Huzurlu sakin bir ada: Samos

Bir çoğunuz Türkiye’ye en yakın Yunan adasının Kaş’ın karşısındaki Meis adası olduğunu sanır ama değil.. Dilek Yarımadası’na sadece 1575 metre uzaklıktaki Sisam’a 300 kulaç atarak yüzerek ulaşmak mümkün. Ada’ya Kuşadası Limanı’ndan hareket eden ve genelde sezonda limanda demirli dev Cruise gemileri arasında oyuncak tekne gibi kalan küçük feribotlarla Vathy veya Pythagorio limanlarına bir saat civarı süren bir yolculukla ulaşmak mümkün.

Fakat Kuşadası limanından ayrılırken, merkezden tepelere kadar tırmanan çirkin ve yüksek yapılaşmayı görmemek için gözleriniz kapatın. Ülkemizin geçmişten günümüze en önemli turizm merkezinin bu kötü yapılaşmaya yenik düşmesi çok üzücü. Neyseki geçici de olsa bu görüntüyü geride bırakıp Ege’ye açılıyorsunuz.
Bence en heyecanlı yolculuklardan biri feribotla adaya yapılan yolculuk, hele bir de ilk defa gittiğiniz, yeni keşfedeceğiniz bir adaysa o heyecanın tadı hayat boyu unutulmaz. Limana yaklaşırken adayla tanışma, gümrük çıkışı, ilk ayak basma sonrası adanın atmosferini koklayarak ilk izlenimler hafızadan kolay silinmiyor.
Kimi ada hareketli gürültülü liman bölgesi ile, kimisi sakin bir siesta zamanında, kimi insanlarıyla kimi tekneleriyle karşılıyor. Samos ile tanışmanız merkez Vathy limanında başlıyorsa eğer müthiş bir huzur karşılıyor sizi; ve benim tavsiyem Vathy’de konaklamanız, özellikle akşamları yürüyüş yapabileceğiniz kordon boyu, her şeyi bulabileceğiniz küçük çarşı bölgesi, yüksek sezonda bile kalabalık olmayan taverna ve kafeleriyle çok dinlendirici oluyor.

PİSAGOR’UN KENTİ

Samos geziniz boyunca adanın ve Ege’nin zengin mutfağını, özellikle bol ve taze deniz ürünlerini, mezelerini, dağ köylerinde ve deniz kenarlarında bulunan tavernalarda yemek kültürünü, yaşam tarzını, doğasını, merkez Vathy’nin mütevazi çarşı bölgesini ve sokaklarını keşfedecek, ada içinde yapacağınız turla antik Yunan’a dair dünyanın en büyük tapınağı olmaya aday Hera tapınağını, 16 yy. Timios Stavros manastırını göreceksiniz. Meşhur Pisagor bardaklarının yapıldığı, seramik atölyeleri ile meşhur Kourmaradei köyü, doğal bitkileri, balı ile meşhur Pyrgos, Platanos köylerini görmek adanın en ünlü balıkçı köyü, günümüzde turizmle hareketlenen Kokkari’ye uğrayarak meşhur koyda fotoğraf çektirmek şart.. Ünlü matemetikçi Pisagor’un doğduğu kent olan Pyhtagorio gezimizin en güzel duraklarından olacak. Vakitiniz olursa adanın kuzeyine doğru giderek Vourlietes ( Çeşme yarımadasından giden Urla ‘ların kurduğu aile tavernaları ile meşhur ) köyü ve adanın büyük feribotların yanaştığı bir başka limanı Karlovasi’ye gidebilirsiniz.

Samos (Sisam ) Adası Kısa Tarihi

Arkeolojik araştırmalara göre Sisam adası M.Ö. 3000 yılından itibaren iskân edilmektedir. İlk Sisamlılar Kefalonia adasından gelmişlerdi ve liderleri de Agkeos idi. Agkeos’un Samos (Sisam) adında bir oğlu vardı ve bu da adanın nasıl bu ismi aldığını bize açıklamaktadır.

M.Ö. 13. Ve 9.y.yıllarda; adada İonlar ve Epidaurianslar yaşamaktaydı ve tanrıça Hera’ya inanıyorlardı. Ada; M.Ö. 7. y.y’de yaygın olarak tanındı. Bunun sebebi de; adanın sakinlerinin ticareti geliştirmesi ve Yunanistan’ın etrafında bir çok koloniler kurmasıydı.

