Türkiye’nin yeni helikopteri T-129

TAI tarafından T-129 adıyla Türkiye’de üretilecek helikopterin yazılım ve diğer sistemleri yerli şirketler tarafından geliştirilecek. Toplam 2.7 milyar dolarlık projede 51 adet helikopter alımı yapılacak.

A-129, İtalyan ordusu için 1980’lerde Yugoslavya’dan olası bir Sovyet saldırısına karşı geliştirilmeye başlanmıştı. Helikopter, hafif yapısıyla ekonomik işletim maliyetleriyle silahlı destek, tanksavar, keşif, eskort gibi görevlerde kullanılabilecekti.

Mangusta adı verilen A-129 ilk uçuşunu 1983’te yaptı. Teslimatlar 1980’lerin sonunda başladı. Helikopterin 2002’de daha güçlü Amerikan RAH-66 Comanchi’nin de kullandığı T800 motorlarına sahip A-129CBT modeli geliştirildi. Helikopterin üzerindeki pervane (pal) sayısı ise beşe çıkartılarak performans ve sessizlik artırıldı. Türkiye’deki son ihaleye de bu model girdi.

GÜÇLÜ MOTOR TALEBİ

Önümüzdeki günlerde İtalyanlarla görüşmelere başlayacak Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM), helikopterin taşıma gücünü artıracak, T800 motorunun en güçlü modelini istiyor. T129’un maksimum kalkış ağırlığı bu motorla 5.5 tona çıkartılacak. Ek güç sayesinde yakıt ve silah kapasitesi artırılacak. TAI’de yapılacak mühendislik çalışmalarıyla, helikopter Türkiye şartlarına uyumlu yeni bir model haline getirilecek.

Ayrıca helikopterin kokpitinde de tüm verilerin ve hedefin ekranlardan takip edileceği "glass cockpit" konseptine geçilecek. Burunda ise Aselsan tarafından geliştirilen kızılötesi görüş ve hedefleme sistemi yer alacak. İlk ihalenin iptaline neden olan düşman-dost ayrımı yapacak yazılım Aselsan liderliğindeki Türk şirketleri tarafından hazırlanacak. Hedef TAI’de imal edilecek ilk T-129’u 2013’te uçurabilmek.

2013’TE UÇACAK

Bu projenin TAI’de helikopter altyapısının hem imalat hem de mühendislik açısından ciddi gelişim sağlaması bekleniyor. Agusta Westland şirketi T-129’un üçüncü ülkelere satış konusunda da TAI’ye yetki veriyor.

Tolga ÖZBEK

MOTOSİKLET FABRİKASIYDI HELİKOPTERDE DÜNYA DEVİ OLDU

Agusta şirketi helikopter konusundaki çalışmalarına 1950’lerde iki İtalyan, Amerikan Bell şirketinin iki mühendisi ve bir tercümanla başladı. Görüşmeler motosiklet fabrikasının motor bölümünde yapılıyordu. Bugün Agusta şirketi dünyanın en büyük helikopter imalatçıları arasında. İngiliz Westland ile 2000’de evlenen şirkette halen 8 bin 800 kişi çalışıyor.

Ürünler arasında sivil pazarda A109, A119, AB412 ve AB139 askeri modeller arasında da aralarında Amerikan başkanlık helikopteri EH-101 (US101 adıyla imal edilecek), A129 ve NH90 bulunuyor.

UÇAK GİBİ HELİKOPTER

Bell’le proje ortaklığını sürdüren şirket halen tiltrotor olarak adlandırılan helikopter gibi havalanıp uçak gibi pallerini havada yatay hale getirip uçabilen sivil BA609 projesini geliştiriyor.

Türkiye’nin Agusta ile ilişkileri oldukça eski. Kıbrıs Barış Harekatı sonrasındaki Amerikan ambargosunda Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu helikopterlerin önemli kısmı Bell lisansı ile üretim yapan Agusta’dan karşılandı. Halen Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterinde Agusta imalatı AB412, AB206, AB204 gibi 200’e yakın helikopter bulunuyor.

