Yolcuları havayollarından nefret ettiren 20 neden

Her yıl taşınan yolcu sayısı artıyor. Uçmak hem hayatın hem de ekonominin en önemli parçalarından biri haline geliyor. Ama uçak yolculuğu bu gelişime rağmen basitleşmiyor, ucuzlamıyor. Havayolu şirketleri sundukları her hizmetten ek ücret istiyor. Check-in’de çok mu sıra var? Boş kontuar paralı. Kabine çanta mı alacaksınız? Ödeme yapacaksınız. Henüz bu kuralların bir kısmı Türkiye’de veya Avrupa’da geçerli değil. Ama son birkaç yıldır ABD’de başlayan paralı hizmetler her an havayolu şirketleri tarafından burada da uygulanabilir. Time Dergisi ABD’de kapsamlı bir araştırma yaptı. Bazıları Amerika’ya has olsa da yolcuların şikayetlerinin dünyada önemli bölümü ortak...

1. TOPLA DAĞIT: Havayolu şirketleri özellikle iç hat veya bölgesel uçuşlarda yolcularını belirli merkezlere topluyor ve oradan aktarma yapıyor. Yolcular, uçacağı yere zaman kaybetmeden tek seferle ulaşmak istiyor. Rötarlar, bir terminalden diğerine geçerken yaşanan koşturma, uçağa yetişmeyen bavullar yolcuyu çıldırtıyor.

2. İADESİZ BİLETLER: Bilet alırken fiyatları karşılaştırıyorsunuz. Bir anda karşınıza çok ucuz bir bilet çıkıyor. Kurallarını okumadan hemen satın alıyorsunuz. Ama o gün işiniz çıkıyor. Veya tatilinizi birkaç gün uzatmak istiyorsunuz. Ne yazık ki biletlerin iadesi yok. Uçamadığınızda yanıyor. Yeniden, hem de çok pahalı bir sınıftan bilet alıyorsunuz.

3. FİYATTA PSİKOLOJİK SINIR: Yolcu bilet alırken fiyatta 9 rakamını görünce bir an ürküyor. Aslında bu bir psikolojik sınır. 100 yerine 99 rakamı daha çekici gibi dursa da yolcunun aklına hemen ‘Acaba üzerine daha ne kadar ödeyeceğim, kazıklanıyor muyum’ soruları geliyor.

4. DAR KOLTUK: Uçakların kapasiteleri büyüyor. Gövdeler genişliyor. Ama havayolları kabine hep daha fazla koltuk koymanın peşinde. Örneğin uzun menzilli yolcu uçaklarında 1990’lara oranla koltuklar yaklaşık 10 santimetre daha daraldı.

5. MİLLE UÇAMAMAK: Amerikan Havayolları 1981’de ilk özel yolcu programını başlattığında yolcular topladıkları millerle ödül bilet alıyor ve her uçuşta da yer bulabiliyordu. Bugün sistem o kadar karmaşık ve zor hale geldi ki, yoğun sezonda ödül biletle uçmak neredeyse imkansız.

6. GÜNÜN VIP YOLCUSU: Havayolları gecmişte belirli bir ücret karşılığında bir yolcuya ekonomi de uçsa özel yolcu salonu, öncelikli geciş gibi hizmetler verirdi. Yolcular kaldırılıan bu hizmeti geri istiyor.

7. İKRAMSIZ UÇUŞLAR: Birçok uçuşta su bile paralı. Yolcu ciddi oranda artan bilet fiyatlarına karşılık uçakta bedava yemek yemek istiyor.

8. BİLETLEME ÜCRETİ: Milyonlarca yolcu "İnternetten biletimi aldım. Tüm işlemleri tek başıma yaptım. Neden biletleme ücreti ödüyorum" sorusunu soruyor.

9. PARALI FİLMLER: İkram gibi filmlerin de ücretli hale gelmesi, kulaklıklardan para talep edilmesi yolcuyu geriyor.

10. EVCİL HAYVAN ÜCRETİ: Her yıl ortalama 2 milyon evcil hayvan sahibiyle uçuyor. Amerika’da 1980’lerde 30-35 dolarlık ek ücret bugün 125-150 dolar arasında. Bazen bu rakam 250 dolara kadar çıkıyor.

11. UZUN GÜVENLİK KUYRUKLARI: Yeni güvenlik uygulamaları, sıvı kontrolü havalimanlarında kuyrukları uzatıyor. Sırada geçen saatler, didik aramalar, uçuşları keyiften çok işkenceye dönüştürüyor.

12. ÜCRETLİ BAGAJ: Havayolları artık bagaj limitleri içindeki bavullar için de yolcudan parça başına 25-35 dolar para alıyor.

