Ve kurtuluş için bir gemi kalkar Samsun’a...

Roma bir günde kurulmadı derler... Kuşkusuz üzerinde yaşadığımız coğrafyada da Cumhuriyet bir günde kurulmadı. Çöken bir imparatorluk, yurdun dört bir yanını saran işgalciler, bu duruma isyan eden vatanseverler ve onlara önderlik eden bir büyük figür... Çok değil, birkaç ay önce 100’üncü yaşına basan bir rejimin kurucusu konumundaki Mustafa Kemal’in yaşadığı dönüşümü, geçirdiği evreleri, aştığı engelleri, verdiği savaşları, bulunduğu cepheleri onun kişisel öyküsü eşliğinde anlatan ve iki adımdan oluşan ‘Atatürk 1881-1919’ adlı çalışmanın ilk bölümü hatırlanacağı gibi 3 Kasım 2023’te vizyona girmişti. İkinci film ise bu haftadan itibaren seyirci karşısına çıkıyor. Yönetmen olarak Mehmet Ada Öztekin imzasını taşıyan, senaryosunu da Necati Şahin’in kaleme aldığı bu ikilemenin ilk ayağında Mustafa Kemal’in Selanik’te başlayan serüveninden ve ordu içindeki yükselişinden kesitler aktarılırken aynı zamanda dönemin kimi gelişmeleri de tarihsel bir süreç içinde perdeye taşınıyordu.

İkinci filmde de aynı mantığın uzantısı bir yapım izliyoruz. Genç bir subay olarak muhalif bir çizgideyken dönemin siyasi konjonktürü içinde İttihat ve Terakki’nin önde gelen isimleriyle girdiği mücadele, ülkenin kara bahtını aydınlığa çıkarma çabası, nihayetinde de Sultan Vahdettin’in kadrajına girerek yavaş yavaş Samsun’a doğru yola çıkacak Bandırma adlı vapurundaki yerini alma çabası...Atatürk 1881-1919 (İkinci Film)

◊ Yönetmen: Mehmet Ada Öztekin
◊ Oyuncular: Aras Bulut İynemli, Songül Öden, Sarp Akkaya, Esra Bilgiç, Şahin Sancak, Pedja Bjela, Emre Mete Sönmez, Şehsuvar Aktaş, Sahra Şaş, Berk Cankat, Bertan Asllani, Oğulcan Arman Uslu, Alican Barlas, Alpay Kenan Atalan, Cahit Gök, Meriç Özkaya, Dieter Rupp, Alex Dave, Emre Yetim, Serhat Talay, Orkuncan İzan
Türkiye yapımı

‘Atatürk 1881-1919’ (İkinci Film) üslup, atmosfer ve sinematografik biçim açısından beklendiği gibi ilkinin izlerini sürüyor ve devamlılık mantığıyla genel resmi tamamlayan bir bütünlüğe ulaşıyor. İdeolojik bakış olarak da benzer bir durum var ortada; ilk filmin açtığı parantezlerde dolaşılıyor, yine Ata’nın hayatından kimi kişisel virajları perdeye taşıyor ve sonuçta görsel, estetik ve içerik açısından son derece doyurucu bir toplam ortaya çıkıyor.

İlk filme ilişkin eleştiri yazımda oyunculuklar hakkındaki görüşlerimi belirtmiştim; başta Mustafa Kemal’i canlandıran Aras Bulut İynemli olmak üzere kadrodaki herkesin son derece etkileyici performanslar ortaya koyduklarını hatırlatayım. Kadronun genel toplamı içinde özellikle Enver Paşa’da karşımıza gelen Sarp Akkaya’yı çok beğendiğimi de bir kez daha not olarak düşeyim.

‘Geldikleri gibi giderler’

Her iki filmi genel olarak ele alırsak bence şarkıların (türkülerin) kullanımının da çok başarılı olduğunu ve bazı türkülerle kimi sahnelerin eşleşmeleri itibariyle çok uygun seçimler yapıldığını belirtmeliyim. Bu arada ana teması ‘Geldikleri gibi giderler’ olan ikinci filmdeki Sultan Vahdettin-Mustafa Kemal satrancında kurgunun çok sürükleyici ve heyecan dozajını yükseltmek açısından atmosferin etkileyiciliğine katkısının çok yüksek olduğunun da altını çizeyim...

Sonuçta iki parçadan oluşan ‘Atatürk 1881-1919’, Mustafa Kemal ve Cumhuriyet’e giden yolları anlatma açısından bence sinemamız adına en etkileyici yapımlardan biri, hatta birincisi diyebilirim. Hem sinemasal hem de tarihsel bakış açısı bakımından üzerinde konuşulmaya, yazıp çizilmeye
değer bir çaba var karşımızda.

