Uğur Vardan

‘Burun farkı’yla değil, açık ara en iyi Pinokyo

14 Kasım 2020
Carlo Collodi’nin ölümsüz eseri ‘Pinokyo’ bir kez daha karşımızda. İnsan olmak isteyen bir kuklanın arayışlarını anlatan öyküyü yönetmen Matteo Garrone karanlık ve tablo estetiğinde görüntüler eşliğinde, etkileyici bir atmosferle sinemaya taşımış. Filmde kuklanın yaratıcısı Geppetto Usta’yı ‘Hayat Güzeldir’le tanınan Roberto Benigni canlandırıyor.


Fakir, vefakâr, içi iyilik dolu ve hayatını ahşap işçiliğinden kazanan emektar bir usta, Geppetto… Bir odun parçasından hayat verdiği kukla artık onun oğludur. ‘Pinokyo’ adlı bu yeni yaşama sevinci yaşlı Geppetto için ömür törpüsü olacaktır. Okula gidip eğitim görmesini istediği ‘ufaklık’ dersleri kıracak, bir ‘kukla tiyatrosu’nun peşine takılarak ilginç maceralar yaşayacaktır…

Floransalı yazar Carlo Collodi’nin (ki gerçek soyadı Lorenzini’ydi) 1881’de bir çocuk dergisinde tefrika edilen bu öyküsü daha sonra geniş bir kitapta toplanmış ve 1883’te ‘Pinokyo’nun Maceraları’ adıyla basılmıştı. O günden bu yana dünya edebiyatının unutulmaz çocuk klasikleri arasında yer alan ‘Pinokyo’ (‘Pinocchio’) zaman zaman sinemaya uyarlanmış, özellikle Disney’in 1940 yapımı animasyonuyla popüler kültürdeki konumunu sağlamlaştırmıştı.

İtalyan sinemasının en iyi yönetmenlerinden

Collodi’nin yapıtına son olarak suç ve şiddet arasında sıkışmış bireylerin hikâyelerini anlatan ve Paolo Sorrentino’yla birlikte şimdiki zaman İtalyan sinemasının en iyi yönetmenlerinden olan Matteo Garrone el atmış. Mafyanın iç işleyişini gözler önüne seren ‘Gomorra’nın yanı sıra ‘Dogman’le de hatırladığımız usta sinemacı bu çocuk klasiğini aslına uyarak ama alabildiğine karanlık ve son derece çarpıcı kadrajlara sahip bir görsellikle huzurlarımıza getirmiş.


Malum, Collodi’nin yapıtında kukla çocuk yaramaz ve babasının emeklerini boşa çıkaracak bir karaktere sahiptir. Ama yaşadığı deneyimler onun olgunlaşmasına zemin hazırlar. ‘Pinokyo’nun asıl derdi gerçek bir çocuk olmaktır. Tarihsel bir perspektifle bakıldığında bu metin aslında Frankenstein’dan beri insan eliyle yaratılan formlara hayat verme meselesinin çocuk versiyonudur. Zamane izleyicisi açısından da şöyle bir hatırlatma yapmak gerekebilir: ‘Yapay Zekâ’daki (‘A.I. Artifical Intelligence’) minik robot David de aslında Pinokyo’nun gelecekteki uzantısıdır.

Matteo Garrone ana hikâyenin kalıplarına bağlı kalarak ve işin görselliğine yüklenerek anlatmış bu masalı. Filmde birçok kadraj ortaçağ ressamlarının karanlık tabloları gibi (görüntü yönetmeni olarak ‘Dogman’deki gibi Danimarkalı Nicolai Brüel’le çalışmış). Eşeğe dönüşme sahnesi efekt açısından çarpıcı, ‘tonbalığı’ mesela, o da tasarım olarak ilginç.

Yazının Devamını Oku

Yaşlandıkça aksiyonlaşıyor!

