TİHEK Başkanı Prof. Dr. Muharrem Kılıç ile kadın hakları üzerine

Kurum Başkanı Prof. Dr. Muharrem Kılıç’ı Ankara Garı’nda yapılan bir çalıstay arasında ilkokula giden oğlumun söyleşi ödevi için randevulaştığımızda tanımıştım. Göreve geldiği günden beri illerimizde, üniversitelerimizde, kamu kurum ve kuruluşlarında paneller, konferanslar, çalıştaylar, eğitici ve bilgilendirici etkinlikler düzenleyerek insanlarımızı aydınlatıyor. Bir mağdur varsa buluyor, dinliyor müdahale ediyor. Sadece kendisi değil, kurum uzmanları ve yöneticileri de... Geride bıraktığımız 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla TİHEK Başkanı Prof. Dr. Muharrem Kılıç’a ‘kadın hakları’ konusunu sordum. Kılıç, Ankara dışından bir çalıştaydan gelmişti sorularımıza içtenlikle yanıt verdi:

ÇABA GÖSTEREN EN ÖNEMLİ KURUMLARDAN

“Kadın hakları, insan hakları mücadelesinin kurucu unsurlarından birisidir. Eşitlik önceliklidir. Tarihin her döneminde olduğu gibi çağımızda da kadınlara yönelik Kadın hakları temelinde hak ihlalleri uygulamalar ve ön yargılar; özellikle eğitim ve çalışma hayatında varlığını devam ettirmektedir. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), kadın-erkek eşitliğinin sağlanması için çalışıyor. İnsanlığın ve insan haklarının tüm insanlara eşit olarak uygulanması için çalışmalarına devam etmektedir. Ülkemizde kadın hakları ihlallerine mücadele etmek ve bütün insanların eşit olarak görülmesi için çaba gösteren en önemli kurumlardan birisidir TİHEK. 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun 3’üncü maddesinde herkesin, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada eşit olduğu güvence altına alınmış ve cinsiyete dayalı ayrımcılık açıkça yasaklanmıştır. Kurumumuz, kadınlara yönelik şiddet de dâhil olmak üzere her türlü ayrımcılığın önlenmesi konusunda gerek toplumsal farkındalığın artırılması gerekse eğitim süreçlerinin güçlendirilmesi için büyük bir özveriyle çalışıyoruz. Kadın Hakları Sempozyumu Ankara’da düzenlendi. ‘Afet Dönemlerinde Kadınlar’ konusunun ayrı bir oturumda ele alındığı ‘İnsan Hakları Hukuku Açısından Afet Dönemlerinde Kadınlar Konferansı’ düzenlendi. Çok önemli ‘Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Başkent Ankara’da Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Çalıştayı’ gerçekleştirilmiştir. Ayrıca kurumumuz kadının insan hakları üzerinde özellikle durmakta ve ‘Ayrımcılıkla Mücadele Bağlamında Kadın Hakları’ konulu eğitimler vermektedir. Ankara Mithatpaşa Caddesi üzerinde bulunan kurumumuza değişik başvurular da gelir önemli olan insandır. ‘Önce insan’ diyerek çalışırız. Kadınları, haksızlıklara karşı korumak her zaman yegane görevimiz içindedir.

AYRIMCILIK İDDİASI İÇEREN 55 BAŞVURU GELDİ

Kadın olduğu için haksızlığa uğradığını belirten kadın hakları ihlali bağlamında başvurular yapılmakta, hemen konuyla ilgilenilir söz konusu başvurularda ayrımcılık yasağının ihlali niteliğinde olaylar veya davranışlar tespit edilirse 9 bin 441 TL’den az olmamak üzere 141 bin 934 TL’ye kadar idari para cezasına karar verilebilmektedir. 2023 yılında kurumumuza kadın hakları temelinde ayrımcılık iddiası içeren 55 başvuru gelmiştir. Bu çerçevede ayrımcılık yasağı bağlamında kadın hakları ihlali, engellilik temelinden sonra en çok başvuru aldığımız hak ihlalidir. Söz konusu başvuruların büyük bir kısmı ise kadınların maruz kaldıkları ihlal iddiaları ile ilgilidir. Bu başvurularda işe alım süreçlerinde kadınların maruz kaldıkları ayrımcı muameleler ön plana çıkmaktadır. Bu kapsamda örneğin Ankara’da bir iş yeri tarafından yayımlanmış olan personel alım ilanında yer alan pozisyonlardan birinin sadece lisans mezunu erkek adayları kapsamasının kadın hakları yasağının ihlali olduğu iddiasına ilişkin başvuruda koruma ve güvenlik görevlisi pozisyonunun niteliğinin sadece erkeklerin istihdamını zorunlu kılan bir durum oluşturmayacağı belirtilerek ayrımcılık yasağının cinsiyet temelinde ihlal edildiğine karar verilmiştir. Yine Ankara’da işe alım sürecinde gebeliği nedeniyle bir kadın yurttaşımız, cinsiyet temelinde ayrımcılığa maruz kaldığını iddia etmiştir. TİHEK tarafından bir işverenin, işinin önemli işlevlerini yerine getirebildiği sürece gebelikle ilgili durumu nedeniyle bir kadını işe almayı reddedemeyeceği belirtilmiş ve gebeliği nedeniyle işe almamasını yanlış bulmuştur. Yasağın ihlal edildiğine karar verilmiştir. Kuruluş tarihinden itibaren insana saygı odaklı çalışan kurumumuz; insan haklarının temel taşı olarak kadın ve erkek eşitliğini yerine getirmeye büyük bir özveriyle devam edecektir.”