TAV’ın hedefi 70 milyar dolarlık pazar

Bölgesel uçuşlarda kullanılacak 100 koltuklu uçağın 30’u Aeroflot Havayolları olmak üzere 61’i kesin 19’u opsiyon toplam 80 adetlik siparişi bulunuyor. Sivil pazarı hedefleyen Sukhoi, risk ortağı olarak TAI’yle çalışmak istiyor.

Halka arz için talep toplayan TAV Havalimanları Holding AŞ, bölgede önümüzdeki 20 yılda yapılacak 70 milyar dolarlık havalimanı ve terminal yatırımına göz dikti. Halen İstanbul Atatürk ve Ankara Esenboğa İç ve Dış Hatlar, İzmir Adnan Menderes Dış ve Gürcistan’da Tiflis Havalimanları’nı işleten TAV, dünyanın en hızlı büyüyen havalimanı pazarından pay almayı planlıyor.

Uluslararası Havayolu Taşımacıları Birliği (IATA) verilerine göre 2020’de dünya hava trafiği ikiye katlanacak, taşınan yolcu sayısı yılda 9 milyara ulaşacak. Büyümeyi kaldırabilmek için yaklaşık 200 milyar dolarlık havalimanı yatırımı yapılması planlanıyor. Bu yatırımın 70 milyar dolarlık kısmı Türkiye, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Kafkaslarda gerçekleştirilecek.

YENİ İHALELER

Halen TAV, Tunus’ta Enfidha Havalimanı projesinde Alman rakibi Hohctiff ile çekişiyor. Yani şansı yüzde 50. Ürdün Amman’da Queen Aliya Havalimanı için de beş şirketle birlikte kısa listede. Burada da şansı yüksek. Bölgedeki önemli pazarlardan biri de Suudi Arabistan. Önümüzdeki aylarda Suudi Arabistan hükümeti Cidde, Medine ve Tabuk havalimanlarını özelleştirecek.

Bu yıl içinde bölgede açıklanması beklenen diğer projeler arasında Abu Dabi Havalimanı modernizasyonu başta geliyor. Çin’den sonra dünyanın en hızlı büyüyen ikinci havacılık pazarı olan Hindistan, önümüzdeki yıllarda 50 havalimanını özelleştirilecek. Çok sayıda havalimanı için de modernizasyon ve kapasite artırımı gündemde.

Halka arzda TAV Havalimanı Holding içinde yer almayan TAV İnşaat ise halen Mısır’da Kahire, Katar’da Japon ortağıyla Doha Havalimanı’nda inşaata devam ediyor. Şirketin geçen yıl Dubai’de Emirates Havayolları için Airbus A380 uçaklarının bakım hangarları inşaatlarını yapmıştı.

TAV’ın Gürcistan’da nisanda açılması planlanan havalimanı ise Batum’da. Burayı işletmek üzere görüşmelerini sürdüren TAV, Batum ile bir ilke imza atmayı planlıyor. Türkiye sınırına çok yakın Batum Havalimanı’na Türk Hava Yolları iç hat seferi yapacak. Bölgenin turizmi hem Türkiye hem de Gürcistan açısından ciddi bir canlanma yaşayacak.

TÜRKİYE’DEKİ PROJELER

TAV bölgeye açılırken Türkiye’deki projeleri de yakından takip ediyor. Bu yıl işletim süresi tamamlanacak Antalya Birinci Dış Hatlar Terminali yeniden ihaleye çıkacak. Bunu Antalya İkinci Dış Hatlar Terminali izleyecek. İstanbul’da ise Sabiha Gökçen Havalimanı’nın projesi gündemde. Çalışmaları son aşamaya gelen havalimanı, yap-işlet-devret metoduyla kapasitesini artıracak. İhalenin mart ayı içinde açıklanması öngörülüyor. Havalimanı’na yolcu körüklerine sahip yüksek kapasiteli yeni bir Dış Hatlar Terminali’nin inşa edilmesi planlanıyor. Sabiha Gökçen’e uçakların aynı anda inip kalkabileceği paralel pist yapılması da gündemde.

TAI Rus uçağına ortak oluyor

Rus Sukhoi şirketi, Amerikan ve Avrupalı imalatçılarla beraber geliştirdiği Sukhoi Superjet 100 (SSJ) bölgesel yolcu uçağında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii’nin (TAI) ortaklığa sıcak baktığını açıkladı. Sukhoi Sivil Uçak Stratejik Planlama Başkanı Dmitry Matsenov, Türkiye’nin bölgesel uçak ihtiyacının hızla arttığını belirterek bu konuda TAI’nin ortak olabileceğini söyledi.

Uzun yıllar tasarladığı askeri savaş uçaklarıyla Sukhoi şirketi, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ayakta kalarak yeni projelerine devam etti. En büyük rakibi Rus Mig şirketini pazarın dışına iten Sukhoi, 2001’de, askeri havacılığa göre dört kat daha büyük olan sivil pazara girmeye karar verdi.

Önümüzdeki ay Sibirya’da imalatına başlanacak uçak, 100 yolcu kapasiteli olacak. Menzili 4 bin 500 kilometre olarak planlanan SSJ için 300’ü Rusya ve çevre ülkelerde kullanılmak üzere toplam 800 uçaklık pazar öngörülüyor. Gövdenin uzatılarak 110, kısaltılarak da 75 koltuklu modellerin imalatı planlanıyor.

