüyor."

Enis Güner, Türkiye’ye şarap ithal edilmesine asla karşı değil. Ancak, onları bir kilo üzüm fiyatına şarap ithalatı tekliflerinin gelmesi iyice bunaltıyor:

"Biz en ucuz şarabı 9-10 YTL’ye satmaya çalışırken, şişesi 1 Euro’ya şarap ithalatı teklif edenler var. Nitekim market raflarında 6-7 YTL’lik ithal şaraplar boy gösteriyor."

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Türk şarap sektörünün ve üzüm yetiştiren çiftçilerin başına açtığı sıkıntıyı çözmeyi mi, yoksa "Alkol zararlı içmeyin" demeyi mi seçer?