İşçisin sen, işçi kal!

1. Tohumlar Yeşerince / Germinal
BU BÖYLE GİTMEZ, SÖMÜRÜ DEVAM ETMEZ…

1800’lerde Fransa’nın Montsou kasabasındaki Voreux maden ocağında işçiler zorlu koşullarda çalışmaktadır... Kendi halinde bir emekçi olan Etienne Lantier çalışma şartlarını düzeltmek adına madenciler sendikası kurar ve büyük bir grev organize eder. Émile Zola’nın ünlü romanının 1993 tarihli sinema uyarlamasını Claude Berri yönetmiş, ünlü şarkıcı Renaud, Miou-Miou, Gérard Depardieu ve Jean Carmet gibi isimler de başrolleri paylaşmıştı.

2. Rıhtımlar Üzerinde / On the Waterfront
LİMAN İŞÇİLERİ, BİRLEŞİN!

Başarılı bir boks kariyerinin ardından liman işçisi olarak çalışan ve bunalımda olan genç bir adam... Patronu kimi kirli işlere karışır ve bunlardan birinde fatura ona çıkar. Abisi de ona sırt çevirince büyük bir ayaklanmaya öncülük edecektir. New York Sun gazetesinde yayımlanmış bir yazı dizisinden sinemaya uyarlanan Elia Kazan imzalı yapım, Marlon Brando’nun usta performansıyla zihinlere kazınmış ve sekiz dalda Oscar ödülü kazanmıştı.

3. Üzgünüz, Size Ulaşamadık / Sorry We Missed You
ZAMANE MESELELERİ ÜZERİNE

Ken Loach işçi sınıfının sinemadaki gür sesidir. Yıllar boyu çektiği filmlerde emekçilerin bitmez tükenmez dertlerini perdeye taşır. Sondan bir önceki yapıtı ‘I, Daniel Black’ İngiliz sağlık sisteminin yoksullara yaşattıklarını, son çalışması ‘Üzgünüz, Size Ulaşamadık’ ise işini kaybettikten sonra ailesine bakabilmek için kargo dağıtım işine giren bir babanın dramını anlatıyordu.

4. Kadının Fendi / Made in Dagenham
EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET

Emeklerinin karşılığını alamadıklarını düşünen kadın çalışanlar politik konularda pek de yetkin olmayan ama alın terinin hakkını almak için çabalayan Rita O’Grady önderliğinde mücadeleye girişirler. Yaptıkları eylemler sonuç verir ve 1968 yılı, emekçilerin tarihinde önemli bir dönemeç olur. O gün bu gün kadınlar eşit işe eşit ücret alıyor. Nigel Cole’un yönettiği, Sally Hawkins, Andrea Riseborough  ve Bob Hopkins’in başrollerini paylaştığı film, bu süreci anlatır.

5. Gazap Üzümleri / The Grapes of Wrath
CENNET ARAYIŞI

‘Büyük Buhran’ döneminde Oklahomalı bir ailenin Kaliforniya’ya giderek burada kendilerine yeni bir gelecek ararken karşılaştıkları zorluklar... John Steinbeck’in ünlü romanının en iyi sinema uyarlaması sayılan film, efsanevi yönetmen John Ford imzasını taşır. Kadroda Henry Fonda,
Jane Darwell, John Carradine, Dorris Bowdon gibi isimler var.

6. İşçi Sınıfı Cennete Gider / La Classe Operaia va in Paradiso
YATAĞINDA DEĞİL BU FABRİKADA ÖLECEKSİN

Sistemin kendisine biçtiği rolden son derece hoşnut biçimde, çalışkan bir eleman olarak fabrikadaki hayatını sürdüren ‘Lulu’ Massa, günün birinde parmağını makineye kaptırır ve sonrasında kimliğiyle, düzenle, geçmişiyle bir hesaplaşmaya girişir. Elio Petri’nin ‘Altın Palmiye’ kazanan filmi lümpen bir işçinin bilinçlenme sürecini mizahi öğeler eşliğinde anlatıyor bize.   

7. Molly Marguires
SÖMÜRÜYE KARŞI OMUZ OMUZA

19’uncu yüzyıl sonları Pennsylvania’daki kömür madenlerinde köle gibi çalıştırılan İrlandalı emekçiler gizlice bir yardımlaşma derneği kurar. Yörede madenlerin ABD’li sahiplerine yönelik birtakım saldırılar başlayınca dernek hedef tahtası olur ama ortada kanıt yoktur. Bunun üzerine sistem, emekçilerin arasına bir dedektif yollayarak meseleyi halletmeye çalışır. Sömürü düzeninin geçmiş zaman dilimindeki tarihinden kesitler sunan ve gerçek olaylardan sinemaya uyarlanan bu Martin Ritt filminde Sean Connery, Richard Harris, Samantha Edgar başrolde.

8. Tek Başına North Country
ONURLU BİR MÜCADELE

Yine maden işçileri, bu kez 80’ler sonu Minnesota... Genç bir kadın, erkeklere ait bir alan kabul edilen bir işyerinde emeğiyle ayakta durmaya çalışırken tacize uğrar. Ardından bir hukuk mücadelesine girişir. Gerçek olaylardan uyarlanan filmi Niki Caro yönetmiş, onurlu bir ayakta durma çabasına girişen karakteri Charlize Theron canlandırmıştı. Kadroda Jeremy Renner, Sean Bean ve ‘Nomadland’deki performansıyla Oscar’a uzanan Frances McDormand gibi isimler de var.

9. İki Gün Bir Gece / Deux Jours, Une Nuit
VAHŞİ REKABET

Depresyon yüzünden bir süre izin aldıktan sonra işine dönen Sandra tuhaf bir durumla karşılaşır. O yokken dengeler değişmiş, patron arkadaşlarına 1000’er euro prim vermiştir. İşe dönmesi bu primlerin alınmamasına bağlıdır. Genç kadın arkadaşlarını primden feragat etmeleri yolunda ikna etmeye çalışır. Dardanne Kardeşler’in yapıtı acımasız rekabet koşullarında ezilen emekçilerin dramına odaklanıyor.    

10. Norma Rae
FABRİKADA EMEK SARAR!

Küçük bir kasabada tekstil fabrikasında çalışan Norma Rae başlarda problem yaşadığı sendika görevlisiyle birlik olur ve işçilerin hakkının aranması yolunda büyük bir çaba gösterir. Gerçek bir öyküden sinemaya uyarlanan Martin Ritt imzalı filmde Norma’yı canlandıran Sally Field, ortaya koyduğu performansla 1980’de ‘En İyi Kadın Oyuncu’ dalında Oscar kazanmıştı.

SİNEMAMIZDAN ‘EMEKÇİ’ FİLMLERİ

- Karanlıkta Uyananlar / Yön: Ertem Göreç
- Bitmeyen Yol / Yön: Duygu Sağıroğlu
- Maden / Yön: Yavuz Özkan
- Düşman / Yön: Zeki Ökten
- Bereketli Topraklar Üzerinde / Yön: Erden Kıral
- Babamın Kanatları / Yön: Kıvanç Sezer
- Zerre / Yön: Erdem Tepegöz
- Çark / Yön: Muzaffer Hiçdurmaz
- Demir Yol / Yön: Yavuz Özkan
- Güneşli Bataklık / Yön: Süreyya Duru