Uzayda turistik geziler

Uğur CEBECİ

Gelecek yüzyılda turistlere uzay turları düzenlemek amacıyla üçgen kanatlı hava gemileri yapılacak. Gövdesi helyum ve oksijen gazlarıyla doldurulmuş üçgen hava gemileri, yaklaşık 16 bin metre yükseklikten uçacak. Seyir sürati ise saatte 350 kilometre olacak. Bu hava gemisinin üzerinden 16 bin metrede fırlatılacak olan yolcu mekiğine binenler uzayda hoş bir gezinti gerçekleştirecekler. Yolcu mekiğine binecek olan turistler uzaydan yaşadıkları gezegeni izleyecekler. Böylece bir hayal daha gerçekleşecek.

Bu proje iki araçtan oluşuyor.

1- Hava gemisi. İçine yolcu alacak bu gemi yerden 16 bin metreye kadar çıkacak.

2- Yolcu mekiği. Hava gemisinin üzerinden 16 bin metrede fırlatılacak. Ve yolcuları uzayda gezdirecek.

Amerika'da Dallas Eyaleti'nde merkezi bulunan Coopership şirketince tasarlanan proje, NASA tarafından uzaya yapılacak fırlatma işlemlerinde kullanılacak araçla ilgili açılan bir yarışma için hazırlandı. Büyük ilgi görerek tasarım yarışmasını kazanan projeye 10 milyon dolarlık ödül verildi.

Proje gerçekleşirse, turistler uzay turlarına çok düşük maliyetlerle götürülebilecek. Çünkü bu hava gemisi hem turist gezdirebilecek hem de uzay mekiğinin yani daha doğru adıyla yolcu mekiğinin 16 bin metreden fırlatılmasını sağlayacak. Böylece roketler için milyonlarca dolarlık bir harcamaya gerek kalmayacak. Ayrıca hava gemisi üzerinden fırlatılacak uzay aracında çok sayıda yolcu bulunacağı için maliyetler iyice düşecek. Hem hava gemisine hem de yolcu mekiğine toplam 2 bine yakın yolcu binebilecek. Alabildiğince lüks bir kabinde yapılacak uzay ve gökyüzü gezileri geleceğin en büyük turizm hareketini oluşturacak.

BÜYÜK İLGİ

Tasarıma dev havacılık şirketleri şimdiden büyük ilgi gösterdi. Coopership şirketi önümüzdeki yıl içinde büyük bir havacılık şirketiyle anlaşma imzalamak için hazırlıklar yapıyor. Eğer anlaşma sağlanırsa, projenin hayata geçme şansı çok daha büyük olacak.

Hava gemisinin boyu 200 metre olacak. Tüm iç donanımı kompozit maddelerden imal edilecek. Böylece büyük bir hafiflik sağlanacak. Ancak hava gemisinin dış kısmı, sağlamlığının arttırılması ve yüksek irtifada kabin basıncının sağlanabilmesi için dayanıklı ama hafif metallerden yapılacak.

Hava gemisinin üst kısmı ise bir rampa gibi kullanılacak. Belirli yüksekliğe çıkan hava gemisi, buradan bir uzay mekiği fırlatacak. Üst gövdede fırlatma işlemi için özel bir katapult sistemi yapıldı. Katapult sistemi, uçak gemilerinden uçakların kalkmasında kullanılıyor. Karada savaş uçakları bin 500 metrelik pistlerden havalanabilirken, uçak gemilerinde bu sistem sayesinde 50-60 metre uzunluktaki pistten kalkabiliyor. Hava gemisinin üzerine elektrik sistemiyle çalışan bir katapult konulacak. Uzay mekiği buradan sanki sapanla atılıyormuş gibi fırlatılacak.

Uzay mekiği katapulttan fırlatıldıktan sonra motorlarını çalıştırarak yoluna devam edecek. Bilim adamları, uzay mekiklerinin fırlatıldıktan sonra yer çekimini yenebilmeleri için roketlerin çok yakıt harcadıklarını belirtiyorlar. 16 bin metrelik yükseklikten fırlatılacak olan mekiğin dış roketlere gerek kalmadan uzaya rahatça çıkabileceği vurgulanıyor.