7 Kasım 2020
68 yaşındaki Liam Neeson’ı elinde silahıyla yine bir aksiyon karakteri olarak huzurlarımıza getiriyor ‘Dürüst Hırsız’. Film, âşık olduğu kadın uğruna suçlu geçmişine sünger çekmek isteyen ama başını beladan kurtaramayan eski bir soyguncunun öyküsünü anlatıyor.

Emekli olduktan sonraki serüvenine 12 soygun sığdırmış bir yetenek! Deniz Kuvvetleri mensubu eski bir asker ve bombalı eylemler konusunda maharetli... Tom Carter, kendisini hayata bağlayan aksiyonlar niteliğindeki eylemlerine artık son vermesi gerektiğini düşünür. Çünkü bir deponun yöneticisi olan Annie Sumpter adlı kadına âşık olmuştur. Yeni motivasyonu olan bu sevdanın sonucu, o güne kadar çaldıklarını (toplam 9 milyon dolar) geri vermek ve cezasını çekerek ‘yeni normal’ine dönmek ister... FBI’ı arar ve teslim olmak istediğini söyler. Önce ciddiye alınmaz, daha sonra da iki çaylak ajan tarafından kapısı çalınır ve...

Liam Neeson, 2008 tarihli ‘Taken’dan (bizde ’96 Saat’ ismiyle gösterilmişti) bu yana bir aksiyon yıldızı olarak huzurlarımızda. Yıllar içinde yaş alsa ve bugün itibariyle artık 68’ine merdiven dayasa da İrlandalı aktöre, üzerine geçirdiği bu kimliğe uygun senaryolar yazılmaya devam ediyor; o da futbol deyişiyle ‘sahaya çıkıp topunu oynuyor’. Girişte konusunu kısaca özetlemeye çalıştığımız son adımı ‘Dürüst Hırsız’ın (Honest Thief) ise ahlaki açmazların üzerinde yürüyen bir karakterin, aşkı uğruna nedamete soyunması ve ‘kanuna teslim olması’na dayalı bir teması var. Yönetmenliğini, senaryoya Steve Allrich’le birlikte imza atan Mark Williams’ın üstlendiği yapım, aklanmak istedikçe batağa sürüklenen bir profilin izlerini sürüyor.

Çaylak ajanların (isimleri Nivens ve Hall), Carter’ın teslim etmek istediği dokuz milyon dolarlık meblağın önce 3 milyon dolarına kendileri el koyup onu ortadan kaldırmak isterken, işlerin karışmasıyla başlayan süreçte film yatağını değiştiriyor.

Filmde emektar soyguncunun âşık olduğu Annie’yi Kate Walsh canlandırıyor.

Trajik kaybın ardından...

Hayatındaki insanın gerçekte kim olduğunu bilmeyen ve onu elinde silahla bir hengâmenin içinde bulan Annie de çok geçmeden aksiyonun parçalarından birine dönüşüyor.

Türk asıllı Amerikalı meslektaşımız Bilge Ebiri, filme ilişkin ‘vulture.com’daki eleştiri yazısında Liam Neeson’ın bu tür rollerde sıkça karşımıza gelmesini aktörün eşi

Yazının Devamını Oku

Ya içindesindir çemberin...

31 Ekim 2020
Yılın en iyi yerli yapımlarından ‘Nasipse Adayız’, İstanbul’da bir belediyenin başkan aday adayı olan doktor Kemal Güner ve onun bir günlük hikâyesi eşliğinde siyasetin iç işleyişinden manzaralar sunuyor izleyicilerine...


Bir hekim; ismi Kemal Güner... Şansını siyasette de denemek istiyor... Ama önünde aşması gereken birtakım engeller vardır. Başta da parti içi yarış... Acaba belediye başkan adayı olacak mıdır? Adının ‘resmi’ olarak telaffuz edilmesi aşaması yavaş yavaş yaklaşmıştır. Verdiği yemekli davete parti liderinin gelmesi bu yolda geçilmesi gereken en zorlu virajdır...

