Savaş önce siberde başladı

Şimdilerde gri ve kirli görünen Kiev, içinde adeta bir orman olan, deniz gibi nehriyle güzel mi güzel ve romantik bir şehirdir… Kalp sembolleri
ve heykelleri birçok yerde karşınıza çıkabilir. Nüfusun çoğu orta direk veya gariban, zengini de yine zengin, kendi halinde bir ülke. Halk ülkesi… Ukrayna’nın dünyayı şaşırtan gücü de yine halktan geldi... Halkın birlik duygusuyla mücadeleden vazgeçmeyişi, toplum belleğinde dayanışmanın şahikasını taşıyan Anadolu insanları olarak çoğumuzun kalbini titretti. Ukrayna’nın insanları toprakları üzerinde can havliyle koştururken, yeraltından ve sokakların etrafından dolanan kablolarda ve uydu antenlerinde, ışık hızında hareket eden bir savaş daha gerçekleşiyor.

Aslında Rusya, komşu ülkesine saldırıları 24 Şubat’tan birkaç hafta önce başlatmıştı. Savaşın ilk atağı siber cephede gerçekleşti; tarihe bir başka not... İşgalin başlamasıyla birlikte hızlanan siber ataklara karşı Ukrayna, ‘IT ordusu’ kurmak için tüm dünyadan hacktivist’lere çağrıda bulundu. Halk direnişi ve dünya çapında görülmemişambargolar işgalci güçleri yavaşlatırken siber cephede de beklenmedik bir mücadele başladı. Dünyanın en etkili hacker’ları arasında çok sayıda Rus olduğu bilinir.

Siber savaşın enformasyon cephesinde Big Tech ve Silikon Vadisi direnişe destek verirken gizemli ve güçlü hacker örgütü Anonymous ise hafta ortasında Rusya’ya siber savaş ilan ettiklerini açıkladı.

Şimdi, Ukrayna işgalinin siber cephesindeki önemli gelişmelere bakalım… Kayıtlarına ulaştığım ilk büyük atak, ocak ortalarını işaret ediyor. Kiev’deki devlet sitelerini çökerten ‘kitlesel atak’ hükümet ofislerindeki kişisel bilgisayarları da hedef alıyor. Rus hacker’ların gerçekleştirdiği düşünülen siber saldırı, askeri harekattan 1.5 ay önce psikolojik savaşı başlatıyordu. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ve bakanlar kabinesinin internet siteleri çökertildi. Ekranları kaplayan mesajda “Ukraynalı! Tüm bilgilerin ortaya saçıldı. Bilgisayarındaki her şey silindi ve geri getirilemez. Kork ve daha kötüsünü bekle” ifadesi yer alıyordu.

Ocaktaki siber saldırıdan birkaç gün sonra CNN, Rusya’dan ABD network’üne yönelik bir saldırı ihtimalini bildirdi. Raporda dünyanın tanıdığı REvil ve DarkSide hacker gruplarının yanı sıra özellikle hastaneler, 911 servisleri, acil servisler ve tıbbi birimleri hedef alan Conti adlı Rus hacker örgütünün ismi geçiyordu.
İşgalin başlamasından birkaç saat önce Rusya, yoğun DDoS ataklarıyla Ukrayna’nın hükümet ve banka sitelerini yavaşlatmaya ve çökertmeye başladı. Aynı esnada hükümet ofislerindeki bilgisayarlara önceden bulaştırılmış olan bir ‘veri silici malware yazılımı’ aktive oldu. Yazılım komşu ülkeler Letonya ve Litvanya’daki yüzlerce bilgisayara da bulaştı.

Ukrayna ertesi gün DDoS ataklarını savuşturmayı başararak önemli banka ve resmi sitelerini hayata döndürdü. Aynı sırada karşı siber ataklarla Rusya’nın mil.ru askeri siteleriyle Kremlin.ru resmi sitelerini yavaşlatmayı ve kısmen durdurmayı başardı.

Ukrayna hükümeti, tüm dünyadan hacktivist’lere ve beyaz hacker’lara seslenerek ‘IT Ordusu’nda gönüllü olma’ çağrısı yaptı. Çağrı destek buldu ve bilişim uzmanlarından oluşan büyük bir kitle Rusya’nın siber ataklarına ve dezenformasyon girişimlerine karşı siper almaya başladı. Aynı esnada Ukrayna halkı, interneti ve sosyal medyayı organize olmak, kaçış rotaları paylaşmak ve ulusal ruhu yükseltecek, moral verici paylaşımlar için kullanmaya başladı.

Bilgi savaşında arada kalan büyük teknoloji şirketleri de Ukrayna’ya destek veriyor. Meta, Facebook üzerinden Rusya’nın hükümet kanallarını blokladı. TikTok ve YouTube, RT ve Sputnik haber kanallarıyla Kremlin merkezli medya yayınlarını engelledi. Dezenformasyonu önlemek amacıyla Microsoft, Rusya kaynaklı içeriklere sınırlama getirirken Google, Rus sevkıyatlarında kullanılmasına karşı Ukrayna yollarının uydu görüntülerini maskeledi.

Altı saat boyunca karanlıkta bıraktı

2015’te Rusya, Ukrayna’nın elektrik şebekesini ve üç büyük santralını hedef alan büyük bir atak gerçekleştirdi. Santralın kontrol ünitesine sızan hacker’lar başkent Kiev’i ve ülkenin batısını 6 saat boyunca karanlıkta bıraktı. Sonraki yıllarda da sabotaj girişimlerinde bulundular. Politico’nun haberine göre ABD ve müttefik ülkeler, Ukrayna’nın elektrik ağını güçlendirmek için milyonlarca dolar yatırdı ancak siber güvenlik tam istenen seviyeye ulaşamadı. Yeni kurulan IT ordusuyla şebekenin etrafında bir siber savunma hattı kurulması olası.

Ukrayna, karşı saldırıda Türk drone’larını kullanıyor

Önemli bir gelişme, Ukrayna’nın karşı saldırılara başladığı ‘drone cephesinde’ şimdilik üstünlüğü ele geçirmesi. Yerdeki Rus kuvvetlerine yönelik drone müdahaleleriyle etkili sonuçlar alan Ukrayna hava kuvvetleri, Bayraktar isimli Türk yapımı İHA’ları kullanıyor. Eylülde aldıkları 20 adet Bayraktar ile işgalin başından bu yana 30’dan fazla Rus savaş aracı etkisiz hale getirilmiş.

Starlink uyduları Ukrayna üzerine konuşlandı

Ukrayna Başbakan Yardımcısı Mykhailo Fedorov, önceki cumartesi Elon Musk’a bir tweet atıp “Siz Mars’ı kolonize ederken Rusya Ukrayna’yı işgal etmeye çalışıyor. Sizin roketleriniz uzaydan başarıyla yere inerken Rus füzeleri Ukraynalı sivilleri hedef alıyor. Starlink istasyonlarını Ukrayna’ya getirmenizi istiyoruz!” cümleleriyle ülkenin internet bağlantısını koruyabilmek için yardım istemişti.

Ertesi gün Musk “Starlink servisi Ukrayna üzerinde aktif oldu. Terminaller de yolda” yanıtını paylaştı. Sınırdan ülkeye ulaştırılan
yer alıcısı terminallerin dağıtımı ordu araçlarıyla destekleniyor. Ukrayna işgalinden nesiller boyu dersler çıkaracağız.