Projenin yüzde 25’lik risk ortağı, İtalyan havacılık devi Alenia. Sukhoi, fly-by-wire yani kablolu uçuş sistemlerine sahip olacak SSJ için Avrupalı ve Amerikalı imalatçılardan destek alıyor. Motorları, Fransız Snecma ve İtalyan Avio şirketleriyle ortak Rus NPO geliştirecek. Avionik yani elektronik, hidrolik sistemler, iniş takımı, kabin ekipmanlarında ise Honeywell, Goodrich, Parker, Thales gibi dünya devlerinden alınacak. Tolga ÖZBEK

İnternette yer yokçağrı merkezinde var

Çok sık Türk Hava Yolları ile iç hat uçuşu yapıyorum. Biletlerimi çoğunlukla internet sitesi üzerinden satın alıyorum. Bazen kalkışa 2-3 saat kala internete baktığımda uçakta yer olmadığını, tüm fiyat aralıklarında satışa kapandığını görüyorum. Ancak çağrı merkezini aradığımda uçakta yer olduğunu hatta 69 YTL gibi ucuz sınıftan bilet olduğuna defalarca şahit oldum. Acaba THY internet yerine neden bizi çağrı merkezine yönlendiriyor?

S.A. ANKARA

SunExpress uçuş ağını genişletiyor

İlk defa Boeing’e doğrudan iki uçaklık sipariş veren, Türk Hava Yolları ve Alman Lufthansa’nın ortak havayolu şirketi SunExpress, bu yıl İzmir çıkışlı açacağı yeni Avrupa hatlarıyla uçuş ağını genişletiyor. İngiltere, Hollanda ve İsviçre pazarındaki etkinliğini artırmak isteyen havayolu, uçuşlarına Ercan bağlantısı vererek Kıbrıs turizmine de katkı sağlamayı planlıyor.

İzmir merkezli iç hat ve Avrupa uçuşlarından memnun olduklarına dikkat çeken Genel Müdür Paul Schwaiger, turizmdeki düşüşe rağmen bu yıl büyümeye devam ederek 3 milyon yolcu sayısına ulaşacaklarını söylüyor.

SunExpress’in yapısıyla ilgili en önemli adım nisan ayında THY ile Lufthansa arasında gerçekleşecek. Geçen yıl sonunda uzun zamandır hedeflediği gibi Thomas Cook’un elindeki hisseleri alarak 1989’daki ortaklık yapısına geri dönen Lufthansa, geçen hafta yönetim kurulu kararıyla resmen SunExpress’in yüzde 50 ortağı oldu. Bu kararın tam anlamıyla yürürlüğe girmesi, Türkiye ve Almanya’daki rekabet kurullarının onayıyla gerçekleşecek. Onayın arkasından yapılacak genel kurulla SunExpress’in geleceği şekillenecek. Henüz pazarlıkları devam eden çalışmalarda muhtemel senaryolar arasında şirketin İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanı merkezli uçuşlara başlaması, düşük maliyetli havayolu konseptiyle Türkiye’de farklı noktalarda Avrupa’ya sefer yapması yer alıyor.

Atlasjet Sinop’a uçacak

Atlasjet, Sinop’a tarifeli uçabilmek için araştırmalarına başladı. Pist ve terminal konusunda Atlasjet pilot ve mühendislerinin hazırlayacakları rapor doğrultusunda seferlerin başlaması planlanıyor. Bu konuda Edremit’in önemli bir örnek olduğunu belirten Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ersoy, geçen yaz haftada iki gün başladıkları İstanbul-Edremit seferlerini yazın her güne çıkartacak.

Elektronikçilere lisans

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) bünyesinde görev yapan Hava Trafik Emniyeti Elektronik Personeli, Resmi Gazetede yayınlanan yönetmelikle lisansa sahip meslek kategorisine geçti. Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu’nun (ICAO) aldığı karara göre gerçekleştirilen çalışmayla Türkiye İsviçre, Fransa, Japonya gibi ülkelerin arkasından lisanslandırmaya geçen yedinci ülke oldu.

Bir pilotun anıları

Türk Hava Kuvvetleri’nin ilk jet pilotlarından H. Oğuz Barut, 1941’de başladığı uçuş hayatını "Bir Pilotun Serüven Dolu Anıları" adını verdiği kitabında topladı. Macera dolu bir havacılık hayatına sahip Barut, Hava Kuvvetleri’nden 1961’de yarbay rütbesinde emekli olduktan sonra Vietnam’da sivil uçan beş Türk pilotundan biri oldu. Barut, 30 yıllık aktif pilotluğu sırasında 41 çeşit uçakta görev yaptı.

Fiba, Challenger alıyor

Hüsnü Özyeğin’in sahip olduğu Fiba Havacılık, portföyüne Kanadalı imalatçı Bombardier imalatı Challenger 605 tipi geniş gövdeli iş jeti alıyor. Teslimatı önümüzdeki yıl ağustos ayında yapılacak uçak, 10 koltuklu planlandı. Challenger 605’in Türkiye’deki ilk kullanıcısı ise Ocak 2008’de Ömer, Demir ve Yalçın Sabancı’nın ortak kurduğu Döysa Havacılık şirketi olacak.