Ercan Kesal, yakın geçmişte (2004) bizatihi yaşadığı siyaset serüveninin öyküsünü önce kitabıyla paylaşmıştı. Şimdi Kesal’ın ilk uzun metraj yönetmenlik adımı olarak bir filme dönüştürülmüş durumda. Yapım bu haftadan itibaren sinema salonlarında seyirciyle buluşuyor. Ana karakteri Kemal Güner’in bir günlük hayatından kesitler sunan ‘Nasipse Adayız’, bu süreye özellikle Türkiye’de siyasetin kendi içindeki işleyişinden, hallerinden, insani ilişkilerinden, gelgitlerinden, biçimlenişinden, perde gerisinden ve birçok cephesinden son derece sağlam detaylar sığdırıyor... Kesal, bu öyküyü sağlam bir reji, etkileyici (ve karamsar) bir atmosferle birlikte dengeli bir ritm ve tempoyla aktarıyor. Rumen görüntü yönetmeni Barbu Balasoiu’nun kadrajları ve Ali Aga’nın kurgusu da bu anlatımı destekleyen en önemli yardımcı unsurlar. Filmi etkileyici kılan diğer yanlarda ise çarpıcı anları ve çelişkileri aktaran bölümler ön plana çıkıyor.

Karakterler çok iyi yazılmış

Öyküde ülke siyasetinin genel bir panoraması, sosyal demokrat bir parti eşliğinde ortaya koyulurken alabildiğine erkeksi bir dünyanın konturları içinde hareket eden bireylere rastlıyoruz. Keza küçük kazanım hamlelerine razı (hastane sahibi adaydan protez dişinin değişmesini isteyen ‘oy deposu’ bir esnaf mesela!) karakterler, ‘Bir Numara’nın (Parti başkanı) ilgisine mazhar olma çabaları, geniş bir dairesel halkanın çeşitli yerlerinde konumlanmış menfaat odakları derken ‘Nasipse Adayız’, bu büyük resmin röntgenini alabildiğine inandırıcı ve seyircisine hissettirici sahnelerle ortaya koyuyor. Film özellikle karmaşık bir karakter trafiğine sahip düğün salonundaki yemek bölümünün, ritm ve tempo olarak başarıyla üstesinden geliyor. Güner’in eski eşiyle olan ilişkisinin yansıdığı sahneler de çok iyi; keza kaza bölümü ve şoförüyle yaşadığı yol ayrımı da... Karakter derinlikleri ve onları ete kemiğe büründüren oyuncu kadrosu da övgüye değer.

Sonuç itibariyle ait olduğumuz coğrafyanın politik iklimine ilişkin eleştirilerin yanı sıra sisteme dahil olmak isteyen ama buraya dair aidiyet duygusuyla da yüzleşmek zorunda kalan bir karakterin açmazlarını samimi bir dille ve vurucu detaylarla anlatan ‘Nasipse Adayız’, ‘siyaset geleneğimize ve politikacılara dair filmlerimiz’ kategorisindeki özel yerini alıyor. Kesinlikle kaçırmayın derim...

VİZYON TURU

Haftanın diğer seçenekleri şöyle: Scott Beck-Bryan Woods ikilisinin yönettiği ‘

Yazının Devamını Oku

Hazin son: Gladyatör yaşlanır ve trafik canavarına dönüşür!

24 Ekim 2020
Hayatı karmaşa içinde geçen genç bir anne ve şehir içi trafikte kendisine musallat olan bir psikopat... Russell Crowe’u farklı bir portreyle sunan ve basında, kilolu görüntülerinin müsebbibi olarak gösterilen Derrick Borte imzalı ‘Dengesiz’, aksiyona yüklenen, kanlı sahneleri de kullanan ‘eh işte’ türünden bir seçenek.