13. BATTANİYE VE YASTIĞA PARA ÖDEMEK: Uçakta uykunuz geldiyse JetBlue 7 dolara battaniye ve yastık satıyor.

14. KOLTUĞA EKSTRA ÜCRET: Havayollarının en ön, cam kenarı veya daha geniş olan acil çıkış kapılarındaki koltuklara ekstra ücret talep ediyor. Bu, yolcuların aklına, “Neden aynı koltuğu daha fazla para isteniyor” sorusunu getiriyor.

15. BEDAVA İÇECEĞE SON: Eskiden havayolları ikram vermeseler de yolcularına bir bardak su, kahve veya çay ikram ederlerdi. Şimdi hiçbir şey verilmiyor.

16. UÇAKTA YER YOK: Havayolları her zaman zarar etmemek için koltuk kapasitesinden daha fazla bilet satar. Bunun amacı son dakikada yapılan iptaller nedeniyle para kaybetmemektir. Eğer havalimanına geç giderseniz, uçamayabiliyorunuz.

17. KABİN BAGAJI KISITLAMASI: Ücretli bavul uygulamasıyla birlikte artık havayolu şirketleri kabine alan bagajlarda da ciddi kısıtlamalar yapıyorlar. Hatta Amerika Spirit Havayolları, kabine alınan bagajdan 45 dolar ücret istiyor.

18. YOĞUN GÜNLERE EK ÜCRET: Amerika’da hızla yayılan uygulamada çok yoğun uçuşların olduğu günlerde şirketler ek eleman çalıştırmaları ve mesai ödemeleri nedeniyle yolculardan 10 dolar ek ücret almaya başladı.

19. ÜCRETLİ SIRA: Bazı şirketler uzun sıraların olduğu check-inde ücret ödeyen yolculara yeni kontuar açıyor. Bu ücretlerse genellikle 10-20 dolar arasında değişiyor.

20. TUVALET PARALI MI OLACAK: Korkmayın, henüz böyle bir uygulama yok. Ama geçen yıl Ryanair tarafından ortaya atılan öneri bile yolcuları çıldırtmaya yetti.

Tadında Anadolu ile memleketten peynir getirmeye son

İstanbul Atatürk Havalimanı İç Hatlar Terminali’nde restoran ve kafeteryaların işleten BTA, yeni fiyat politikası ve farklı konseptlerle satışlarını yüzde 22, müşteri memnuniyetini de yüzde 39 artırdı.

TAV Havalimanları Holding’in hem Türkiye hem de yurtdışındaki havalimanlarında ikram operasyonunu yöneten BTA’nın Genel Müdürü Saadettin Cesur, iç hatlarda başarının sırrını yerel tatları uluslararası standartlarda uygun fiyata sunmaktan geçtiğini söylüyor.

Günde 10 bin yolcuya hizmet veren BTA iç hatlarda yedisi yeni, toplam 11 noktada hizmet veriyor. Restoran ve kafeteryaların yanı sıra ‘Tadında Anadolu’ 250 farklı ürünle yolcuların market fiyatlarından yerel lezzetlerine ulaşmasını sağlıyor. 35 ilden 50 farklı küçük işletmeyle anlaşma yapan BTA, 250 farklı ürünü yolcuyla buluşturuyor.

Örneğin Tokat Bez Sucuğu’nun kilogramı 57, Trabzon Kolot peyniri 22, Çanakkale Ezine peynirinin de kilogram fiyatı 29.5 lira. Uşak Köy Tarhanası’nın 500 gramlık paketi 11, İzmir’in Dibek Türk Kahvesi’nin 100 gramlık paketleri de 2.5 liradan başlıyor. İsteyen yolcular paketlerini dönüşte teslim alabiliyor.

İSTER AYAKÜSTÜ İSTER RESTORAN

Uçağa yetişirken sabah kahvaltısı yapmak veya bir şeyler atıştırmak isteyenlerin durağıysa Kokpit Cafe. 10 yıl önce USAŞ’la başlayan Kokpit Cafe konseptini büyüten BTA, isim hakkı karşılığında üniversite öğrencilerine burs veriyor.

Yeni satış noktası Kantin'deyse yolcular ıslak hamburgerden Ayvalık tostuna sokak kültürünün yiyeceklerini satın alabiliyor. Biraz daha vakti olan yolculara Greenport’ta alakart servisle dünya mutfaklarından örnekler sunuluyor.

Yöresel mutfak örneklerinden sulu yemekler yanında pilavıyla birlikte 13 liradan başlıyor. Büyük ilgi gören zeytinyağlı büfesindeyse küçük tabaklar 7 lira.

Aralarında Burger King, Sbrarro, Starbucks gibi uluslararası zincirlerin de bulunduğu işletmeler 11 noktada, 400 oturma kapasitesiyle hizmet veriyor.

KİM PASTA YAPMAK İSTER

Yiyeceklerin yanı sıra mutfak malzemelerinin satışı da yapılıyor.Cakes&Bakes içindeki bölümde profesyonel mikserler 1.395 , kek kalıplarının fiyatları 39.9 lira.

Tolga ÖZBEK