Yeni süpersonik uçaklar yapılacak

Yolcu ve uçuş trafiğinin artması uçak imalatçılarını harekete geçirdiGelecek 10 yıllık dönem içinde uluslararası hava trafiği dünyanın ilk süpersonik yolcu uçağı Concorde'un hizmete girdiği 1970'li yıllara oranla 5 kat büyümüş olacak.Bu büyüme başta Pasifik Okyanusu üzerinde olmak üzere okyanusaşırı uçuşların büyük ölçüde artmasına yol açacak. Yolcu ve uçuş trafiğinin artması uçak imalatçılarını yeni modeller üzerinde yoğun çalışmalara sürükledi. Öncelikle büyük uçak yapımı için çeşitli modeller üzerindeki çalışmalar yoğunlaştırıldı. Boeing, Jumbosunu büyütme hazırlığına başladı. Airbus son derece pahalı proje olan A3XX için harekete geçti. Ortaklarını belirledi. İmalat için hızla işe koyuldu.Yoğun hava ve yolcu trafiği sadece büyük uçaklarla çözülecek gibi görünmüyor. Süpersonik, yani sesten hızlı uçan uçaklara da ihtiyaç duyuluyor. Halen uçan 100 koltuklu Concorde'un yerine 250 ila 300 yolcu taşıma kapasiteli yeni kuşak süpersonik uçaklar yapılacak. Hem yolcu sayısındaki artış hem de yolcuların teknoloji nedeniyle daha hızlı yaşamaya alışmaları sonucu süratli yolculuk istemeleri süpersoniklere talebi arttırıyor. Bu nedenlerle 2010-2025 yılları arasında en az 500 süpersonik yolcu uçağına talep doğacağı tahmin ediliyor.Kimler süpersonik yapıyorİkinci nesil süpersonik uçağın yapımına başlayan ilk ülke Amerika oldu. 'Referans H' ismini verdikleri projelerine NASA önderliğinde Boeing, McDonnell Douglas, General Electric ve Pratt and Whitney'in katılımıyla 1983'de başlandı. İlk safhası 1993'de tamamlanan projede şu anda ikinci bölüm üzerinde çalışılıyor. Yaklaşık 2 milyar dolar tutan araştırmalar sonucu uçağın 2003 yılında ilk uçuşunu yaparak 2007 yılında hizmete girmesi planlanıyor.Concorde uçağının Avrupalı üreticileri Fransız Aerospatiale ve İngiliz British Aerospace, Daimler-Benz Aerospace ile birlikte kendi süpersonik uçak araştırma projesi taslaklarını 'Avrupa Süpersonik Araştırma Programı' (PERS-Programme Europeen de Recherche Supersonique) çerçevesinde birleştirmeye karar verdiler. Fransızlar'ın PERS, İngilizler'in ESRP (European Supersonic Research Program) olarak adlandırdıkları projenin amacı; havayolu şirketlerine 2010 yılına kadar 250 ila 300 yolcu taşıma kapasitesine sahip olan ve 10 bin kilometreyi aşan menzili, maksimum Mach 2.2 hızıyla uçabilen süpersonik uçak yapabilmek. PERS çerçevesinde yeni kuşak süpersonik yolcu uçağının koltuk ve kilometre başına Concorde'un yarısı kadar yakıt tüketmesi de hedefleniyor.Ortaklığa 1994'de başlayan Avrupalılar daha mütezavi adımlarla ilerliyor. Projeye yıllık 15 milyon dolarlık bütçe ayrıldı. Ancak, konsorsyum arasında fikir ayrılığı var. Fransız Aerospatiale, projede daha istekli görülürken, İngiliz British Aerospace biraz çekingen davranıyor. Avrupa'nın da bu pazarda yer kapması için ABD ve Japonya örneklerinde olduğu gibi uçak endüstrisine gerekli mali kaynakları sağlamada ellerini çabuk tutması gerekiyor.Avrupalılar çekingenAmerika ve Avrupalılar'ın yanı sıra Japonlar ve Ruslar da süpersonik uçaklar üzerinde araştırmalar yapıyor. Japonlar'ın bu proje için ayırdıkları para 500 milyon dolar. Ruslar ise dünyanın ilk süpersonik uçağı Tu-144'ün yerini alacak Tu-244 üzerinde çalışıyorlar. Bağımsız çalışmalar dışında 'Beşli Grup' adı altında bir konsorsyum da bulunuyor. Boeing, McDonnell Douglas, Aerospatiale, British Aerospace ve DASA'nın katılmasıyla oluşan konsorsyuma bir yıl sonra İtalya'dan Alenia, Rusya'dan Tupolev ve Japon Uçak Geliştirme Şirketi katıldı. Ancak uçağın çok pahalıya mal olması ve pazar konusundaki tereddütler nedeniyle finansmanı sağlayacak hükümetler projeye pek sıcak bakmıyor.ABD-RUS ORTAK SÜPERSONİK UÇUŞ TESTLERİ BAŞLADIAmerika'nın gelecek 2000'li yıllarda uçurmayı planladığı sesten iki kat daha hızlı yeni nesil süpersonik uçağın sistemlerinin denemeleri Rus Tu-144'lerde yapılıyor. Tupolev şirketinin Moskova yakınlarındaki Zhukovsky tesislerinde yapılan denemeler, geçen yıl Kasım ayında başlamıştı. Yaklaşık 30 yıl önce Avrupa ile süpersonik uçak yarışına giren Rusya, rakibi Concorde'dan bir kaç ay önce Tu-144'ü uçurmuştu. Tu-144'ler Aeroflot'da 10 yıl görev yapmış, ekonomik olmadığı için hizmetten kaldırılmıştı. Elde kalan Tu-144'ler ise araştırmalar için kullanılıyor.