Arabasında sabit duran bir adam... Yağmurla birlikte sileceklerini çalıştırıyor; ardından parmağındaki yüzüğü çıkarıyor ve önüne park ettiği eve dalarak sakinlerine, içindeki şiddeti yansıtıyor...

Sonra son derece hızlı bir kurguyla kotarılmış ve ülkedeki kaotik trafik ortamıyla birlikte bireylerinin artan öfkesini dışavuran bir jenerik eşliğinde öyküye dalış yapıyoruz. Bu kez karşımızda oğlu, erkek kardeşi ve onun kız arkadaşıyla birlikte yaşayan genç bir anne; Rachel var... Oğlu Kyle’ı okula yetiştirmek için yola düşüyor, yeşil ışıkta ilerlemeyen ve tekrar kırmızıya takılmasını sağlayan bir aracın sürücüsüyle atışıyor. Bu atışma sonrasında yeni bir gerilim hattı yükseliyor; sürücü peşine takılıyor, özür dilemesini istiyor. Bu isteği kabul etmeyince de işler çığırından çıkıyor... 

Konusunu özetlediğimiz ‘Dengesiz’ (‘Unhinged’) iki hafta önce salonlarımıza uğrayacaktı, vizyon tarihi bu cumaya ertelendi. Ama bu hamle, konusu itibariyle ilginç bir tesadüfe yol açtı. Derrick Borte imzalı yapım, geçen hafta gösterime çıkan ve bizim de bu sayfalarda tanıttığımız ‘Tek Başına’nın (‘Alone’) bir başka versiyonu adeta. John Hyams’ın yönettiği yapımda, otoyolda, eşini kaybetmiş ve yeni bir hayata atılmak için çabalayan bir kadının peşine tekinsiz bir seri katil takılıyordu; ‘Dengesiz’de ise bu kez yine problemli bir erkeği, çocuklu bir kadının peşinde ve şehir içi trafiği içinde rahatsız ederken görüyoruz. Metnini deneyimli senarist Carl Ellsworth’ün yazdığı film, tıpkı ‘Tek Başına’ gibi elbette Steven Spielberg’ün ‘Duel’ini de akla getiriyor ama asıl olarak adını bilmediğimiz ancak öykünün bir yerinde Tom Cooper olarak telaffuz eden takıntılı psikopat karakteri üzerinden ‘rahmetli’ Joel Schumacher’in ‘Falling Down’ını (Bizde ‘Sonun Başlangıcı’ adıyla gösterilmişti) daha çok hatırlatıyor.

‘Dengesiz’in arka planında modern insanı çileden çıkaran başta ‘şehir içi trafik’ olmak üzere kimi dertler var ama film bu gerekçeye sığınarak şiddet dozajını giderek yükseltiyor ve sorunlu bir adamın giriştiği kanlı eylemler yoluyla asıl olarak gerilimi sağlıyor.

Sizi çok kilolu gördüm!

Doğrusunu söylemek gerekirse böylesi bir rolde, geçmişin ‘Gladyatör Maximus’u (ya da ‘Robin Hood’u) Russell Crowe’u izlettirmek filmin yaratıcılarına ‘parlak bir fikir’miş gibi gelmiş olabilir; keza Yeni Zelanda kökenli oyuncu da performans açısından fena iş çıkarmıyor ama öykünün kendi içindeki inandırıcılık problemleri ‘Dengesiz’i vasatlıktan kurtaramıyor. Öte yandan Crowe’un yakın zaman önce kilolu görüntüleri basına yansımış ve bunun nedeninin, bu filmdeki karaktere ilişkin olduğu yazılıp çizilmişti. Bu arada genç anne ‘Rachel’da Caren Pistorius’un iyi oyunculuk sergilediğini söylemeliyim.

Yazının Devamını Oku

Issızlığın ortasında...