KALKIŞ DENİZDEN

Tasarım çalışması devam eden hava gemisi, deniz üzerinde yapılacak bir platformdan gökyüzüne yükselecek. Dizaynı gerçekleştiren Coopership şirketi yetkilileri, hava gemisinin çok kısa sürede seyir irtifası olan 16 bin metreye çıkacağını belirtiyorlar. Hava gemisinin arka tarafında yön değiştirmek için dört adet motor bulunacak. Bu motorlar sayesinde hava gemisi yön değiştirebilecek.

Uzay mekiğini fırlatan ve görevini tamamlayan hava gemisi daha sonra su üzerinde bulunan platforma geri gelecek. Düşük sürati sayesinde bu platformun üzerine bir balon gibi inebilecek. Daha sonra yakıt yüklendikten sonra tekrar fırlatılacak. Ve yeniden 16 bin metreye çıkıp, uzay turundan dönen mekikle havada kenetlenecek. Daha doğrusu mekik, hava gemisinin üzerine inecek. Sonra bu iki araç birlikte deniz üzerindeki platforma konacak.

PROTOTİP 2001'DE UÇACAK

Gerekli miktarda paranın bulunması halinde hava gemisinin yapımına bu yıl içinde başlanması planlanıyor. İlk hava gemisi için öngörülen uçuş tarihi ise 2001. Hazırlanacak ilk uçak yani prototip, uzay gemisi fırlatan modelin bir küçüğü olacak. Boyu 80 metreyi bulan hava gemisi, üzerinde reklam taşıyacak. Hava gemisinde taşınacak olan reklamların, projenin gelişmesi için ciddi bir maddi imkan sağlayacağı düşünülüyor. Coopership şirketi yetkilileri, reklamın yanı sıra prototibin 25 yolcu taşıyabilecek yapıda imal edileceğini söylüyorlar. Havada aracın hızı yolcular için etrafı daha iyi seyredebilmeleri amacıyla saatte 70 kilometreye kadar düşürülebilecek.

İKİ BİN YOLCU KAPASİTELİ

Hava gemisinden gelecek yıllarda daha büyük modellerinin yapılması planlanıyor. Yaklaşık 260 metre boyunda olacak hava gemisi, içinde bin ton kargo veya 2000 yolcu taşıyabilecek. Aracın seyir sürati ise saatte 350 kilometre olacak. Bu süratin dünya etrafının yakıt ikmali yapmadan geçebilmek için yeterli olduğunu belirten şirket yetkilileri, sistemin aslında geçmişe dönük bir nostalji olduğunu vurguluyorlar. Bilindiği gibi hava gemileri 1930'lara kadar çok popüler ulaşım araçlarıydı. Ancak 1930'ların sonlarında Alman Hindenburg Zeplini'nin yanarak düşmesi sonucunda bu tür projeler gözardı edilmeye başlanmıştı. Son yıllarda zeplinler özellikle askeri veya reklam amaçlı uçuyor. Türkiye'de de Koç Grubu'na bağlı Aygaz'da özel bir zeplin görev yapıyor.

2 binli yıllarda geliştirilecek hava gemilerinin içleri çok lüks döşenecek. 'Uzun menzilli gemi' olarak adlandırılan modelde, yolcular 2 günlük uzay turuna çıkacaklar. Bu sistem sayesinde hem hava gemisi ile 16 bin metrede bir yolculuk imkanı doğacak hem de hava gemisi üzerinden fırlatılacak mekik ile uzay yolculuğu yapılabilecek.

Lüks gemi

Özel turlar düzenlenmesinde kullanılacak hava gemisinin içinde her türlü lükse sahip özel kamaralar yer alacak. Yolcular bu kamaralarda seyahatin tadını çıkartacak. Kamaralar dışında büyük bir restoran, bar ve spor merkezi de yapılacak.

