BES’te vergi iadesi hissedilmiyordu, doğrudan destek iyi gelecek, şimdi hedef 8 milyar dolarlık sandıklar

- Sistemdeki katılımcı sayısı 2.7 milyona, birikim 16 milyar liraya ulaştı.
Bu düzeyin Türkiye’deki potansiyele göre çok düşük olduğunu vurguladı:
- 16 milyar lira, GSMH’nin yüzde 1’ine denk geliyor. Oysa Avrupa ülkelerinde BES’in GSMH’ye oranı yüzde 70-80’leri buluyor, ABD’de ise yüzde 100’ü de aşıyor.
Cari açığın ana nedenlerinden biri olan tasarruf eksikliğine işaret etti:
- BES, toplam tasarrufları artırmanın önde gelen yollarından biri.
TBMM’de bulunan yasa tasarısını anımsattım:
- BES’e girenlerin ayda yatırdığı her 100 liraya ek olarak devlet 25 lira ödeme yapacak. Bu uygulama BES’e girişi daha cazip hale getirecek değil mi?
- Hükümetimizin bu desteği büyük önem taşıyor. BES’te biriken kaynağın önümüzdeki 10 yılda GSMH’nin yüzde 4’ü düzeyine ulaşacağını düşünüyorum.
- BES katılımcılarına verilen vergi iadesi desteği işe yaramıyor muydu?
AvivaSa Emeklilik ve Hayat CEO’su Meral Eredenk araya girdi:
- BES’teki katılımcıların yüzde 30-35’i bordro üzerinden vergi desteğini alabiliyor. Geri kalan katılımcılar vergi desteğinden yararlanamıyor. Ayrıca, vergi desteği alanlar bile bunu tam anlamıyla hissedemiyor.
Yeni düzenlemenin daha adil bir uygulamaya dönüşeceğini kaydetti:
- BES katılımcısının ödediği her 100 liraya ek olarak devletin 25 lira ödemesi herkesi kapsayacak. Süresini doldurup, sistemden emekli olanlar, devletin aktardığı kaynağın yüzde 60’ını alabilecek. Bu uygulamanın BES’e büyük katkısı olacak.
Eredenk, BES’in giderek bir tasarruf formülü şeklinde benimsenmeye başlandığını belirtti:
- Bir kere hükümet bunun farkında. Ayrıca BES katılımcılarından da, “Allah sizden razı olsun, sayenizde para biriktiriyorum, kendi başıma biriktiremezdim” diyenler oluyor. Ancak, hâlâ gayrimenkul en büyük rakibimiz.
Bu noktada Aviva’nın Deloitte’a yaptırdığı araştımaya değindi:
- 11 Avrupa ülkesinin emeklilik dönemi tasarruf açığı 1.9 trilyon Euro’yu buluyor. Türkiye’de de 91 milyar Euro’luk açık görünüyor. Bu açık yıllık kişi başı 2 bin 600 Euro’ya denk geliyor.
Türkiye’de BES’in büyümesinde kurumsal katılımın önemli rol oynadığına değindi:
- Şirketler, kurumsal olarak BES’e girip, personele “işveren katkısı” da yapınca, sistem daha iyi büyüme temposu yakaladı. Şu anda toplam ödemelerin yüzde 20’sini işveren payı oluşturuyor.
Eredenk, BES’in büyümesine ivme kazandıracak bir kaynağa vurgu yaptı:
- Bankalar hariç, çeşitli şirket ve kurumların vakıf ve sandıklarında biriken kaynağın BES’te değerlendirilmesinin yolu açık. Kaynakların BES’te değerlendirilmesini destekleyen vergi avantajı da 2015’e kadar sürecek. Şimdi vakıf ve sandıklarla görüşmeler yapıyoruz.
- Vakıf ve sandıkların birikimi ne kadar?
- 7-8 milyar dolar dolayında birikmiş kaynak var ve büyümesi de sürüyor. BES kuruluşları olarak biz bu kaynağı daha iyi değerlendirebiliriz.
Türkiye’de tasarruf oranı GSMH’nın yüzde 12’si düzeyine kadar gerileyince, hükümet çözümü bireysel emeklilik sistemini cazip hale getirmede buldu, “Her 100 liraya 25 lira” formülünü yola çıkardı...
BES, bu formülle önemli ivme kazanacak... Buna vakıf ve sandık kaynakları da eklenince sistemdeki kaynak ciddi anlamda büyüyecek...
Ancak, toplumun sisteme daha fazla inanmasını oradan emekli olanların memnuniyeti sağlayacak...
Bunu sağlamak da BES şirketlerine düşüyor...

