Turani anısına

17 Aralık 2016’da aramızdan ayrılan Turani, Çankaya Sanat Galerisi’nden Turan Akyürek ile oğlu Can Turani’nin desteği ve Mira Koldaş’ın küratörlüğünde Sepa Sanat’ta (Yıldız) bugün açılacak sergisiyle anılacak. Turani sadece resim çalışmalarıyla değil yazdığı kitapları, üniversitelerde kurduğu bölüm ve kürsülerle de Türk resim sanatına önemli katkılar yapmış bir isim. Dünya Sanat Tarihi isimli kitabı her sanatçının, sanatseverin başucundan ayırmaması, okuması gereken bir eser.
Bu sergide Turani’nin tuval üzerine yağlı boya çalışmaları ile desenleri yer alacak. Sergi hazırlık çalışmalarından gözlemime göre, Turani’nin çok sevilen keman çalan kadın kompozisyonları ağır basıyor. Merhum Turani’yi birçok kez atölyesinde ziyaret etmiştim. Bir yandan onun resim yapışını izler, diğer yandan da pek çok konuda sohbet ederdik. Kendisine neden keman çalan kadın figürünü çok işlediğini sorduğumda, şu yanıtı vermişti:
“İstanbul Muallim (öğretmen) Mektebinden hocam Şevket Dağ, ‘Muallimler Meclisi’ne akademiye geçebilmem için öneride bulundu. Bu öneri sonrası çok sıkı, ciddi ve ağır bir sınavdan geçtim ve başarılı oldum. Artık akademi öğrencisiydim. Başarımdan dolayı bana bir keman hediye edildi. Dönemin Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası baş kemancısı Ekrem Zeki Ün de müzik hocalığımı yaptı. Kemanı bana o sevdirdi. Parmağımda sık sık kramp baş gösterince bırakmak zorunda kaldım. Ekrem bey bu nedenle darılmıştı da bana...”



Turani, boya ve pentürü seven bir sanatçıydı. Bir yılda 100 kilodan fazla boya kullandığını anlatmıştı. Onun boya üretimine de şahit olmuştum. Özellikle kağıt desenlerinde tüp boyanın ucuyla yaptığı ve bir hareketle ışık verdiği beyaz çizgileri unutmam mümkün değil. Hoca, bir yılda 100 kilodan fazla boya kullandığını söyleyince, şaşırmıştım. Bana çıkışarak, “Niye şaşırıyorsun. Goya’nın, Picasso’nun kullandığı boya miktarını bir duysan dudağın uçaklar. Haddi hesabı yok adamların kullandığı boyanın. Benim miktarım onların yanında hiç bir şey” demişti. Turani ile sohbetlerimizin saatlerce uzamasının bir önemli nedeni de, sanırım ikimizin de Almanya geçmişinden kaynaklanıyordu. Hoca, 1953-1959 yıllarını Almanya’da Münih, Stuttgart ve Hamburg Güzel Sanatlar Akademilerinde lisans ve uzmanlık eğitimi alarak geçirmiş. Almancası müthişti. Türk toplumunda sanatın her yönünün fakir kaldığını ayrıntılarıyla örnekler vererek anlatır, sonunda da üstüne basa basa kalın ses tonuyla Almanca “Die Kunst ist sehr wichtig mein Herr (Sanat çok önemlidir bayım)” derdi. Bugünkü sergi Turani’yi anmak adına önemli. Ama bence Turani’yi daha sık yaşamak ve eserlerini izlemek için öğrencisi Mustafa Ayaz’ın Balgat’ta kendi adını tayışan müzesini de görmek lazım. Ayaz, hocasının eserlerini müzenin ilk katında sergileyerek bir anlamda kendisine duyduğu saygı ve sevgiyi gösteriyor.

GÖKÇEBAĞ SERGİSİ

Birçok okurun, “Yalçın Gökçebağ’ın sergisi bu yılda mı yok?” sorusuyla muhatap oldum. Hiç lafı uzatmadan söyleyeyim. Gökçebağ sergisi 21 Aralık Cuma günü Armoni Sanat’ta açılıyor. Bu serginin resimleri nerede yapıldı? Yalçın hoca sergiyi genel hatlarıyla nasıl hazırladı? Resimlerindeki ışık için ne diyor, nasıl fırça ve tuval kullanıyor? Şövalesinin özelliği ne? Gökçebağ sergisiyle ilgili ayrıntılı yazı haftaya bu köşede.

KENTTE NE VAR?

Birçok galeride hafta içinde yılbaşı nedeniyle açılan hediye amaçlı “Küçük İşler” sergileri devam ediyor. Çok sayıda sanatçının eserinin yer aldığı bu sergileri tek tek buraya yazabilmem imkansız. Bu nedenle en iyisi galerileri gezip, bu resimleri görmeniz. Diğer bazı kişisel sergiler de şöyle:
Sezer-Ali Ak-20 Aralık’ta açılacak (CerModern/Sıhhiye), Mehmet İçöz-21 Aralık’ta açılacak (Artsürem/Hilal Mahallesi), Aylin Örek-15 Ocak’a kadar (CerModern/Sıhhiye), M.Risos-22 Aralık’ta açılacak (Ata Sanat/Ulus), Kerem Durukan-29 Aralık’a kadar (Bilkent Üniversitesi Sanat Galerisi), Hüseyin Yıldırım-2 Ocak’a kadar (BRDHD/Hollanda Caddesi), Erol Batırberk-21 Aralık’ta açılacak (ÇSM/Çankaya), Muzaffer Oruçoğlu-2 Ocak’a kadar (ÇSM/Çankaya), Ersan Çetin-29 Aralık’a kadar (Galeri Akdeniz/Yıldız), Nursen Baykasoğlu-Yurdagül Döl-Serap Etike-Yarın açılacak (İ.Altınok Sanat Merkezi), Sibel Ünalan-12 Ocak’a kadar (Krişna Sanat/Kavaklıdere), İmren İyem Aslan-23 Aralık’a kadar (Fırça Sanat/Hilal Mahallesi), Esra Ertuğrul Tomsuk-29 Aralık’a kadar (Nurol Sanat/Kavaklıdere).