350 milyon dolarlık üretime soyundu

EVYAP Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Evyap, geçen ramazan ayında iftarda buluştuğumuzda Malezya’da 130 milyon dolara palm yağına dayalı oleokimya (sabun, temizlik ve kişisel bakım ürünleri hammaddesi) tesisi temeli attıklarını anlatırken ön davette de bulundu:

- Malezya’nın Singapur’a karayoluyla 10-15 dakika mesafede bulunan Jahor kentindeki fabrikamızın bulunduğu yeri birlikte gidip görelim.

Böylelikle bir grup meslektaşımla Türkiye’den Malezya’ya yönelen en büyük yatırımı yerinde görmek üzere Evyap Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Cem Kozlu, İcra Kurulu Üyesi Mustafa Arın, Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Evyap ve Emtia Direktörü Güldal Atilla ile birlikte Kuala Lumpur’a gittik. Fethi Evyap, Jahor’daki fabrika inşaatı şantiyesinde bizi beklerken, İcra Kurulu Başkanı Mehmed Evyap, 2 yaşındaki çocuğunun acilen apandisit ameliyatına alınması nedeniyle ekibe katılamadı.

Fethi Evyap, Mustafa Arın ve Evyap Sabun Malaysia Sdn. Bhd. Genel Müdürü Tanuj Roy, “Neden Malezya?” sorusuna aynı yanıtı verdi:

- Aslında palm yağında Endonezya birinci, Malezya da ikinci sırada. Endonezya’ya da baktık. Orada yatırım ortamının henüz tam oturmadığını gördük. Malezya hükümeti ve bürokrasisi bize daha davetkar davrandı. Üstelik bu sektörde pek sık olmayan süreyle, 10 yıl kurumlar vergisi (yüzde 25) muafiyeti tanıdılar.

Malezya Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanı Mustapa Mohamed de aynı ayrıntıya vurgu yaptı:

- Oleokimya ve sabun yatırımlarına vergi muafiyeti genelde 5 yılı aşmaz. Evyap için bu süreyi 10 yıla uzattık. Evyap’ın Türkiye’den Malezya’ya daha fazla yatırımın önünü açacağını düşünüyoruz.

- Yatırım yaptığınız alanın büyüklüğü ne kadar?

Tanuj Roy yanıtladı:

- 220 dönümlük alanımız var.

- Arsayı satın mı aldınız? Bizdeki gibi bedava ya da ucuz fiyatla arsa desteği de var mı?

Fethi Evyap bu konudaki genel uygulamayı aktardı:

- Malezya, toprak satmıyor. Onun yerine kiralıyor. Biz de 220 dönümlük alanı belirlenen bedelle 59 yıllığına kiraladık. Süre bitiminde mevcut yatırımcıya kira süresini uzatma önceliği tanıyorlar.

- Ne kadar yatırım yapacaksınız?

Cem Kozlu söze girdi:

- 130 milyon dolarlık yatırım yapacağız.

Tanuj Roy, şu önemli ayrıntıyı ekledi:

- Tek lokasyonda, yani aynı çatı altında dünyanın en büyük olekimya ve sabun tesisis olacak.

Kozlu, Jahor’daki fabrika alanının lojistik konumunu aktardı:

- Buradan Singapur’a geçmek, İstanbul’daki her iki köprüyü geçmekten daha kolay. Singapur, dünyanın en büyük liman kapasitesine sahip. Fabrikamıza çok yakın liman var ama ayrıca Singapur’a yakınlık da bizim için önemli avantaj.

Evyap Sabun Malaysia Finans Müdürü Ekrem Erdem şu bilgiyi ekledi:

- Genel Müdürümüz Tanuj Roy ve ben, Singapur’da ikamet ediyoruz.

- Malezya’da yıllık üretim ne kadar olacak? Ciro hedefiniz nedir?

Yanıt Tanuj Roy’dan geldi:

- Yılda 237 bin 250 tonluk üretim yapacağız. Yıllık ciro 350 milyon doları bulacak.

- Bu ciroyla yatırım bedeli olan 130 milyon doların ne kadar sürede geri dönmesini bekliyorsunuz?

Fethi Evyap, kabaca hesapladı:

- Sabuna oranla oleokimyada kazanma potansiyeli daha yüksek. 5 yılda yatırım bedelinin dönüşü mümkün olabilir...

Cem Kozlu, Evyap’ın Malezya’ya yatırımının Türkiye’nin ulaştığı noktayı ortaya koyduğunu kendinden örnek vererek vurguladı:

- 1974-75 döneminde P&G adına bu bölgeye Pampers çocuk bezi pazarlamak için yolum düşmüştü. O yıllarda bir Türk şirketinin buralara yatırım yapacağını hayal bile edemezdim.