Şehit emniyet müdürünün konut kredisi borcunu sigortadan kapattık

HALUK Dinçer, AvivaSa Emeklilik ve Hayat’ın hayat ürünleriyle de öne çıktığını vurgulayınca Meral Eredenk örnek verdi:
- Yakın zamanda bir emniyet müdürü şehit oldu. Onun konut kredisi borcu vardı. Akbank’tan alınan krediyle ilgili hayat sigortası da bizdeydi. Kısa sürede ödemeyi yaptık, aldığı eve haciz gitmesini engellemiş olduk.
- Borcu ne kadardı?
- 100 bin liralık kredi kullanmıştı sanıyorum. Kalan borcu 75 bin liraydı. Onu ödedik, evin üzerindeki ipotek kalktı. Üstüne 10-11 bin lira dolayında para kaldı.
Onu da eşine teslim
ettik.
- Konut kredisi alırken hayat sigortası yaptırmak zorunlu değil ama sanırım bankalar bunu istiyor.
- Sigortayı yaptırmak daha doğru. İnsanın başına ne geleceği belli olmuyor. Şehit emniyet müdürü olayı yakın zamanda ortaya çıkan önemli
örnek. Krediyle ilgili hayat sigortası olmasaydı, eşi o acının üstüne bir de evsiz kalacaktı.

Anaparadan kesilen stopaj açılan davayla sona erdi

MERAL Eredenk’e bugüne kadar BES’ten kaç kişinin emeklilik elde edebildiğini sordum:
- Sistemin emekli sayısı 3 bini buldu. Asıl hızlanma 2013’te olacak. Çünkü, sistem 2013’te 10’uncu yılını dolduruyor.
Emeklilik hakkını kazananların toplu paralarını almaya başlamalarıyla birlikte anaparadan stopaj sorununun ortaya çıktığını vurguladı:
- BES’ten emekli olanlardan anaparaları da dahil stopaj kesiliyordu. Bir katılımcı işi mahkemeye taşıdı. Mahkeme anaparadan stopaj kesilemeyeceğine karar verdi.
- Şimdi uygulama nasıl?
- Sadece anaparanın getirisinden stopaj kesilmesi söz konusu. Doğru yöntem de buydu.
- Sıra emekli olmaya geldiğinde parayı toplu olarak çekmek mi, yoksa maaş sistemi mi daha doğru olur? Siz olsanız ne yaparsınız?
- Ben maaş almayı tercih ederim. Bu konuda da katılımcıyı teşvik edecek bazı düzenlemelere ihtiyaç var.

Dünya Bankası da BES’e devlet desteği önermişti

AVİVASA Emeklilik ve Hayat CEO’su Meral Eredenk, Dünya Bankası’nın yaptığı bir çalışmayı anımsattı:
- Aktif çalışma dönemindeki yaşam standardının emeklilik döneminde sürebilmesinin yolları araştırıldı. Dünya Bankası’nın yaptığı çalışmada da bireysel emeklilik sistemi (BES) öne çıktı.
Çıkan bu sonuçla birlikte Dünya Bankası’nın hükümete öneri yaptığını belirtti:
- Dünya Bankası, devletin BES katılımcısına doğrudan katkı vermesini önerdi.

Aviva ile ortaklık gayet iyi gidiyor

SABANCI Holding Perakende ve Sigorta Grubu Başkanı Haluk Dinçer, Aviva ile ortaklıklarının 4 yılı bulduğunu belirtti:
- Aviva, Türkiye’deki büyüme potansiyelini görüp geldi. Ortaklığımız gayet iyi yürüyor. Biz de memnunuz, onlar da memnun.
AvivaSa Emeklilik ve Hayat’ın pazardaki durumuna vurgu yaptı:
- Yüzde 20.5 pazar payımızla iki büyükten
biriyiz.

Sendikalar sözleşmede BES’i istemeye başladı

MERAL Eredenk, bireysel emeklilik sisteminde kurumsal girişlerin büyük rolü olduğunu vurgulayıp, ekledi:
- Sisteme giren şirketler, personel için “işveren payı” ödüyor. Ancak, burada kural, personelin şirketinden 5 yıl ayrılmamasını içeriyor. 5 yılı dolmadan ayrılan personel, BES’teki işveren payını alamıyor. Bu uygulama, kuruma bağlılığı da sağlıyor.
Eredenk, uygulamanın personel açısından önemine dikkat çekti:
- Enflasyon tek haneye düştükten sonra artık birçok şirketin personeline verdiği yıllık zam oranı yüzde 3-4’lere inmiş bulunuyor. Bu durumda işe girişlerde personel BES ayrıcalığı da istiyor. Bu yüzden şirketlerin kurumsal başvuruları giderek artıyor. İlk zamanlarda biz şirketlerin kapısını aşındırırken, artık oralardan bize talep geliyor. Bu gelişme beni duygulandırıyor.
BES’in işçi sendikalarının gündemine de girdiğini kaydetti:
- Bazı sendikalar da artık BES’i sözleşme masasına taşıyor.