Otizmliler teknoloji firmalarının radarına girdi
Bir zamanlar hastalık olarak görülen otizm, dijital çağda üstünlük olarak kabul ediliyor. Analitik süreçlerin daha verimli yürütülmesi, fikirlerin doğrudan, dürüstçe söylenmesiyle işlerin hızlanması şirketlerin dikkatini çekiyor. Teknoloji devleri çoktan otizmli bireylere özel işe alım programları başlattı bile.
Yaratıcılık kabiliyeti, analitik düşünme yetisi, sosyal beceriler ve daha nice bilişsel, davranışsal özellikler insanın toplumda alacağı rolleri belirliyor. Çeşitlilik, hem toplumların hem de bireylerin yüksek potansiyellere ulaşmasını hızlandırıyor. ABD’nin kültürel, ekonomik ve siyasi anlamda dünyanın en etkili nüfusu olmasının ardında tüm dünya milletlerinin çeşitliliğini barındırması yatar. Avrupa, halkların çeşitliliğini birlik haline getirerek dünyanın medeniyet merkezine dönüştü. Türkiye’yi başta komşu ülkeleri ve Ortadoğu’nun gözünde cazibe alanı haline getirense Anadolu’nun binlerce yıllık medeniyetler birliği ve yaşantımıza yayılan kültür çeşitliliği...
Sonuç odaklı iletişim
Binlerce yıldır renkleri, dilleri ve gelenekleriyle ayrışan insanlar, bilgi ve teknoloji çağında beyin yapılarının farklılığıyla da çeşitlenmeye başladı. Nöroçeşitlilik olarak tanımlanan bu yeni nesil farklılığı olumlu değerlendirenlerin başında teknoloji şirketleri geliyor. Çalışanları arasındaki etnik ve kültürel farklılıkları global pazarlarda avantaja dönüştüren teknoloji devleri, şimdilerde sıradışı bir işgücüyle rekabet güçlerini arttırıyorlar: Otizmli bireyler. Beynin farklı işlemesi nedeniyle şimdiye dek hastalık olarak tanımlanan otizmin aslında bireylere kullanışlı ve yer yer üstün görülebilecek yetenekler sunduğu, dijital çağda iş dünyası tarafından anlaşılmaya başladı.
Otizmli çalışanlar işe farklı bir bakış açısı getirerek zenginlik katıyor.
Analitik, rasyonel ve neden-sonuç odaklı teknoloji dünyasında otizmli bireylerin fark edilmesi tesadüf değil. Mantık çerçevesinde düşünüyorlar ve kararlarını mutlaka bir kanıta dayandırma gereği hissediyorlar. Sıradışı örüntüleri fark edebiliyorlar, problemlerin çözülmesi gerektiği konusunda ısrarcılar ve odaklandıkları işi tamamlanana kadar bırakmıyorlar. Zihinleri adeta bilgisayar gibi çalışıyor. Bilgisayarlar için her şey ikili sistemde işler. Bir koşul sorgulandığında referans noktası kesindir; ‘doğru’ veya ‘yanlış’, 0 veya 1’dir. Düşünce yapıları bu derece net olabilen otizmli bireyleri doğru pozisyonlara konumlandıran insan kaynakları, analitik süreçlerin daha verimli yürütülmesini sağlayabiliyorlar. Otizm spektrumunda yer alan bireylerin yaygın bilinen özelliklerinden biri de düşündüklerini doğrudan söylemeleri. Kimilerine kabalık gibi gelse de bu niteliği dürüstlük ve sonuç odaklı iletişim avantajı olarak görmek mümkün. Bilhassa Türkiye toplumunda insanların fikirlerini dile getirmekte bocaladığı bir gerçekken...
Performans artışı...
Gerçeği söyleyip ‘kötü olmayı’ pek istemeyiz, farklı fikirlerimizle çıkıntılık yapmaktan çekiniriz. Bundan ötürü işlerin ağır ve karmaşık yürümesine, ofis ortamında duygusal iniş çıkışların yaşanmasına hepimiz aşinayız. Otizmli bireylerin fikirlerini doğrudan söylemeleri, en azından işlerin hızlanması ve bazı gerçeklerin ‘ortaya çıkması’ adına ofise taze bir soluk getirebilir.
The Next Web’de yer alan makaleye göre teknoloji devleri Microsoft ve Dell, yakın zamanda otizmli bireylere özel işe alım programları başlatmış. Yazılım sektörünün öncülerinden Alman menşeli SAP ise 2013’te otizmli İK programını başlatan ilk firma. Otizmli çalışanların işe alım sürecinin özel yürütülmesi gerekiyor. Göz temasından kaçınmaları, kendilerine seslenildiğinde her zaman tepki vermemeleri, normal bir iş başvurusunda gözden çıkarılmalarına sebep olabiliyor. Dolayısıyla İK’nın özel bir süreç yürütmesi gerekiyor. Başkalarıyla iletişimleri kısıtlı olsa da yapılan araştırmalar otizmli bireylerin kendi aralarında oldukça etkili iletişim kurabildiklerini gösteriyor. Otizmli çalışma grupları kurulması performans artışı sağlıyor.
‘Rain Man’ (Yağmur Adam) filminde Dustin Hoffman’ın canlandırdığı karakter bir otizmlinin neler yapabileceğini göstermişti.
Bilgi çağının farkı
Geçen yüzyılın ortalarında literatüre giren içedönüklük sendromu otizm, sosyalliğin el üstünde tutulduğu bir çağda zafiyet olarak görülüyordu. Şimdiyse bireyselliğin öne çıktığı, analitik düşüncenin önem kazandığı bilgi çağında, üstün işlevleri yeni keşfedilen bir insan özelliği olarak algılanmaya başıyor. Bir kez daha anlaşılıyor ki çeşitliliği kabul etmek, her toplum için birlik bilincine ve yüksek potansiyele ulaşmanın en kestirme yolu.
Hastalık değil, nöroçeşitlilik
Nöroçeşitlilik kavramı, insan beyninin sıradışı biçimde çalışmasını bir engel değil farklılık olarak nitelendiriyor. Terim, 1990’ların sonunda kendisi de otizm spektrumunda kabul edilen sosyolog Judy Singer tarafından ortaya atılmış. Nöroçeşitliliğin aileler ve eğitim kurumları tarafından benimsenmesi, öğrenme ve düşünme yetisi farklı olan çocukların gelişimi ve psikolojisi için faydalı. Günümüzdeyse başta bilim ve teknoloji odaklı şirketler, nöroçeşitliliği yeni bir işgücü avantajı olarak keşfetmeye başlıyor.
BİR HABER
Düşünceleri görüntülere dönüştüren bilgisayar arayüzü
Bilgisayar-beyin arayüzü teknolojisinde önemli bir aşama kaydedildi. Helsinki Üniversitesi’nden araştırmacılar, yapay zekâyla insanların yüz ifadelerini tanımlayarak düşünce ve görüntü eşleşmesi yapmayı başardılar. Sistem, insan yüzünün karakteristiği üzerinden öğreniyor ve tanımlama yapıyor. ‘Genç’, ‘gülümseyen’, ‘kadın’ gibi kavramları düşünen deneklerin beyin dalgalarını okuyan arayüz, bu düşüncelere uygun yeni imajlar üretebiliyor. Sistem yüzde 90’a yakın oranda doğru eşleştirme yapıyor. Henüz bilgisayarlar düşüncelerimizi okuyor demek için erken olsa da bilgisayar-beyin arayüzleri açısından önemli bir ilerleme.
Yapay zekâyla insanların yüz ifadelerinden düşüncelerini tahmin etmek mümkün.