17 Ekim 2020
Yakın geçmişindeki acıları dindirmek isteyen bir kadın... Otoyolda peşine takılan tekinsiz bir sürücü... Bir hayatta kalma mücadelesini konu alan John Hyams imzalı ‘Tek Başına’ iki ana karakterli, sade ama son derece etkileyici bir gerilim.


Genç bir kadın, Jessica... Acılı geçmişine veda etmek amacıyla belki de, yeni bir yolculuğa koyuluyor. Derdinin ne olduğunu daha sonra anlayacağız ama yol boyunca yaptığı telefon konuşmalarından, ailesine haber vermeden bazı kararlar aldığını fark ediyoruz. Derken asıl felaket başlıyor: Kendisine yol vermeyen ve nedensizce musallat olan bir sürücü... Sarkık sarı bıyıklı, tel çerçeveli gözlüklere sahip, bir kolu askıda...

Adrenalini yüksek tutuyor

Sürücüsü belli olmayan ve sizin için büyük bir tehlikeye dönüşen takipçi araçlar... Sinema bu öyküye ilk kez o dönemler için gencecik bir yönetmen olan Steven Spielberg’ün ilk uzun metrajı olan ‘Duel’le (bizde ‘Bela’ olarak bilinir) tanık oldu. Bu 1971 tarihli klasik, sinemanın ‘gerilim koridoru’nda yeni ve etkileyici bir parantez açmıştı. Arada 1981’de çekilmiş ‘Cehennem Yolu’ (‘Road Games’) da var ama asıl olarak peşi sıra ‘Christine’in (1983) geldiği kabul edilir. John Carpenter imzalı bu yapım da bir Stephen King uyarlamasıydı.

Bu haftanın yenilerinden ‘Tek Başına’ (‘Alone’), ‘Duel’ ve ‘Christine’den esintiler sunarak başlıyor ama çok geçmeden başka sulara açılıyor. John Hyams imzalı yapımda neden takip edildiğine dair bir fikri olmayan ama olası gidişatı çok geçmeden anlayan ve gardını almaya çalışan Jessica ne yazık ki bu çabasında başarılı olamıyor. Öykü, kartlarını belli bir noktadan sonra açıyor ve biz de seyirci olarak bu kovalamacanın şahidine dönüşüyoruz. ‘Tek Başına’ aslında bir yeniden çevrim; orijinal yapıt, 2011 tarihli bir İsveç yapımı. Söz konusu filmin yaratıcısı Matias Olsson, eseri Amerikan sinemasına taşınırken kendisi de senarist koltuğuna oturmuş.

İsveçli sinemacıya ait ‘Försvunnen’ adlı özgün filmi izlemedim (çıkan eleştirilere bakılırsa pek beğenilmemiş) ama ikinci adımın son derece başarılı olduğunu söylemeliyim. ‘Tek Başına’ya ilişkin öncelikli saptama bence ‘basit ama etkileyici bir gerilim’ olmalı. Bu yeni çevrimine imza atan John Hyams aralarında ‘2010’un da bulunduğu kimi kayda değer filmlerle tanınan Peter Hyams’ın oğlu. Geçmişte ‘Universal Soldier’ (Evrenin Askerleri) serisinden iki filmin de yönetmenliği üstlenmiş olan John Hyams, ‘Tek Başına’da dar alanda (gerçi öykü sonra koca bir ormana bile yayılıyor) heyecan verici bir atmosfer yakalamış.
Geçmişine dair hiçbir bilgiye sahip olmadığımız bir (muhtemelen ‘seri’) katille, hayatındaki dönemeçleri zamanla öğrendiğimiz bir kurban arasında gelişen filmde yönetmen ‘az ama öz’ bir mantıkla adrenalini yüksek tutmayı başarıyor. Bu da yönetmenin bilindik bir öyküden sürükleyici bir yapıt ortaya koyabilme maharetine sahip olduğunu gösteriyor.

