Ortak kara liste olsun

Uçaklardaki maganda yolcu sayısı giderek artıyor; kabinin huzuru sık sık bozuluyor ve kabin memurları zor durumda kalıyor. Gözü dönmüş, aklı bulanmış saldırgan yolcular yüzünden uçuşlar gecikiyor ya da havada inilecek yere gitmeden başka bir noktaya uçaklar iniyor. (Divert) Huzursuzluğun üzerine avuç dolusu para harcanarak uçuş yeniden kurgulanıyor. Kabin memurları ve pilotlar gidip polise uzun uzun ifade vermek zorunda kalıyor.

Gectiğimiz haftalarda 10 fabrikası olduğunu söyleyen (ne işe yarayacaksa) bir kişi, planlanan uçak tipinin değiştirilmesi nedeniyle koltuk numarası farklı olunca kıyameti kopardı. Saldırganlaştı, küfürler etti. Tehditler yağdırdı. Uçağın sağına soluna vurdu. Kontrol edilmez hale geldi. Kabin memurları belirlenen kurallar gereği hızla sorunlu yolcu formu doldurdular ve kaptan pilot uçağa polis çağırdı. Polisler sanki arabulucu görevleri varmış gibi, uçak içinde zaman harcayarak işi uzattılar sonra da ters kelepçe ile yolcuyu indirdiler. 10 fabrikadaki küçük hisse işe yaramadı ve yolcu tutuklandı. Cezaevine gitti. Uçak geç kalktı. Yolcu THY kara listesine alındı. Yani artık belirlenen süre her neyse THY ile uçamayacak.

SOYADI GÜCÜNÜ KULLANMAK İSTEDİ

Bir başka olay da şöyle: Kadın şarkıcı, uçakta kedisini kafesten dışarı çıkardı fakat kabin memurları uyardı diye de kıyameti kopardı. Uçakta huzur kalmadı; bağırdı çağırdı. Ağza alınmayacak bütün kelimeleri kullandı. Soyadından gelen gücü kullanmak istedi, ama olmadı. Taşıma çantasından çıkarılan kedi her an kaçıp yolcuların arasına dalıp herkesin kaçışmasına yol açabilirdi. Bu iş uçağın dengesini bile bozmaya kadar gidebilirdi. Ayrıca özellikle alçalmalarda kabin tazyikinde yani basıncındaki oynamalar kedinin aklını başından alıp saldırgan olmasına da yol açabilirdi. Sonuçta o da kara listeye alındı. Liste 420’lerin üzerinde.

Bir başka liste var ki, o da kabin memurlarının sabır listesi. Uzayıp gidiyor.  Sabırları ve ellerinden, akıllarından bırakmadıkları yüksek nezaketleri için her birini tek tek kutluyorum. Bilmediğimiz, görmediğimiz daha hangi şartlardaki uçuşlarda sabır taşına dönüyorlar. Allah yardımcıları olsun…

ORTAK LİSTE ŞART

Gerçi THY’de kara listeye alınan yolcular dünyanın birçok yerine artık direkt uçamıyor ama yine de diğer özel havayolları ile kısıtlı da olsa uçuş imkanı var. Yapılacak iş bütün havayollarımızın bir masaya oturup ortak kara liste konusunda anlaşmaları. Hukuki düzenlemeler de dahil bir karar almaları gerekiyor. Yani gözaltına alınan bazı maganda yolcular, birkaç gün ya da hafta sonra serbest kalıyorlar. Hele alkol sınırını aşan, dışarıdan getirdiği içkiyi içen ya da kabin memurunun durumu görüp içki ikramını kesmesiyle (kabin memurunun yasal hakkı)  başlayan saldırganlıklar öyle böyle değil.

Magandaların caydırıcılığını  arttırmanın en iyi yolu ortak kara liste. Yani yeni hukuki düzenlemelerde yapılması lazım ama havayollarının ortak kara listesi oluşturması bunların elini kolunu iyice bağlar. Ondan sonra uçsunlar uçabilirlerse. Bunun içinde pek sorumluluk alma alışkanlığı olmayan  Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne (SGHM) iş düşüyor. Bu sistemi kurma yönetme için hızla hareket etmesi gerekir. Ama elbette Ulaştırma ve Altyapı Bakanı işe el koyarsa sanırım hızlı yol alınır ve sonuca ulaşılır. Kimse de kolay kolay uçaklarda huzuru bozamaz. Ortak kara liste, hem yolcuları hem de kabin ekibi ve pilotları rahatlatır. Magandalar edebi ile uçmaya öğrenirler.

UÇAKLAR STARLINK İLE DÜNYAYA KENETLENECEK

Uçaklarda Wİ-Fi bağlantılarında sık sık kopmalar meydana geliyor. Yolcular uçakta internete çok hızlı alıştı. Ama bugünkü teknolojilerde hâlâ yetersizlikler var. Bir arıza nedeniyle bazan bütün bir uçuş boyunca bağlantı yapılamıyor. Bu da yolcuları çileden çıkarıyor. Starlink çok iddialı olarak pazara girecek. Yüksek hız sayesinde film izlemek bile sıradan olacak. Elinizdeki cep telefonu ya da önünüzdeki ekranlar size yerdeki kadar, belki de daha hızlı hizmet verecek.