Hava gemisinin 30 milyon dolara mal olacağını belirten Coopership şirketi yetkilileri, araçlarının ilerki yıllarda büyük ilgi çekeceğini tahmin ediyor. Orta kapasite orta menzilli bir yolcu uçağı fiyatına malolması beklenen hava gemileri, uçak yolculuğu nedeniyle sıkışan hava trafiğine de yüksekte bir çözüm olacak. Hava gemilerinin hem yolcu hem de kargo olarak kullanılmasının bu tür hava araçlarına olan ilgiyi arttıracağına dikkat çekiliyor.

Teşekkürler bay Lee

Singapur Havayolları geçtiğimiz hafta Türkiye Cumhuriyeti'nin 75'inci yılı için mükemmel bir organizasyon yaptı.

Şirketin ve dünyanın en yeni uçağı Boeing 777-300, Singapur-İstanbul seferini gerçekleştirdi. Atatürk Havalimanı'na gelen uçak, kısa sürede uçuşa hazırlandı ve konuklarını beklemeye başladı.

Konuklar İstanbul'daki çeşitli yurtlarda kalan 140 çocuktu. Hepsi Singapur Havayolları tarafından giydirilmişti. Dış hat salonundan çocuklar uçağa alındılar. Atatürk Havalimanı ve Singapur'un B777 uçağı güzel bir buluşmaya tanıklık yaptı.

İlk kez havalimanı gören, ilk kez uçağa binen çocuklar Singapurlu hostesler tarafından sevgi ile karşılandı. Singapur Havayolları çocuk hayatına gösterdiği özeni burada da sergiledi. Uçağı getiren ekip dışında özel olarak Singapur'dan yolcu olarak pilotlar gelmişti. Üstelik üçü de öğretmen pilottu. Ve 140 çocuğu bir saat süre ile Türkiye semalarında uçurdular. Uçağı kullanmak için iki pilot yeterli olmasına, uçuş süresinin kısalığına rağmen tüm yolcular çocuk olduğu için üç pilot kokpitte yer aldı.

Küçükler dünyanın en modern uçak kabininde bilgisayar oyunları ile kendilerinden geçtiler. Usaş'ın hazırladığı yiyecekleri kimi yedi, kimi yanına alıp götürdü. Yenilen içilen, gezilen görülen hepsi bir yana Singapurlu dostlarımız bizim çocuklarımıza inanılmaz bir sevgi sundular. Bir gösteri değildi bu. İçlerinden gelerek yaptıkları gözlerinden okunuyordu. Uçağın pilotlarından kabin ekibine, Singapur Havayolları'nın Türkiye personeline kadar hepsi dünyanın en fazla çocuklu ailesinin reisleri gibi hareket ettiler.

Şirketin Türkiye Genel Müdürü Donald Lee konukseverliğini bir çoşkuya dönüştürdü. Çocuklar uçaktan inerken Donald amcalarını teşekkür yağmuruna tuttular.

Teşekkürlerler Bay Lee.

Bizim havacıların akıllarına gelmeyen müthiş bir şey yaşattınız, bizim çocuklarımıza...

THY maket uçak satacak

Türk Hava Yolları uçaklardaki duty free'de satılmak üzere özel yapım THY logolu maket uçaklar sipariş etti. Ramazan Bayramı'na yetiştirilmeye çalışılan uçaklar üçlü pakette satılacak. Uçaklar, İkram Başkanlığı tarafından Alman Herpa şirketine yaptırıldı. Gerçeğe uygun olarak 1/500 ölçekte imal edilen uçakların özellikle yurtdışında bir çok meraklısı ve kolleksiyoncusu bulunuyor. Fiyatı 60 Alman Markı olan Airbus A340, A310 ve B737-400 tipi THY uçaklarından oluşan üçlü paketin özellikle çocukların büyük ilgisini çekmesi bekleniyor. Bir çok yabancı havayolu şirketi tarafından yıllardır hazırlanan uçakların diğer çeşitleride THY tarafından yaptırılacak. Gelecek yıllarda aralarına B737-800, RJ100 ve RJ70 gibi THY filosundaki diğer uçaklarında bulunduğu paketler satışı çıkarılacak. Ayrıca şirket geçmişte kullandığı ve eski desenlerin yer aldığı uçaklarını da bir nostalji paketi olarak hazırlatarak satışa sunacak.