Antik tarihçi Heredot; Sisam’ın büyük bir ada olduğundan bahsetmektedir. M.Ö. 522 yılında Polykrates’in ölümünden sonra; ada Pers’lerin eline geçti. Sert bir politika izleyen Pers’lere karşı bütün İon kentleri onlara karşı birleşti (M.Ö. 499)
Osmanlı döneminde; Kılıç paşa; adanın nüfusunu arttırmak için yeni yerleşimcilere birçok ayrıcalıklar sundu.
1834 yılında yerel politikacı Themistocles Sofoulis’in yoğun baskıları sonucu Sisam adası Yunanistan’a katıldı. Resmi olarak bu katılım tarihi 2 Mart 1913’tür.

SAMOS / Sisam ADASI

Samos yeşil ve mavi başta olmak üzere doğanın tüm renklerini yansıtan bir tablo gibidir.
Samos genel olarak gürültü patırtı ve yüksek müzikli eğlencenin olmadığı bir ada . Bu yönüyle farklı bir kitleyi kedine müdavim etmiş. Sabaha kadar dans partileri arayanlara pek uygun değil. Bu da, turistlerin ruhunu dinlendiriyor. Samos’a Türk turistlerin yanı sıra Almanya, Amerika, Hollanda, İngiltere’den orta yaş ve üzeri turistler geliyor.

UNESCO Kültür Mirası

Adını yörede yetiştirilen soğanlardan alan Kokkari, eşsiz sahili ve şirin balık restoranları ile deniz ve yemek keyfi için Samos’taki en doğru adres. Tarihte Hera adına yapılan en büyük tapınak olan Heraion ve insanoğlunun el ile yaptığı en uzun ve en eski su yapısı Eupalinos Tüneli, beldenin 1992 yılında UNESCO Kültür Mirası listesine alınmasında etkili olmuştur.

Birkaç günden fazla kalmak isteyenler ticaret, üniversite ve turizm kenti Karlovasi’yi görmeli. Vathi’den Karlovassi’ye doğru yolculukta, adanın en büyük dağlarından biri olan Ampelos eteklerindeki Manolates Köyü’nde kısa bir kahve molası vermeli. Karlovassi’ye ulaştığınızda Potami Plajı’nda yüzmelisiniz . Samos’un sahillerinden uzaklaşıp adanın kalbindeki otantik köyleri keşfetmek isteyenler Pyrgos ve Koumaradaioi’ye doğru yol almalı. Bu köylerden Pyrgos’ta Samos’un ünlü ballarından diğerinde ise Pythagoras’ın adalet kupalarından satın alma şansınız var.

BU İKİ HARİKAYI GÖRÜN

Unesco Dünya Mirası listesine kayıtlı Pythagorio’da yer alan iki yapı, Samos’un belki de en önemli arkeolojik zenginlikleri. Pythagorio’dan başlayan 4 bin 880 metre uzunluktaki tören yolu ile ulaşılan Heraion, ilkçağın en büyük ve görkemli tapınaklarından birisidir. Günümüzde ele geçen heykel ve kalıntıların pek çoğu tiran Polykrates’in 6’ncı yüzyılda Samos’lu mimar Rhoikos’a yaptırdığı anıtsal yapıdan geriye kalanlardır.

Samos’a arkeolojik ün kazandıran bir başka antikçağ kalıntısı da 6’ncı yüzyılda tiran Polykrates çağında başkent Pythagorio’ya içme suyu getirmek için Kastro Dağı’na açılan Eupalinos Tüneli’dir. ismini Megaralı mimar Eupalinos’tan alan tünel, 1036 metre uzunluğu ile turistlerin ilgisini çekiyor.

Adalet Kupası (Dikea Kupa )

Samos’tan alınan hediyelik eşyaların en başında adalet kupası gelir. Ünlü matematikçi Pythagoros ( Pisagor )’un 2 bin 500 yıl önce icat ettiği ters çan biçimindeki bu kupanın altı delik olmasına rağmen içindeki dökülmez ne zaman ki kupaya doldurulan içki, kupanın sınır çizgisini aşar o zaman içindekiler son damlasına kadar akıp gider. Kupaya adalet kupası ismini veren filozof belki de bu kupa ile “İnsan, bazen yaşamın sundukları ile yetinmeyi bilmeli, daha fazlasını arzularken elindekiler de kayıp gidebilir” demek ister.