İki oyuncu da çok başarılı

Yazının Devamını Oku

Sömürgeciliğin evrensel tarihinden

10 Ekim 2020
İmparatorluğun ileri ucundaki bir kale ve yerli halka zulmeden bir temsilciyle değişen dengeler... Nobel’li yazar J. M. Coetzee’nin en tanınmış romanı ‘Barbarları Beklerken’in aynı adlı sinema uyarlaması, sömürgeci rejimlerin acımasız refleksleri ve insanlık tarihinin günahları üzerinde, metaforlar eşliğinde gezinen etkileyici bir yapım.

Koca bir imparatorluğun uç kalesi... Yöreye teftiş için giden Albay Joll vahşice yöntemleriyle dengeleri bozar. ‘Barbarlar’ olarak nitelendirdikleri yerli halkın ayaklanma çıkaracağı iddiası üzerine harekete geçer ve var olan barışı zedeler. Bu denklemde kalenin yöneticisi konumundaki Yargıç’ın sakin kişiliği ve akil duruşu da giderek bir probleme dönüşür. Çünkü sistem ‘demir yumruk’tan ve acımasız bir profilden yanadır. Yargıç’ın himayesine aldığı yerli kadın da ona ‘işbirlikçi’ hüviyetinin yüklenmesine neden olacaktır.

‘Medenileştirme’ kılıfıyla yapılan zulüm

Güney Afrikalı yazar John Maxwell Coetzee’nin, yayımlandığı dönem olan 1980’lerde fazlasıyla dikkat çeken romanı ‘Barbarları Beklerken’ (Waiting for the Barbarians), ‘Yılanın Kucağı’ (El Abrazo de la Serpiente) ve ‘Göç Mevsimi’ (Pajaros de Verano) gibi filmleriyle tanınan Kolombiyalı Ciro Guerra tarafından geçen yıl sinemaya uyarlandı.

Senaryosunu yazarının bizatihi kaleme aldığı filmin sırtını dayadığı metin, genel olarak bir metaforlar bütünü. Coetzee romanında gerçek (somut) devlete, yer ve zamanlara bağlı kalmaksızın genel olarak 1970’lerin Güney Afrika’sına, beyaz sömürgeciliğe ve ‘apartheid rejimi’ne göndermelerde bulunuyordu. ‘Barbarları Beklerken’de sistem; bütün sömürgeci, işgalci faşist rejimler gibi ait olmadığı topraklarda hükmünü sürerken ideolojisini dayatır ve el koyduğu hayatlara ‘medenileştirme’ gibi kılıflarla zulme soyunur.

Filmde kolonicilerin ‘barbar’ olarak tanımladıkları yerli halk Moğol oyuncular tarafından canlandırılmış ve kullandıkları dil de Moğolca. Lakin bu öykü seyircisine adeta “Özneleri değiştirin ve istediğiniz sömürgecileri ve işgale uğramış halkları koyun”  diyor. Yani Aztekler, İnkalar, Kızılderililer, siyahlar vs. tarihteki yerini almış ya da halihazırda benzer zulmü gören herkesi kaplayan son derece geniş çember var perdede...

İnsanlığın geçmiş ve şimdiki zamandaki günahlarına, çatısı sağlam bir şekilde kurulmuş bir romanın örgüsü eşliğinde yaklaşan filmi ilgi çekici kılan unsurlardan biri de kuşkusuz oyuncu kadrosu. İşgalci sınıfta yer almasına rağmen bir anlamda ‘insanlığın vicdanı ve sesi’ konumundaki Yargıç’ı Mark Rylance canlandırıyor. Sinema için popüler anlamda geç bir keşif olan ve özellikle Spielberg’ün ‘Casuslar Köprüsü’nden bu yana yükselişe geçen 1960 doğumlu İngiliz aktör, karakterine çok ince dokunuşlar katıyor ve özel bir portre sunuyor. Yoksul, kendi halinde köylülerden imparatorluğu yıkmak için hareket eden, bir anlamda ‘teröristler’ yaratan ve işkence yöntemleriyle bütün bu suni sorunları çözeceğini düşünen Albay Joll’de de Johnny Depp inandırıcı bir tablo ortaya koyuyor. Albay Joll’ün mirasını sürdüren ve benzer yöntemlere başvuran genç komutan Mandel’de de Robert Pattinson’ı izliyoruz.