DHMİ'den ağır karar

Sayıları çok gibi görünsede Türkiye havalimanı fakiri bir ülkedir. Bir çok havalimanının adı vardır ama kendisi yoktur. Binbir eksikle sınırlı hizmet vermektedir. Bu yüzden Türkiye'de kentler arasında gerçek anlamda hava köprüleri kurulamamaktadır.

Son zamanlarda hızlanan, özelleşen havalimanları ile yapılan başlangıcın hızı ne yazık ki yeterli değildir. Sivil havalimanı sayısındaki sıkıntıya Genel Kurmay Başkanlığı yardımcı olmuştur. Bir çok yerde Hava Kuvvetleri'ne ait askeri havalimanları sivil uçaklara da açılmıştır. Bunun tarihi de oldukça eskidir.

Bu sayede aslında tarifeli bir sefer yapılsa yolcu bulunamayacağı sanılan bir çok kente uçak seferleri konulmuştur. Bu havalimanları sayesinde küçük havacılık klüpleri de oluşmuştur. Askeri ve sivil havacılar yakınlaşmışlardır. Bilgi, deneyim alışverişi artmıştır.

440 DOLAR

Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 1999'un ilk gününden geçerli olmak üzere yeni bir karar alarak aynı zamanda sivil uçaklar tarafından kullanılan askeri havalimanlarına inen her uçaktan 440 Dolar istemeye başladı. Afyon, Amasya/Merzifon, Balıkesir/Bandırma, Balıkesir/Merkez, Batman, Bursa, Bursa/Yenişehir, Denizli/Çardak, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir/Sivrihisar, İstanbul/Yalova, Kayseri/Erkilet, Konya, Malatya, Manisa, Muş, Çorlu Havalimanları’na inen her uçak için 440 Dolar verilecek.

Bu kararı anlamak imkansızdır. . İddiaya göre pistlerin yıpranma ve onarımı için askerler bu parayı istemişler. Ve yine iddiaya göre DHMİ hiç bir ikna çabası göstermeden uygulama kararı almış.

Bir çok uçak sahibi ile görüştüm. Böyle bir karar sadece yerli uçak sahiplerini değil, yabancılarıda küstürecek kadar ağırdır. Daha önce sadece 1.5 milyon lira alınarak bu tür havalimanlarına uçuşlar özendirilirken şimdi de küstürülüyor.

UÇAKLAR ZENGİNLİĞİMİZ

Bizim ülkemizde uçak sahiplerine genellikle 'Nasıl olsa zenginler. Versinler' anlayışı ile bakılıyor. Havacılık klüpleri, pilot olmak için uçuşlar yapanlara hep 'paraları var ödesinler' zihniyeti ile yaklaşılıyor.

Oysa bu tamamen yanlıştır. İlkel bir anlayıştır. İş jetlerimiz, sportif uçaklarımız ülkemizin zenginliğidir. Gelişmişliğinin göstergesidir. Havacılık klüpleri, pilot kursları bunlar Türk Sivil Havacılığı'nın emeklemekte olan olan yarınlarıdır.

Her iniş için 440 Dolar kararı ağır bir karardır. Bu miktarın 10 ya da 20 milyon liraya çıkarılması anlayışla karşılanabilir. Ama ötesindeki insafsız artışın sorumlusu DHMİ'dir. DHMİ, Türk havacılığının gelişmesinde de görev üslendiğini düşünerek bu sorunu çözmek zorundadır.

Çözemezse beceriksizliğini belgelemiş olur.