Sabit limit rötar yaptırıyor

Aynı şekilde havalimanlarının da limitleri vardır. Atatürk Havalimanı’nda arka rüzgarla iniş yapabilmenin limiti saatte 5 knot yani saatte 9.25 kilometredir.

Atatürk Havalimanı’nda en hızlı uçak trafiği hareketi 05-23’e iniş, 17-35 sağ ve sol pistlerinin de kalkış için kullanılmasıyla sağlanıyor.

Ama rüzgar yönü değiştiğinde işler Arap saçına dönüyor. Uçakların yeni pist doğrultusunda inişe getirilmesi hava trafiğinin yoğun olduğu saatlerde en az 30 dakika rötara neden oluyor. Böyle olunca inen-kalkan uçaklar rötara giriyor. Yolcu şikâyet etmeye başlıyor.

Oysa Avrupa’da, Amerika’da büyük havalimanlarında olduğu gibi arka rüzgârla iniş limitlerinde değişikliğe gidilmesi gerekiyor. Bu opsiyonun kontrollü olarak kullanılması doğal olarak uçak trafiğinin rahatlamasına yol açıyor.

Bu tür limitleri ile oynanan pistlere “preferential” yani tercihli, öncelikli pist deniyor. Yağmur yağışı gibi pistin ıslanıp frenlemenin azalarak zayıfladığı, görüşün çok düşük olduğu, windshear (rüzgâr kırılması) şartları dışında bu pistlere uçaklar limitler içinde biraz daha fazla arka rüzgârla indiriliyor. Böylece trafiği diğer piste yönlendirip hava trafiğini allak bullak etmeden operasyona devam ediliyor.

Eğer inecek veya kalkacak uçak ağırsa, limitlerine gelmişse ve arka rüzgâr sorun çıkartacaksa, pilotlar hava trafik kontrol merkeziyle konuşup rüzgârı önden alacakları pisti tercih edebiliyor.

Preferential uygulamasına geçildiğinde Atatürk Havalimanı saatlik 40 uçak kapasitesini uygun durumlarda 50 uçağa kadar çıkartmak mümkün görünüyor. Bugün Londra’da tek pisti olan Gatwick Havalimanı bu tür uygulama ile saatlik limitini 60 trafiğe çıkarıyor.

Atatürk Havalimanı’nda da böyle bir uygulama ile hava trafiği hızlanır, rötarlar azalır. Aynı zamanda hava trafik kontrolörlerinin işleri kolaylaşır. Sık değişen rüzgârlarda yaklaşma daha emniyetli ve kolay yapılır. Uçaklar az yakıt harcarlar, çevre daha az kirlenir.

Business yolcusu tam yatan koltuk istiyor

Doluluğun giderek artmasıyla birlikte havayolu şirketleri yüksek gelir elde ettikleri business yolcuları için yeni yatırımlar yapıyor. Tüm havayollarının business’larında 180 derece tam yatan koltuklar adeta standart hale geldi

Ekonomik toparlanmayla birlikte kriz öncesi yolcu rakamlarına ulaşan havayollarında ‘business savaşı’ başladı. Şirketlerin ciddi gelir elde ettikleri uzun menzilli uçuşlarda kullanılan geniş gövdeli uçakların business class’ları yeni yatırımlarla yenileniyor. 180 derece tam yatan koltuklarla konfor standartları yukarı taşınıyor.
Birçok şirketin business class koltukları genişlik ve yatış açısıyla first class özelliklerine ulaştı. First koltukları ise ‘süit’ tanımının eskimesi ve tahliyede sorun çıkarması nedeniyle yeniden şekillenmeye ve özel bölümlere dönüşmeye başladı. Bu durum bilet fiyatlarına da yansıyor. Dolulukla birlikte business’ta bilet fiyatları artıyor. Şirketler yüksek gelir elde ettikleri business yolcularını başka havayollarına kaptırmamak için kriz dönemlerinde bile 100-200 milyon dolarlık yatırımları gözünü kırpmadan yapıyor. Bazı havayolları ise yükselen business fiyatlarından kaçan yolcuyu tümüyle kaybetmemek için ekonomiyle business arasındaki ara sınıfı uçaklarına koymaya başladı. Bu arada ekonomi sınıfında uzun uçuşlarda kullanılan uçaklardaki koltuk aralıklarında da ciddi bir daralma dikkat çekiyor. Şirketler, yoğun sezon dışında özellikle ekonomi ve ara sınıflardaki koltuklarını çok ucuz tutarak yolcu sayısını artırıyorlar. Örneğin bazı zamanlar İstanbul’dan Amerika’ya ya da Singapur’a ekonomi sınıfında 350 Euro’ya uçmak bile mümkün.

UÇAKTA CANLI TV YAYINI BAŞLIYOR

THY: Filoya katılmaya başlayan Boeing 777-300ER ve Airbus A330-300 uçaklarının kabinlerinde yeni konsepte geçti. Kiralık 777’lerde first class hizmeti yeni uçaklarda kaldırıldı. Business standartları first’e yaklaştı. Ocak ayından itibaren yeni kabinde canlı televizyon ve internet başlıyor. İki yıl içinde filodan çıkarılacak A340’lara yeni koltuk konulmayacak.

LUFTHANSA: 2011 sonundan itibaren teslim edilmeye başlanacak Boeing 747-8 uçaklarında yeni business koltuğuna geçiliyor. Tam yatar hale getirilecek koltuklar halen mevcut business tasarımıyla uçan A380’lere de konulacak.

AIR FRANCE: Tasarımı yenilenen koltuklar 180 derece tam yatar hale getirildi.

KORE: Havayolu yeni ‘Kosmo Sleeper’ adını verdiği business koltuğu 188 santimetrelik yatak haline geliyor.