Bu çalışmanın sinema tarihimizdeki gerçek yeriniyse elbette bundan sonra çekilecek filmlerin kalitesi, yaklaşımı, özeni, çizgisi belirleyecek.

Son olarak şunu söyleyebilirim: İlk film boxofficeturkiye.com’daki son rakamlar itibariyle 1 milyon 610 bin 628 kişi tarafından izlenmiş görünüyordu. Bence bu sinemasal çaba, söz konusu rakamın çok daha üzerinde bir çizgiyi hak ediyor. Cumhuriyet’in mevcudiyetinden, böyle bir rejim içinde yaşamaktan memnun olan her bir vatandaş sinema salonlarının yolunu tutmalı ve bu iki filmi de izlemeli...Atan Kazanır

◊ Yönetmen: Taika Waititi
◊ Oyuncular: Michael Fassbender, Oscar Knightley, Kaimana, David Fane, Rachel House, Beulah Koale,
Uli Latukefu, Elisabeth Moss, Chris Alosia, Semu Filipo, Ioane Goodhue, Lehi Falepapalangi, Hio Palesasa
İngiltere-ABD ortak yapımı

Bir gol atsak gerisi gelecek!

2002 Dünya Kupası Okyanusya Grubu ön eleme maçında Avustralya’ya 31-0 yenilerek tarihe geçen Amerikan Samoası’nın en önemli hedefi ilk gollerini atarak tarihe yeni bir kayıt daha düşürmektir! Eski bir profesyonel futbolcu olan Hollandalı teknik direktör Thomas Rongen takımın başına geçer ve bu amaç için onları çalıştırmaya başlar. Rakip Tonga’dır ve onları zorlu bir mücadele beklemektedir.

Yeni Zelandalı yönetmen Taika Waititi, bütün bu yaşanan gerçek olaylardan yola çıkarak bir futbol komedisi çekmiş. Süreci anlatan 2014 tarihli belgeselle aynı adı taşıyan ‘Next Goal Wins’ (bizde ‘Atan Kazanır’ Türkçe adıyla gösterilecek), kazanma arzusu ve tutkusu olmayan bir takıma kimlik ve mücadele ruhu aşılama çabasına odaklanıyor. Ana karakter Rongen de aslında yaşadığı trajediyle düşmüş bir karakter; bu süreçte hem o hem de takım ayağa kalkmaya çalışıyor. Başrolünde Michael Fassbender’i izlediğimiz yapım aynı kulvarda olan ‘Cool Runnings’ ve ‘Eddie the Eagle’ gibi komedilerin çıtasına ulaşamazken öykü dahilinde ‘Any Given Sunday’deki ünlü soyunma odası motivasyon konuşmasına da göndermelerde bulunuyor. Filmin en iyi yanlarından biri de takımda olan ‘trans birey’ Jaiyah Selua adlı karakterin mücadelesini yansıtmaktı.

Ama genel toplamda ‘Atan Kazanır’ sahada futbol namına ortaya pek bir şeylerin konulmadığı ama yine de üç puanla kapatılan maçlara benziyor, yani filme oyun hakkında yapılmış ve elindeki iyi malzemeyi ıskalamış vasat bir komedi diyebiliriz...

Ve diğer seçenekler...

Oğlu yıllar önce faili meçhule kurban gitmiş bir anneye ilişkin belgesel çeken Alman sinemacılar, onlara çevirmenlik yapan Leyla, yörede gizli bir görevde olan Zafer’in kızı Melek gibi karakterler etrafında biçimlenen ve gerilime de göz kırpan siyasi polisiye ‘Kör Noktada’ (Im Toten Winkel), Ayşe Polat imzasını taşıyor. Filmin başrollerinde Ahmet Varlı, Çağla Yurga, Aybi Era, Nihan Okutucu, Katja Bürkle ve ‘rahmetli’ Rıza Akın var.
İhsan Taş’ın yönettiği komedi ‘Filme Gel’de başrolleri Erkan Petekkaya, Levent Ülgen, Fırat Doğruloğlu paylaşıyor.

Haftanın menüsüne giren diğer yapımlar şöyle: ‘Başkan’ (Yön: Ulaş Bahadır), ‘Demon: Azab-ül Kem’ (Yön: Murat Miraç Kaya) ve animasyon filmi ‘Küçük Deniz Kızı’ (The Little Mermaid Yön: Michael Johnson).