Samoslu üç filozof: Pythagoras, Aristarkhos ve Epikuros
Matematik biliminin babası diyebileceğimiz Pythagoros (Pisagor), adanın güneyinde M.Ö. 6’ncı yüzyılda doğmuştur. Günümüzde Marathokampos yakınlarında onun adı ile anılan bir mağara çokça ziyaret edilmekte. Birçoklarına göre, ünlü filozof, Pisagor Üçgeni ve Adalet Kupası gibi buluşlarını bu mağarada geçirdiği günlerde yapmıştır.

Samos’un ilkler yaratan bir başka ismi de M.Ö. 3’üncü yüzyılda Samos’ta yaşayan Aristarkhos’tur. Aynı zamanda başarılı bir gökbilimcisi olan filozof, tarihte ilk kez “dünya dönüyor!” diyen kişidir.

Samos’un yetiştirdiği dünya felsefesinde çığır açan bir başka isim de Epikuros. M.Ö. 4’üncü yüzyılda Samos’ta doğan filozof, çağının ilerisindeki fikirleri ile materyalist felsefenin temellerini atmıştır. Evrende her şeyin atomlardan meydana geldiğine ve ölüm sonrası bunların evrene dağıldığına inanan filozof, ruh göçünün de olmadığına inanmıştır. Epikuros’un şu sözü, felsefesinin adeta bir özetidir: “Ölümden korkmak anlamsızdır, çünkü yaşadığımız sürece ölüm yoktur, ölüm geldiğinde ise artık biz yokuz.”

ŞARABI TATLI VE YOĞUN

Anadolu’da misket ismi ile bilinen Muscat üzümlerinden yapılan Samos şarabı, tatlılığı ve yoğunluğu ile dikkat çeker. Samos bağlarındaki asmaların pek çoğu muscat üzümü olsa da adanın yüksek yerlerinde Fokiano ve Ritino adlı kırmızı üzümler de yetiştirilmekte.

ADADA ULAŞIM

Samos Adası’na Kuşadası Limanı’ndan her gün iki feribot ile düzenli sefer var. Biri Türk diğeri de Yunan şirkete ait feribotlardan ilki sabah diğeri de akşamüstü kalkıyor. Samos’un Vathy Limanı’na yanaşan bu feribotların dışında Sakız ya da Midilli gibi civar adalardan kalkan büyük yolcu gemileri ile Samos’a ulaşabilirsiniz.

KONAKLAMA SEÇENEĞİ ÇOK

Rodos’tan sonra en çok kuzey Avrupalı turist ağırlayan ada Samos’tur. Adanın her yerinde yıldızlı oteller veya bahçe içinde ev tipi pansiyonlar, çokça konaklama seçeneği sunuyor. Marathokampos ve Pythagorio gibi güney kentleri oteller açısından oldukça zengin. Dağların çam, bahçelerin narenciye ve zeytinlerle kaplı olduğu, ince kumlu plajlarıylaMarathokampos ve Pythagorio’da deniz, kum ve güneş üçlüsünün keyfini yaşayabilirsiniz.

Plajlar

Beğendiniz plajda deniz molası verebilirsiniz; ancak gitmeden önce çakıltaşı veya kumsal gibi özelliklerini sormanızda fayda var. Kokkari Plajı, Pythagorio Plajı, Lemonakia Plajı, Tsamadou Plajı, Dilek yarımadasını seyredebileceğiniz Psili Ammos Plajı, Livadaki Plajı, Agia Paraskevi Plajı, Mikro Seitani, Plajı Megalo, Seitni Plajı, Tsabu Plajı, Pappa Plajı, Potami Plajı, Balos Plajı sizi bekliyor.

HEM LEZİZ HEM EKONOMİK

Adada karides, ahtapot, kalamar ve midye başta olmak üzere her türlü deniz mahsulünü denizden yeni çıkmış tazelikte ve üstelik çok ekonomik fiyatlarla bulabilirsiniz. Bilhassa Kokkari, deniz ile iç içe denizden gelen lezzetleri keşfetmenin en doğru adresi. Kekik, sarımsak, zeytinyağı ve taze domates sosu içinde pişirilen kabuklu jumbo karideslerden yapılan ve pişmeye yakın eklenen feta peynirleri ile de lezzetine lezzet katılan “karides saganaki” Samos’ta bir öğlen yemeğinde ouzo eşliğinde iyi gider.
Adaya veda etmeden önce son keyifli saatlerimizi limanı, feribotu görebileceğimiz konumda olan Taverna Zen’de kurduğumuz güzel sofraya ayırır, uzaktan gümrüğü ve feribota binen insanları seyreder, neredeyse geminin kalkmasına dakikalar kala son yudumu alıp limana gemiye koşardık...