UÇAK içi Wi-Fi için para ödeyen havayolu yolcuları doğal olarak kesintisiz hizmet bekliyorlar. Yani şu sözcüğün artık bir anlamı yok. ‘Bugüne kadar uçaklarda internet mi vardı?’ demek mantıksız. Çünkü insanoğlu modern zamanların imkanlarına çabuk alışıyor ve yokluğunda da büyük hayal kırıklığına uğruyor.

Elon Musk’ın SpaceX’in Starlink’i, şu anda uçaklarda kullanılan Wi-Fi hizmetindeki aksaklıkların bir ticari fırsat olduğunu belirleyerek harekete geçti. Uçuş içi wi-fi sağlamak için hem Hawaiian Airlines hem de charter taşıyıcısı JSX ile kurulum için mutabakat sağlandı.. Bunlar şirketin havayolu alanına ilk girişleriydi ve havayolu endüstrisinin uydu internet sağlayıcılarıyla ilişkisini yeniden şekillendirebilirlerdi.

Uçak içi Wi-Fi , Viasat, Intelsat ve Inmarsat gibi eski jeostatik dünya yörüngesi (GEO) uydu şirketleri tarafından domine ediliyor. Genel olarak, IBISWorld’e göre, ABD uydu internet pazarının 2022’de 5.7 milyar dolarlık bir pazar olduğu biliniyor. Bugün ise bu pazarın 10 milyar dolarlık bir hacmi aştığı tahmin ediliyor.

Uzay ve uydu yatırım araştırma şirketi Quilty Analytics’in kurucusu Chris Quilty’ye göre, Starlink ve benzeri alçak Dünya yörüngesi (LEO) sağlayıcıları, GEO sağlayıcılarına göre daha tutarlı ve sağlam kapsama alanı gibi bazı avantajlar sunuyor. Tam teşekküllü bir LEO takımyıldızı daha güçlü bağlantı sunabilir, çünkü GEO hizmetleri yörüngede daha az uydu ve daha fazla kör noktaya sahip. Ancak bu potansiyel faydalar aynı zamanda yüksek parasal ve düzenleyici maliyetlerle de gelebilir.

UÇAKLARDA CİDDİ DELİKLER AÇILACAK

Quilty, Starlink’in antenlerini uygulamak için havayollarıyla doğrudan pazarlık yapma olanağına sahip olduğunu ancak uçaklara anten takmak için FAA onayı alma gibi önemli engellerle karşı karşıya olduğunu, çünkü antenlerin uçaklardaki mevcut modellere göre çok daha az dayanıklı olduğunu söyledi.

Hawaiian Airlines, seçili uçaklara Starlink kurulumuna başladı. Ancak Quilty, Starlink’in antenlerini yalnızca deneysel bir lisans altında konuşlandırdığını, FAA’dan geniş çaplı kurulum için onay alma sürecinin “iyi bir senaryoda” iki yıl sürebileceği belirtiliyor. “Starlink, terminallerini uçağa kurmak için gereken tüm düzenleyici onaylardan ve mühendislik sertifikasyonundan sorumlu.

Uçakların içine yeni bir donanım parçası ya da basit bir aydınlatma sistemi kurmak bile özel onaylar gerektiren meşakkatli bir iş.  Antenler için uçakta delikler açılması, kablolar döşenirken yapılacak değişiklikler ciddi sorunlar çıkarabiliyor. Boeing ve Airbus ise bu yeni sistemin kurulumundan kaynaklanan risklere karşı pek de sıçak bakmıyorlar. Heele Boeing son yıllarda yaşadığı talihsizliklere bir yensinin eklenmemesi için çok ciddi titizlik gösteriyor.

EN BÜYÜK ANLAŞMA

Unıted, Starlink Wi-Fi hizmetini 1.000’den fazla uçağa yolcular için ek ücret ödemeden ulaştırmak amacıyla SpaceX ile kendi türünde sektörün en büyük anlaşmasını imzaladı.

United, müşterilerin yakında havada da yerdekiyle aynı yüksek hızlı, düşük gecikmeli internet hizmetinin keyfini çıkaracak.Havayolu, önümüzdeki birkaç yıl içinde ana hat ve bölgesel uçaklar dahil tüm United uçaklarında Starlink olmasını hedefliyor. Testlerin yakında başlaması ve ilk yolcu uçuşlarının gelecek yılın sonlarına doğru gerçekleşmesi bekleniyor.

Yerde yapabilen her şey yakında 35.000 fit yükseklikteki bir United uçağında, dünyanın hemen her yerinde yapabilecek. United CEO’su Scott Kirby. “Bu bağlantı, her koltuk arkasında daha iyi bir uçuş içi eğlence deneyiminin kapısını açıyor - daha kişiselleştirilmiş daha fazla içerik. United’ın yenilikçilik kültürü, bir kez daha müşterilerimiz için büyük sonuçlar sunuyor.Yeni, uçağa giriş-çıkış bağlantısı, aynı anda koltuk arkası ekranlarında ve kişisel cihazlarda kullanılabilecek.’ dedi.

STARLINK  ANLAŞMALARINI DUYURAN  HAVAYOLLARI

- Air Baltik

- Air France

- Yeni  Zelanda Hava Yolları

- Hawaii Havayolları

- JSX. Havayolu

- Katar Havayolları

- United Havayolları