Rötar isyanı

Bugün Türk Havacılığı havalimanları yanlışları yüzünden kıvranıyor.Uçuşlar gecikiyor, yolcular perişan oluyor. Bağlantılar kaçıyor, sefalet giderek büyüyor.

Bütün bu günahın günahı Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne (DHMİ) ait. Sabiha Gökçen için ise faturanın kesileceği yer Savunma Sanayi Müsteşarlığı.
Yaz ortasına onarım planlayan, kışı ‘kış uykusunda’ geçiren DHMİ, sanki dünyada soğukta, yağmurda bir onarım yapılamazmış gibi saçma bir şeyin arkasına sığınıyor.
Bozulan apronlar, pistler mutlaka yazın, en yoğun sezona uzanan zamanlara kayıyor. DHMİ üst geçişlerden aldığı parayı hazineye devredip sistem içinde ‘yağ’ çekeceğine havacılığa yatırsa, yeni teknolojileri uygulasa bugün Türkiye’nin havacılığı sıkışmazdı.
Saçma kurallarla terminal binalarının projelerini kendisi çizdirip sonrada bunları ihale ettiği firmalara dayatması yüzünden DHMİ hata üstüne hata yapıyor. Örneğin Atatürk Havalimanı Dış hatlar terminalinde gate’lere yani kapılara giden koridor belki birkaç katı geniş yapılabilirdi. Ama gittiler daracık bir koridor yapılmasını hükmettiler. Arazi vardı, para da vardı. Cahillik, planlamaları 10-15 yıla göre yapma alışkanlığı bugünlerin sıkıntına gelinmesine yol açtı.

KAMULAŞTIRMA İŞİ SALLANDI

Atatürk Havalimanı genişletilmesi için ilk işaretler ortaya çıktığı zamanlarda Marmara Depremi oldu. Kamulaştırma bedelleri yerle birdi. O zaman yazdık çizdik. Eğer Florya’nın bir bölümü kamulaştırılsaydı, bugünkü yerden pist yerine operasyon yapılabilecek paralel bir pist olacaktı.
Olmadı, koca pist şimdi zorla operasyon yapılan zaman aktarmalı bir pist. Yani aynı anda operasyon rahatça yapılamıyor.
Terminal çok daha büyük planlanabilirdi ama olmadı. Gerekirse Marmara üstüne bile pistler yapılabilirdi. İyi planlama olsa idi, bugün üçüncü havalimanı için 22 milyar Euro’luk risklere ve o bölgedeki yapısal sorunların riskine girilmezdi. Orada da hatalar yapılıyor. Bakın sonradan ne faturalar ödeyeceğiz. Ne dertler çekeceğiz.

SABİHA GÖKÇEN GECİKTİ

Sabiha Gökçen Havalimanı’nın hâlâ ikinci pisti yok. Ne olacağı da belli değil. Havalimanları, havayolu batıracak hale geldiler. Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) bu havalimanını işletemiyor. İş jetlerine bile push-back yapıp para kazanacağını sanarak sistemi yavaşlatıyor. SSM Müsteşarı Prof. Dr. İsmail Demir bu işi bilen bir insandır. Sanırım bir havalimanı işletmek zorunda kalmasından hiç de hoşnut değildir.
Hep yazmışımdır. Havalimanlarının özelleştirilmesi gerekiyor diye. Terminal özelleştiriliyor, ama apron, pist, hava trafiği vs. başka bir devlet kuruluşunun kontrolünde. Ağır, hantal bir işletme DHMİ. Yaptığı hatalar çok pahalı. Bugün değişen rüzgârlar bile öngörülemediği için şimdi üçüncü havalimanında da atıl yönlü pist planlanıyor. Kuşlar, meteorolojik, topografik şartlar hiç birisi DHMİ için önemli değil. Bildiğini okuyorlar.
Bir SMART Projesi güya Türk Hava Sahasını çok daha güvenli hale getirecekti. Hâlâ adam gibi çalışmıyor. Ne paralar harcandı bilseniz... Doğru iş yapacak firma göz göre göre elendi. Ucuza verildi, Ama astarı yüzünden çok kat pahalıya mal oldu.
Ama boş. Ne yazsak boş. DHMİ yine bildiğini okuyacak, üst geçiş paralarını hazineye yollayacak. Memleketin havacılığı yerinde sayacak.
Yolcu perişan olan olacak. Dünya markası THY kıvranacak. Büyümek isteyin özel havayollarımız DHMİ darbeleri ile haşat olacak.
Yok mu bu işi masaya yatıracak birkaç akıllı, güçlü adam memlekette?

RÖTARIN NEDENLERİ

-AYNI ANDA İNŞAATLAR BAŞLADI: Hem Atatürk hem de Sabiha Gökçen Havalimanlarından pist ve taksi yolu tamirat çalışmaları aynı anda başladı. Sistem kitlendi.
-GEÇ HABER VERİLİYOR: Normalde havalimanlarında inşaat çalışmalarının yapılacağı bir yıl önceden havayollarına bildiriliyor. Havayolları ona göre kapasitelerini ayarlıyor. Türkiye’de ise bu bir kaç ay öncesinden havayollarına haber veriliyor. Seferler planlanmış, biletler satılmış oluyor.
-İHALE KANUNUNDAKİ EKSİKLİK: Türkiye’de devlet ihalelerindeki temel kıstas fiyat kırımı. Kazanan şirket fiyatı kırarken hızlı ve kaliteli inşaat için yeterli sayıda ekipman ve işçi ile çalışmıyor. İşler uzuyor veya
yapılan tamir, kısa süre sonra bozuluyor.
-PİST İHALESİ UZADI: Sabiha Gökçen’de trafik akışını hızlandırmak için bir yıl önce paralel pist inşası için ihaleye çıkıldı. İhaleye giren bir şirketin itirazı nedeniyle proje bir yıl sarktı.
-HAVA TRAFİĞİ VERİMLİ KULLANILAMIYOR: Atatürk Havalimanı’nda uçaklar 3 deniz mili (yaklaşık 5,5 km), Sabiha Gökçen’de ise 8 deniz mili yani 14,8 kilometre aralıkla indiriliyor. Ancak hava trafik hizmeti aynı kontrolörler tarafından veriliyor. Bu durum kapasitenin verimsiz kullanılmasına neden oluyor.

RÖTAR ŞAMPİYONLARI

Sıra Havayolu Rötarlı Sefer İptal Edilen Sefer
1 Easyjet 14.601 183
2 THY 12.875 259
3 British Airways 6.631 141
4 Avusturya 1.910 208
5 Wideroe 508 155

HAVALİMANLARI (GELİŞ)

Sıra Havalimanı Rötarlı Sefer İptal Edilen Sefer
1 Atatürk 6.889 112
2 Londra Heathrow 5.291 102
3 Roma Fiumicina 4.618 111
4 Paris CDG 4.331 77
5. Sabiha Gökçen 3.775 62

HAVALİMANLARI (GİDİŞ)

Sıra Havalimanı Rötarlı Sefer İptal Edilen Sefer
1 Roma Fiumicino 8.727 120
2 Atatürk 6.741 104
3 Londra Heathrow 5.773 98
4 Sabiha Gökçen 4.789 59
5 Moskova Domodedovo 4.615 116

Kaynak: FlightStats.com