T-129 TEKNİK ÖZELLİKLER

4 Mürettebat: 1 pilot, 1 silahçı

4 Gövde uzunluğu: 12.62 metre

4 Yükseklik: 3.35 metre

4 Boş ağırlık: 2.530 kg

4 Maksimum ağırlık: 5.500 kg

4 Maksimum hız: 278 km/saat

4 Servis irtifası: 4.725 metre

4 Menzil: 1.000 km

4 Silahlar: 20 mm makineli top, Hellfire, 2.75 ve 3.19 inchlik roketler.

Kontrolörler İstanbul’da buluşuyor

Uluslararası Hava Trafik Kont-rolörleri Dernekleri Federasyonu IFATCA’nın 46. Dünya Konferansı 16 Nisan’da İstanbul’da başlıyor. Türkiye Hava Trafik Kontrolörleri Derneği TATCA’nın ev sahipliğindeki toplantıda 2008’in yol haritası belirlenecek. 95 ülkeden 600’ün üzerinde kontrolörün katılacağı toplantı Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım tarafından açılacak. 20 Nisan’da sona erecek toplantıda yeni kurallar ve uygulamalar da ele alınacak.

THY, pilot ve kabin memuru alıyor

Türk Hava Yolları yetiştirmek üzere pilot adayları alıyor. Üniversitelerin uzay, uçak, matematik, makine, işletme, fizik, endüstri, elektrik, elektronik, bilgisayar, elektronik ve haberleşme, meteoroloji, mekatronik mühendisliği bölümlerinden lisans düzeyinde mezun, iyi derece İngilizce bilen, 1 Ocak 1975 ile 31 Aralık 1983 tarihleri arasında doğmuş adaylar arasında yazılı, sözlü sınavlar yapılacak. Sağlık muayenesinden geçirilecek adaylar deneme uçuşuna tabi tutulacak. Kazananlar 15 yıllık mecburi hizmet karşılığında THY Uçuş Akademisi’nde eğitimlerine başlayacak. Son başvuru 11 Nisan.

KABİN MEMURLARI

THY ayrıca İngilizce eğitim veren lise, yüksekokul, üniversite ve dengi okul mezunu kabin memuru adayları alıyor. İyi derece İngilizce bilmesi (ikinci dil tercih nedeni) istenen 1 Ocak 1979 ile 31 Aralık 1985 tarihleri arası doğumlu adayların 1.63-1.80 cm arası (kadınlar), 1.70-1.90 cm arası (erkekler) boya ve uygun boy-kilo oranlarına sahip olmaları gerekiyor. Başvurular 13-17 Nisan tarihleri arasında alınacak. Hem pilot hem de kabin memuru adaylarının THY Uçuş Eğitim Başkanlığı’nın Florya’da bulunan merkezine şahsen başvurmaları gerekiyor.

Yolcu hattı

Fax: 0 212 677 03 64

cockpit@hurriyet.com.tr

1 Nisan’da yapacağım uçuş için havalimanına gittiğimde büyük bir şokla karşılaştım. 70 YTL’lik yurtdışı çıkış harcını yatırıp pul almak için Maliye Bakanlığı bankosunu ararken uygulamanın kaldırıldığını öğrendim. Harç 15 YTL’ye inmişti ancak ödemeyi sadece Garanti Bankası kabul ediyordu. Bankanın önünde uzun bir kuyruk olmuş, yolcular 15 YTL’yi yatırıp uçaklarını kaçırmamak için sabır çekiyorlardı. Havayolu yetkilileri ise ne yapacaklarını şaşırmışlardı.