Genç komutan Mandel rolünde ‘Yeni Batman’ olarak da izleyeceğimiz Robert Pattinson var.

Yazının Devamını Oku

‘Festival mevsimi’ geldi...

3 Ekim 2020
39’uncu İstanbul Film Festivali 9 Ekim’de başlıyor. 20 Ekim’e kadar sürecek organizasyonda Uluslararası Yarışma kapsamındaki yapıtlar sadece festivalin çevrimiçi platformu filmonline.iksv.org’da seyirciyle buluşacak. Öte yandan Antalya Altın Portakal Film Festivali de bugün başlıyor.

İstanbul kent hayatının en belirgin kültürel reflekslerinden biri olan Film Festivali malum her yıl nisanda şehrin sakinleriyle buluşurdu. Ne var ki bütün dünyayı sarsan salgın, 2020 tarihli randevunun iptaline yol açtı. Böylesi bir ortamda İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı desteğiyle düzenlenen organizasyon nisanda ertelediği bölümlerden Ulusal Yarışma’yı temmuzda gerçekleştirdi. Şimdi de sıra Uluslararası Yarışma, Ulusal Belgesel Yarışması ve ‘Filmekimi Galaları’ filmlerinin seyirciyle buluşacağı yeni bir hamlede.


Evet, 39. İstanbul Film Festivali eksik parçalarını 9-20 Ekim’de düzenleyeceği etkinlikle tamamlıyor. Festival kapsamında toplam 40 yeni film gösterilirken Ulusal Belgesel Yarışması ve ‘Filmekimi Galaları’ filmleri Cinemaximum City’s Nişantaşı ve Kadıköy Sineması’nın yanı sıra festivalin çevrimiçi gösterim sitesi filmonline.iksv.org’da da erişime açılacak. Uluslararası Yarışma filmleriyse yalnızca filmonline.iksv.org adresi üzerinden izlenebilecek.

Çevrimiçi gösterimlerin biletlerinin satışı dün başladı. Şu bilgileri de verelim: City’s Nişantaşı ve Kadıköy Sineması’nın biletleri, ön satış ve festival süresince biletix.com üzerinden yürütülecek.

JÜRİ BAŞKANLIĞI YÖNETMEN TAYFUN PİRSELİMOĞLU’NA EMANET

Bu yıl Uluslararası Yarışma bölümünde 12 film var. Söz konusu yarışmadaki yapıtları değerlendirecek jürinin başkanı yönetmen Tayfun Pirselimoğlu, jüri üyeleri de oyuncu Hazar Ergüçlü, yönetmen Burak Çevik, sinema tarihçisi ve programcı Jasmin Basic ve dağıtımcı Anthony Bobeau.

11 filmin katıldığı Ulusal Belgesel Yarışması’nın jürisindeyse yönetmen Rûken Tekeş, yapımcı-yönetmen Yasin Ali Türkeri ve yönetmen-sanatçı Ezgi Kılınçaslan var.

Aralarında Chloe Zhao’nun ‘Nomadland’, Christian Petzold’un ‘Undine’, François Ozon’un ‘85 Yazı’, Tsai Ming-liang’ın ‘Günler’ gibi filmlerinin olduğu ‘Filmekimi Galaları’nda da toplam 15 film izleyici önüne çıkacak. Seansların saatleri de seyircilerin sağlığı için ve salonlarda dezenfeksiyona zaman ayırmak amacıyla 13.00, 17.00 ve 21.00 olarak belirlendi.