Evyap, Jahor’da üretime Ekim 2013 veya en geç 2014 yılı başında başlamayı hedefliyor...

Jahor’daki fabrika devreye girdiğinde, Türkiye’nin Malezya’dan palm yağı ithalatında bir miktar azalma olması, onun yerini “sabun makarnası”nın alması bekleniyor...

Toplam ciro 1.2 milyar lirayı buldu, Asya’ya da yayılacağız

EVYAP İcra Kurulu Üyesi Mustafa Arın, grubun konsolide cirosunun bu yıl 1.2 milyar liraya ulaştığını vurguladı:

- Mısır’daki cironuz ne kadar?

- 65 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.

Malezya’daki yatırımla bölgeye yayılmayı hedeflediklerini kaydetti:

- Malezya pazarının yanısıra Endonezya, Vietnam, ardından da Çin, bizim için yeni odaklanacağımız pazarlar olacak. Bugüne kadar bölge pek radarımızda değildi.

Bölgenin bir özelliğinin altını çizdi:

- Türkiye’de sıvı sabunun ağırlığı artıyor. Avrupa pazarları zaten öyle. Oysa Asya, Afrika ve Güney Amerika gibi kalıp sabun kullanımını sürdürüyor.

Ayazağa’daki üretim hatları Malezya’nın yolunu tutacak

EVYAP İcra Kurulu Üyesi Mustafa Arın, Malezya pazarında şimdiden adlarını duyumak için kiraladıkları küçük fabrikada sabun ve kişisel bakım ürünleri üretmeye başladıklarını belirtti:

- O fabrikaya Türkiye’den iki sabun hattı taşımıştık. Oteldeki odalarınızda kullanmak üzere koyduğumuz sabun da Malezya’daki ürünümüzdür.

Kiralık küçük fabrikada üretime başlama nedenlerini anlattı:

- Fethi Bey (Evyap) böyle yönlendirdi. Bu sayede asıl büyük üretime başlamadan Malezya pazarını, bölgeyi tanımış, aksaklıklarımızı önceden görmüş olacağız.

Ayazağa’daki fabrikadan 15 üretim hattının Jahor’daki fabrikaya taşınacağını kaydetti:

- İstanbul’daki üretimi zaten adım adım Tuzla’ya kaydırıyoruz. Ayazağa’daki fabrika alanında yakın zamanda gayrımenkul projesi yükselecek.

- Jahor’daki fabrikaya İstanbul’daki mevcut hatlarınızı göndermek daha mı uygun geldi? Tuzla’ya teknolojisi daha yüksek bantlar mı kuruyorsunuz?

Evyap Tesis Yatırımları Danışmanı Mehmet Serteser yanıt verdi:

- Üretim hatlarının dizaynı Fethi Bey’e aittir. Fethi Bey, tasarımını aktarır, makinelerimizi üreten şirkette ona göre gelip kurulumunu yapar. Ayazağa’daki üretim bantlarımız da öyle çok eskimiş değil. Şu anda üretimi zaten o hatlarda yapıyoruz. Yaptığımız, mevcut üretim hatlarını da değerlendirmek.

Özellikle uluslararası şirketler, Türkiye’ye ilk geldikleri dönemlerde eski üretim bantlarını yönledirirdi...Zamanla onlar da Türkiye’de kullandıkları bantları gelişmişlik düzeyi daha düşük olan ülkelere kaydırma yolunu seçti...

En son Aromel’i almıştık fırsatlara hep bakıyoruz

EVYAP Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Cem Kozlu, Malezya’da marka satın almayı düşünüp düşünmedikleri sorumuza öncelik yönüyle yanıt verdi:

- Şimdilik önceliğimiz bir an önce Malezya’da üretime geçip, hedeflediğimiz düzeye oturtmak.

Mustafa Arın araya girdi:

- Turquality desteğini de arkamıza alarak bu pazarda markamıza yatırım yapacağız.

Satın almalar konusunda teklif ve fırsatları her zaman değerlendireceklerini kaydetti:

- En son ülkemizde Aromel Kozmetik’i 2006’da bünyemize katmıştık. Yine fırsatlara bakıyoruz. Arada teklif verdiklerimiz de oluyor.

Rusya gibi bazı pazarlar için farklı ürünler de geliştirdiklerini anlattı:

- Rusya’da erkeklerin traş sonrası kullandıkları bir krem dikkatimizi çekti. İnceleyip, biz de ürettik. Milyon adet satıyoruz.