C.K./İSTANBUL

15 YTL karmaşası

Uygulama son dakikada yapılan yazışmayla çıkartıldığı için bu konuda kaos devam ediyor. Biletlerini 1 Nisan’dan önce alan yolcuların harcı kendilerinin yatırması gerekiyor. 15 YTL’lik harç anlaşmalı bankalar, gümrük saymanlıkları veya vergi dairelerinde ad, soyadı ve pasaport numarası belirtilerek makbuz karşılığında alınıyor. Harç pulunun elektronik biletlerle yapılan seyahatte pulun pasaport veya uçağa biniş kartına, kağıt biletlerde de bilet üzerine yapıştırılıyor.

Havayolları check-in kontuarında bu pulun satılması için Maliye Bakanlığı ile görüşmelerini sürdürüyor. Uygulamadan yurtdışında oturma izni olanlar, kara, deniz ve havayolu taşıtlarının mürettebatları ve yedi yaşını doldurmamış olanlar muaf.

Karabatak Airlines

Yine bir yaz sezonu başlıyor. Havalimanları doluyor, gökyüzü hareketleniyor. Tekrar toparlanma sinyalleri veren turizm, bazılarının iştahını kabartıyor. Yıllardır tekrarlanan senaryo yeni bir isimle yeniden vizyona sokulmak isteniyor. Hep aynı sonla biten bu film artık acı veriyor...

Geçen ekim ayında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), uzun süredir takip ettiği, finansal darboğaza giren Fly Havayolları’nın uçuş iznini askıya aldı. Hep aynı sona giden filmde "stop" düğmesine basıldı.

Şirketin sahipleri, önce Air Alfa’yı kurmuş, batma noktasında Kombassan’a satmışlardı. Bir başka deneme aynı yaklaşımla GTI Havayolları’nda yaşanmıştı.

Ama "girişimcilik ruhu" havacılık sektörünü sevmişti. Sonrasında aynı ekip Air Anatolia’yı kurdu. Ama havayolunun organizasyonunda muhasebenin "ödeme" bölümü unutulmuştu. Milyonlarca Euro’luk borçla Air Anatolia bir gecede Fly Air oldu. Personel ve uçaklar bu şirkete devredildi.

TÜRKİYE’YE ZARAR VERDİ

Air Anatolia’nın faiziyle birlikte 20 milyon Euro’luk borcu Türkiye Cumhuriyeti’nin borç hanesine yazıldı. Bizim de üye olduğumuz, Avrupa’nın üst geçiş ücretlerini alan Eurocontrol bu parayı "tıkır tıkır" Türkiye’nin gelirlerinden kesti.

Senaryo bir türlü değişmediği için "temiz sayfa" açılarak kurulan Fly Air de beklenen sona doğru ilerlemeye başladı. Bir zamanlar iç hatlarda uçan ilk özel havayolu olan Fly Air, finansal darboğazdaydı. Uçaklarının bakımlarını yaptıramaz, personeline maaş ödeyemez hale gelmişti. Sadece SSKborçları 20 trilyona ulaşmıştı. SHGM, şirketin uçuş iznini geçen ekim ayında askıya aldı. Konkordato ilan edildi.

HAVACILIK OTORİTESİ

Bağımsız denetçiler havayolu hakkında 49 sayfalık rapor hazırladı. Fly yetkilileri kararın durdurulması için mahkemeye başvurdu. Ancak mahkemeye bu raporun sadece ilk dört sayfası gitti. Ankara 14’üncü İdare Mahkemesi, sanki ülkenin havacılık otoritesi gibi karar aldı. 27 Şubat’ta yürütmeyi durdurdu. Fly Air böylece yeniden uçabilecek, uçtukça da borcunu ödeyecekti.

Uçakları bakımsızlık nedeniyle hurdaya çıkan, üzerinde motorları bile olmayan, imajı Avrupa’da yaşadığı sorunlar nedeniyle yerle bir olan havayolu nasıl yeniden uçacaktı? Kim bu şirkete kredi açacaktı?

FİNAL HEP AYNI

Aynı film yeniden vizyona başka isimler altında sokulmak isteniyor. SHGM, bir daha bu filmin tekrarlanmaması için mücadele ediyor. Karabatak Airlines’ın sabıkaları için kurallar artık değişiyor...