Yazının Devamını Oku

Fakir ama gururlu bir genç

26 Eylül 2020
Charles Dickens’ın en kişisel romanı sayılan ‘David Copperfield’ın son uyarlaması, modern dokunuşlarla dolu bir yapım. Filmde acılı bir sürecin sonunda yazar olarak yolunu bulmaya çalışan ana karakteri ‘Slumdog Millionare’den hatırladığımız Dev Patel canlandırıyor.


Ailelerinin koşulları yetersiz; kimileri yetim, hayata tutunmakta zorlanan ama dirayetli duruşları ve kararlılıklarıyla nihayetinde kendi rotalarını bulan karakterler... Ben, Charles Dickens’ın romanlarında karşımıza gelen kahramanları, aslında kendi çocukluğumun romancısı Kemalettin Tuğcu’nunkilere benzetirim. Lakin daha üst bir klasmanda değerlendirildiğinde, kuşkusuz evrensel bir dile ve ruha sahip olan Dickens ve yarattığı dünyalarda dönemin İngiltere’sini, Sanayi Devrimi’nin yarattığı acımasızlığı, aralarındaki mesafe gittikçe büyüyen sınıfları da buluruz. Yani önde acılı bireysel öyküler, arka plandaysa sosyoekonomik bir toplumsal panorama...

1849-1850 arası yayımlanan ‘David Copperfield’, yazarın otobiyografik özelliklerle donattığı, bir anlamda kendi öyküsünün ifadesini bulduğumuz bir metindi. Dickens’ın sevilen romanlarından biri olarak kuşaklar boyu okundu, sinemaya ve televizyona da defalarca uyarlandı.

Yoksulluk ve acı dolu günler

Bu hafta salonlarımıza uğrayan Armando Iannucci imzalı son adaptasyonsa önceki hamlelerden farklı bir adım. Çoğunlukla mizahı ‘abartının abartısı’ formuyla kullanan bir üslubun sahibi olarak İskoç kökenli yönetmen, bu klasiği de kendince harmanlamış. ‘David Copperfield’ın Çok Kişisel Hikâyesi’ (‘The Personel History of David Copperfield’), romanın ana karakterlerine bağlı serbest bir uyarlama niteliğinde. Annesinin zalim Murdstone’la evliliğinin ardından Londra’daki bir fabrikada yoksulluk ve acı dolu günler eşliğinde emek (ve ekmek) mücadelesine soyunan, evlerinde kaldığı Micawber ailesiyle yoksulluğu paylaşan David Copperfield, nihayetinde duygu ve düşüncelerini aktarabileceği bir mecra bulur: Yazarlık...
Yönetmen Iannucci, senaryosunu Simon Blackwell’le birlikte kaleme aldığı filminde Dickens’ın en kişisel ve iyimser romanı kabul edilen metnini ırksal çeşitlilikle zenginleştirmiş ve bir anlamda öyküyü adeta günümüz İngiltere’sinin profiline dönüştürmüş. Öyle ki ana karakter Hint kökenli, aralarında platonik ilişki olan kadın siyah, o kadının babası (Copperfield’ın halasının muhasebecisi yani) Uzakdoğu kökenli, okuldaki arkadaşının aristokrat annesi siyah vs.

Böylesi bir harmanın yanı sıra son derece akıcı ritme, absürt ve komik bir üsluba sahip, abartısı bol bir uyarlama bu. Hızlı sahne trafiği ve görsel açıdan ilginç geçişleri de cabası...

Öte yandan ‘Victoria çağının vicdanı’ (aynası) olarak da tanımlanan Dickens’ın romanlarında altını çizdiği sosyal yapıya filmin pek vurgu yapmadığını söylemeliyim. Bunun nedeni Iannucci’nin ‘antikomünistliği (!) mi, “Gerek yok, zaten metin her şeyi anlatıyor” yaklaşımı mı; bilemiyorum tabii. Ama bunun önemli bir dert olmadığını da söylemeliyim.

Yazının Devamını Oku